FRIDA ANDRINGA HIELP
VEERTIENHONDERD BABIES
OP DEZE WERELD
'T KLEIDE KEAHTSJE
V-
VELDSLAG OP
SONNENBORGH
i
autobedrijf
BOELENS VAN DEN AKKER
DEALER VOOR LEEUWARDEN
en omstreken
058-130141
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 5.
Het was een kroostrijk gezin, dat van de Andringa 's van de groothandel in zuivel
producten, waarvan de vorige maand in 't Kleine Krantsje herinneringen zijn opge
haald. Vader Catharinus Andringa, geboren in 1881, en moeder Regina Jorna,
geboren in 1882, werden met de geboorte van liefst elf kinderen verblijd, vijf
jongens en zes meisjes. Het grootbrengen van deze gemengde ploeg vergde heel
wat inspanningen van het ouderpaar, waarvan Regina natuurlijk vooral de huishou
delijke en Catharinus de zakelijke beslommeringen behartigde.
Zeker het opbouwen van de
zaak, de groeiende groothan
del, moet heel wat hebben ge
vergd, maar de energieke Cat
harinus Andringa ging bepaald
niet gebukt onder mogelijke
zorgen, die de bedrijfsvoering
en de gezinsomstandigheden
met zich meebrachten.
"Toen ik één kind had" zo zei
hij ooit, "had ik het goed, maar
nou ik er elf heb, gaat het me
nog veel beter!"
Wat moet het een slag zijn ge
weest voor dit Andringagezin,
toen vader Catharinus al in
1926 op zeven en veertigjarige
leeftijd na een kort ziekbed
overleed - een deel van de kin
deren was toen nog erg jong.
Maar de oudste jongens, Theo
en Bouke, zetten de ouderlijke
groothandel voort en werden
daarbij sterk gesteund door hun
kordate veertien jaar oude zus
ter Frida, die, hoe jong ze ook
nog was, met de boekhouding
werd belast.
OPKANTOOR
Frida, officieel Wilfrida Maria,
had graag verder willen leren,
maar werd noodgedwongen di
rect na vaders overlijden van
school gehaald en op het kan
toorgeplaatst.
Na een jaar of vijf van naarstig
cijferen en rekenen, begon
haar hart naar de verpleging uit
te gaan en ging ze ook medi
sche cursussen volgen.
Maar de zaak kon haar nog
niet missen, terwijl ze zelf ook
meer en meer werd bevangen
door de zorg, dat het zonder
haar op het bedrijf niet goed
zou gaan.
Zo bleef Frida Andringa nog tot
1940, toen ze al acht en twintig
was, bij dag en nacht in de zui-
velgroothandel aan 'het werk -
daarna kwam het moment, dat
zij haar hartewens in vervulling
zag gaan.
VERLOSKUNDIGE
Frida Andringa kon geplaatst
worden op de Katholieke
Vroedvrouwenschool in Heer
len en greep die kans met bei
de handen aan. Na een oplei
ding van drie jaar slaagde ze
glorieus en in 1944 kreeg ze
een eigen verloskundige prak
tijkin Arnhem.
Die begon net goed te lopen,
toen zuster Frida Andringa met
de verschrikkingen van de oor
log werd geconfronteerd - zij
maakte de meest afschuwelijke
dingen in en rond haar woon
plaats van zeer nabij mee.
Na de bevrijding bleef zij in
Arnhem werken, tot zij eind
1980 haar praktijk neerlegde.
Zij kon toen zeggen onder zeer
gevarieerde omstandigheden
rond veertienhonderd babies op
de wereld te hebben geholpen,
"een aardig étadje vol", zoals
men wel eens zei.
Nu zij zelf al twee en tachtig is
en reeds twaalf jaar op haar
lauweren rust, heeft zuster Fri
da Andringa al haar levens- en
praktijkervaringen nog eens op
een rijtje gezet en met behulp
van een neef, de historicus Jo-
han Jongma te Haarlem, zelfs
te boek gesteld.
Het is een bijzondere uitgave
geworden, dit geïllustreerde ge
schrift "Uit mijn dagboek", dat
zij uitgaf in eigen beheer. Op
gedragen aan alle neven en
nichten van de schrijfster komt
het niet in de boekhandel, maar
geïnteresseerden kunnen het
toch verkrijgen door vijftien gul
den over te maken op het post
banknummer 945232 van zus
ter W. M. Andringa te Arnhem.
De uit de verkoop verkregen
gelden komen geheel ten goe
de van het werk van Moeder
Teresa in Calcutta.
Lang geleden, in december
1929, ontaardde op het Sport
terrein Sonnenborgh aan de
Troelstraweg een voetbalwed
strijd tussen Leeuwarden en
Frisia in een ware veldslag.
Oorzaak van deze ellende was
het optreden van de scheids
rechter, die de meest ongeluk
kige beslissingen nam, hoewel
hij bepaald niet partijdig was.
Wel was het zo, dat het team
van Leeuwarden meestal de
dupe van de aanvechtbare be
slissingen werd, maar dat moet
gewoon toeval zijn geweest.
Het gevolg was wel, dat het pu
bliek telkens luidkeels zijn mis
noegen kenbaar maakte, zodra
de arbiter op zijn fluitje blies.
De goede man kende twee dui
delijk in buitenspelpositie ge-
Frida Andringa in het eerste jaar van haar verpleegstersopleiding,
december 1940, in Leeuwarden gefotografeerd.
maakte doelpunten van Frisia
toe en stuurde ook nog geheel
onterecht twee spelers van het
veld.
Tenslotte liep de strijd op een
complete vechtpartij uit en toen
met de stand 3-5 in het voor
deel van Frisia het einde
kwam, stormde het woedende
publiek het veld op en nam te
gen de onfortuinlijke leidsman
een dreigende houding aan.
Dankzij tactisch ingrijpen van
het bestuur van Leeuwarden
kon de arbiter tenslotte toch
nog ongeschonden de kleedka
mer bereiken. Maar wel moest
de politie er nog aan te pas ko
men om het speelveld, de tribu
nes en de toegangswegen te
ontruimen.
Letterlijk via de achterdeur kon
de scheidsrechter, door be
stuursleden beschermd, uitein
delijk in veiligheid komen.
Al met al was het weer een
mooi voetbalmiddagje geweest,
daar op het oude Sonnen
borgh.
•5-H-
iM
-* r
"y.-
jmi
■M -'V.'
X-'h
Deze foto van het gezin Andringa is in augustus 1943 gemaakt, toen Frida net haar opleiding als
verpleegkundige had voltooid. Van links naar rechts, zittend: Floris, Nellie, Abe, Moeder en Theo,
staand: Agatha, Bouke, Sannie, Mieke, Boukje (Zus), Age en Frida.
Verkoop-onderhoud-reparatie
APK en milieukeuringen
W. de Geeststraat 44, Leeuwarden
