HET HUIS VAN BEWARING
IN SPIEGELBEELD
'T KLEINE
KRAHTSJE
TKLEIHE KKAHTSJE
BETROKKENHEID BIJ
WEL EN WEE
ONZE FOTOPRIJSVRAAG
WEET ALLES VAN BRILLEN EN CONTACTLENZEN
Leeuwarden, Nieuwestad 55 Harlingen, Voorstraat 63.
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 3
Nee, onze vorige opgave in deze traditionele fotoprijsvraagrubriek was niet moei
lijk. Het was bij wijze van spreken zo, dat een kind kon zien, wat we hadden
gefotografeerd, al werd dan wel het spiegelbeeld in de krant afgedrukt. Het Huis
van Bewaring is voor ons allen een zo bekend gebouw, dat men het direct kon
herkennen. Maar heel veel inzenders maakten wel de fout om het gebouw als "de
Strafgevangenis" aan te duiden en dat was het niet - de Strafgevangenis, althans
de ingang ervan, ligt aan de andere kant van het complex bij het Blokhuisplein.
Een van de inzenders, de heer
D. Jonker te Leeuwarden, be
richtte ons ooit een nacht in dit
Huis van Bewaring te hebben
doorgebracht. "Dat was in 't
laatst van de oorlog" zo
schreef hij, "en leuk was het
niet. Bij een razzia waren de
uitgaanswegen van de stad af
gesloten en toen probeerde ik,
na een bezoek aan mijn kapper
aan het Oldegalileeën, om via
het Blokkepad naar buiten te
komen. Maar ook daar bleek
het te zijn afgesloten. Ik had
toen al in Duitsland gewerkt,
maar was met ziekteverlof
thuisgekomen en daarna ook
thuisgebleven. Via onze vriend
Vellenga had ik een uitstelbrief
je met stempels van het Ar
beidsbureau gekregen, waarop
stond "Zurückgestellt bis auf
weiteres" en ik dacht, het is
wel klaar, als ik dat laat zien.
Maar mooi niet: ik werd naar
het Weeshuis aan 't Zaailand
gebracht en later met meer op-
gepakten onder leiding van
onze eigen politie naar het Huis
van Bewaring gebracht. Na
daar een nacht te hebben door
gebracht met acht man in een
cel voor vier, werden we de
volgende dag door Duitse mili
tairen naar het Station en van
daar naar Drenthe gebracht.
Daar moesten we zogenaamde
tankvallen graven, wat natuur
lijk niets om het lijf had, want
het ging er alleen maar om de
mannen uit de kuststreken weg
te halen, zodat die de geallieer
den niet konden helpen bij een
eventuele invasie. Over deze
ervaringen is al heel veel ge
schreven: weinig of helemaal
geen eten, slapen bij boeren in
het hooi of het stro. Na onge
veer een week heette het, dat
we naar huis mochten, maar
midden in de nacht werden alle
mannen naar Zevenaar ge
bracht en toen ben ik maar met
drie kameraden, onder wie ook
Auke Slof van de groentezaak,
naar huis teruggelopen."
Ook de heer W. D. Lijfering te
Leeuwarden herinnerde zich
een bijzondere ervaring in het
Huis van Bewaring.
"Jaren geleden kreeg ik de ge
legenheid het Huis van Bewa
ring en de Strafgevangenis te
kunnen bezoeken" zo schreef
hij ons. "Het gezelschap ging
onder leiding van de directeur
via de hoofdingang aan het
Blokhuisplein het gebouw bin
nen. Na het passeren van di
verse zware deuren en een
binnenplaats, bezochten we
verschillende werkplaatsen. Het
was verboden contact te heb
ben met de werkende mensen,
de gevangenen dus. Overal
kregen we tekst en uitleg, in de
smederij, kleermakerij, petten-
makerij en tenslotte betraden
we ook de leermakerij. De pro-
dukten, diverse soorten tassen,
actetassen, zadeltassen enzo
voort mochten we in de hand
nemen. Zonder nadenken hield
ik een actetas in de hand bij
het verlaten van de werkplaats,
- gewoon als ik was om met een
tas te lopen. Maar op de terug
weg door het gebouw realiseer
de ik me nog steeds met die
tas te lopen! Angstzweet alom.
Het liep evenwel met een sis
ser af. De toegevoegde bewa
ker geloofde mijn verhaal van
de vergissing en nam de tas
mee terug naar de werkplaats.
Het had anders kunnen uitpak
ken. Het gezelschap heeft er
niets van gemerkt."
Aldus de heer Lijfering en dan
nu meteen naar de winnaar
van het uitgeloofde fotoboekje
"Leeuwarden, ach ja, zo was
het.Dat werd de heer A.
Plantinga, Ramstraat 3 in Leeu
warden.
