T WONEN OPOUDERE LEEFTIJD
.nuLarj state
Zelfstandig wonen op de grens
van stad en platteland
Ideaal hij het ouder worden
'T KLEINE KRANTSJE
LEEUWARDEN
VROEGER EN NU
•011/
Bekoorlijke woonstand aan de oever van het levendige Van Harinxmakanaal met riant uitzicht op de weilanden en dorpen
ten zuiden van de Friese hoofdstad.
Serviceflat met 110 koop-woonheden, geheel in te richten naar eigen keus.
Met veel voordelen dank zij het besturen en beheren door de bewoners/eigenaars zelf.
Ukuntbcllen voor inlichtingen, directrice 058-884488
CS
Nijlansdyk 73
8931 EP Leeuwarden
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD'ER OMHEEN
pagina 8
Toen in de nacht van de een en dertigste december van het jaar 1799 de klok
twaalf sloeg kon men van de ongehoorde sensatie spreken, dat er in Leeuwarden
een vrouw woonde, die in drie eeuwen had geleefd. Dat was de ongehuwde
Johanna van Breuckele, die geboren was in 1685 en die dus haar jeugd had
doorgebracht in de zeventiende eeuw, die in de gehele achttiende eeuw had
geleefd en die nu de negentiende eeuw inging. Was dat op zichzelf al een zeer
opzienbarende zaak, het feit, dat deze ouwe vrijster op dat moment liefst honderd
en vijftien jaar oud was, moest men wel als buitengewoon spectaculair bestempe
len.
Want wat was de gemiddelde
leeftijd in die tijd? Nou, een
fractie daarvan. Nog in 1870,
weer een zeventig jaar na de
dood van die taaie Johanna,
die nog in datzelfde jaar 1800
voorgoed de ogen sloot, wer
den de mensen in Nederland
gemiddeld niet ouder dan ze
ven en dertig jaar.
Van 'bejaarden' kon men toen
in zijn algemeenheid eigenlijk
nog niet spreken, want die wa
ren er niet of nauwelijks. Toch
werd er toen en ook al veel
eerder gedacht aan de zorgen
van gebrekkigen en armen voor
hun levensavond. Zo ontston
den er honderden jaren gele
den al 'gasthuizen', waar oude
ren een onderdak vonden.
In het begin van de vijftiende
eeuw werd aan de Grote Kerk
straat in Leeuwarden al het
Sint Anthony Gasthuis opge
richt en toen er in 1905 aan
deze inrichting een gedenk
boekje werd gewijd kon men in
de inleiding daarvan het vol
gende lezen: "Hier, in den arm
der rust, is U 't genot bereid
Dat immer 't doel was van Uw
streven 't Is hier, van vrees en
zorg ontheven Waar U het
zoet der rust verbeidt Zoo Gij
de rust der ziel mocht winnen
in Uw leven."
En verder: "Ja, voor hen, die in
onzen veel bewogen tijd nog
de rust der ziel kunnen winnen
en.behouden, is hier een
plaats bereid, om er hunne
laatste levensdagen zonder
kommer en zorg voor 'dagelijks
terugkeerende behoeften des
levens te slijten. Hoevelen heb
ben het al niet met dankbare
erkentenis uitgesproken, dat
hun laatste 'thuis' onder dit vei
lig dak een vredig thuis, een
rustig hoekje is geweest, waar
zij na veel arbeid vonden dat
echt rustige gevoel dat zij be
zorgd waren tot hun laatste le
vensuur. Hoevelen erkennen
het met blijde verzekerdheid,
dat zij nu hebben al wat zij be
hoeven en er van mogen ge
nieten, onbezorgd en onbe
vreesd voor de toekomst. Lang
en gezond te mogen voortle
ven, dat is hun wensch. Wissel
valligheid in hun aardsch be
staan kennen zij niet dan die
twee: leven en gezondheid.
Welkeen schat!"
Had de schrijver van al dit
fraais in deze tijd geleefd, dan
zou hij zich zeker wat minder
uitbundig hebben geuit, maar
zijn bedoelingen zijn ons wel
duidelijk: hier viel onbezorgd
van de oude dag te genieten.
Nog in diezelfde vijftiende eeuw
ontstond er een tweede 'gast
huis' in Leeuwarden en wel in
het vierkant tussen de Sint Ja-
Cobsstraat, het Naauw, de Gro
te Hoogstraat en de Klokstraat,
maar dit Sint Jacobs Gasthuis
bestaat al lang niet meer.
Wel bleven later opgerichte 'be
jaardenoorden' bestaan, zoals
bijvoorbeeld het Ritske Boele-
ma Gasthuis, het Gabbema
Gasthuis en het Marcelis Go-
verts Gasthuis.
In al deze inrichtingen heeft de
tijd niet stil gestaan en er wer
den moderniseringen aange
bracht, die het verblijf van de
bewoners anders maakten, dan
dat in vroeger eeuwen het ge
De Coöperatieve Serviceflat Nijian State (foto: Collectie 't Kleine
Krantsje/Fenno Schoustra)
val moet zijn geweest.
Maar weer geheel anders en
op een ander niveau is in deze
tijd voor oudere mensen het
wonen in een huisvesting als
Nijian State aan het Van Ha
rinxmakanaal. Nijian State is
een Coöperatieve Serviceflat,
waar de bewoners geheel zelf
standig wonen en in feite zelf
hun flatgebouw beheren en be
sturen.
De bewoners kopen dus hun
eigen wooneenheid en richten
die uiteraard ook geheel in
naar hun eigen smaak. Hoewel
ze er dus letterlijk op eigen be
nen blijven staan, kunnen ze
wel gebruik maken van een
'vier en twintig uurszorg', die
hier bestaat.
Twintig personeelsleden behar
tigen die zorg, van wie de
meesten part-time werkzaam
zijn. Zo is er een huismeester,
een receptioniste, er zijn vier
personeelsleden voor de keu
ken en er is een groep dames,
werkzaam in de schoonmaak
dienst.
Wie beslist de deur niet uit wil
en toch zijn financiële zaken wil
regelen kan bij twee bankinstel
lingen terecht, die hier elke
week zitting houden, ook de
kapper komt er aan huis, net
als de fysiotherapeut.
Onnodig te zeggen, dat er ook
een goed voorziene bibliotheek
in het huis aanwezig is en, ten
slotte, een recreatiezaal, waar
bijvoorbeeld kan worden ge
kaart en gebiljart. En waar zo
nu en dan de wereldproblemen
worden opgelost, want behalve
kaarters en biljarters zullen er
ook altijd praters zijn.