Op de leeftijd van vier en tach
tig jaar overleed een paar we
ken geleden onze abonnee me
vrouw G. A. Zadel-Barten, die
in Leeuwarden aan het Europa
plein woonde.
Haar verscheiden werd op een
wel zeer uitzonderlijke wijze
wereldkundig gemaakt en wel
door een advertentie in de dag
bladen van Burgemeester en
Wethouders van Leeuwarden.
Mr. G. J. te Loo als burge
meester en Ir. J. A. Lantermans
als secretaris spraken daarin
hun grote waardering uit voor
"de betrokkenheid van haar en
haar echtgenoot bij het wel en
wee van onze gemeente".
Hoe nu? Zou de gemeente er
voortaan een gewoonte van
maken advertenties te plaatsen
na het overlijden van iedere
Leeuwarder, die geïnteresseerd
was geweest in "het wel en
wee" van deze stad? Dan zou
den we nog heel wat overlij-
densannonces in de dagbladen
kunnen tegenkomen. Want wel
ke rechtgeaarde Leeuwarder is
er nu niet geïnteresseerd in het
reilen en zeilen van deze stad?
Een telefoontje naar het ge
meentehuis leerde ons, dat het
frequent plaatsen van overlij
densadvertenties door het ge
meentebestuur toch niet in het
voornemen ligt van b. en w. De
situatie met betrekking tot me
vrouw Zadel vormde een opval
lende uitzondering.
Toen een aantal jaren geleden
de echtgenoot van mevrouw
Zadel overleed, de heer An-
dries Zadel, legateerde die een
aanzienlijk deel van zijn vermo
gen aan de gemeente Leeu
warden, waar hij indertijd het
levenslicht zag.
Met dat bedrag, intussen aan
gegroeid tot de niet onbelangrij
ke som van 1,2 miljoen, kan de
gemeente verschillende plezie
rige dingen doen, zoals bijvoor
beeld het onderhouden of res
taureren van monumenten in
de stad.
Nu dus ook mevrouw Zadel is
overleden rekent de stad min of
meer op nog een aanvulling
van het vroeger al zo belangrij
ke legaat. Vandaar dus die
overlijdensadvertentie, waarin
het gemeentebestuur waarde
rende woorden uitsprak voor de
betrokkenheid met de stad van
haar en wijlen haar echtgenoot.
De heer Andries Zadel, die hier
dus werd geboren, is gemeen
tesecretaris in Velsen en ook
hoogleraar geweest. Hij was
een autoriteit op het terrein van
de gemeentebelastingen en
werd zo landelijk bekend.
Na de pensionering van de
heer Zadel keerde het echt
paar, dat geen kinderen had,
naar het oude vertrouwde
Leeuwarden terug.
voor Leeuwarden en de
wijde wereld er om heen
Een uitgave van Fenno
Schoustra's Publicitelts-
kantoor
Verschijnt omstreeks de
twintigste van iedere
maand.
Administratie:
Friesch Dagblad, Voltastraat
7a, Leeuwarden
Abonnementenadministratie:
Postbus 858, 8901 BR
Leeuwarden, telefoon (058)-
987560.
Abonnementsgelden: Post
bank 2805901
Kopij voor 't Kleine Krantsje
Sturen naar:
Vredeman de Vriesstraat 1,
8921 BP Leeuwarden.
Voor eventueel overleg over
de redactionele inhoud, tele
foon (058)-120302.
Abonnementsprijs:
voor Nederland 29,- per
jaar; voor het buitenland:
55,-per jaar.
Losse nummers, per post
bank besteld (2805901):
4,- voor 1 ex., 7,- voor 2
ex., 9,-voor3ex.
Het lidmaatschap van 't
Kleine Krantsje staat alleen
open voor lezers, die zich
door hun aanmelding ak
koord verklaren met de hier
navolgende 'leveringsvoor
waarden'.
Het abonnementsgeld moet
vooruit worden betaald.
Op de 15e januari dient het
abonnementsgeld voor het
dan lopende jaar te zijn be
taald.
Geschenk-abonnementen
en abonnementen van le
zers in het buitenland moe
ten op de 15e december
van het voorafgaande jaar
zijn betaald.
Lezers, die zich niet telefo
nisch of schriftelijk, maar
per giro-overschrijving als
abonnee aanmelden, wordt
verzocht op het girostrookje
te vermelden:
Nieuwe abonnee.
Wie het abonnementsgeld
voor een ander betaalt,
dient duidelijk de naam en
het adres te vermelden van
de abonnee, voor wie wordt
betaald.
Adreswijzigingen moeten
minstens 10 dagen voor het
verhuizen schriftelijk worden
doorgegeven: Postbus 858,
8901 BR Leeuwarden.
Abonnementen, die niet
vóór 1 december schriftelijk
zijn opgezegd (postbus 858,
8901 BR Leeuwarden), wor
den automatisch verlengd.
CÜM
