■T KLEINE KRANTSJE
I
Makelaardij
Bedrijfs-
makelaardij
voor Friesland
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 4
TIDAKIRA
Ja, wij woonden aan het Cam-
buursterpad met ons gezin met
maar liefst zes dochters in het
huis Tida Kira, waarin mijn va
der Sietze van der Meulen zijn
voermanderij had. Mijn oudste
zuster, Gerritje, is geboren in
1917, mijn tweede zuster Janke
in 1919, Joukje in 1921, de
tweelingen Jantje en Aaltje in
1926 en ik, Grietje, als jongste
in 1931. Jammer voor mijn va
der, dat hij geen stamhouder
had voor ziin bedrijf.
Het is altijd leuk om te horen
dat er nog mensen zijn, die de
voermanderij in hun jeugd mooi
hebben gevonden. We zaten
daar helemaal aan het eind van
het Cambuursterpad haast bui
ten de stad en nu het allemaal
voorgoed verleden tijd is zou ik
nog heel graag eens een foto
van de voorkant van ons huis
willen zien.
Toen ik werd geboren was het
een slechte tijd voor de voer
manderij. We hebben nog een
kasboek van Vader en de be
dragen die daarin voorkomen
zijn erg laag en daar moest ook
nog hard voor gewerkt worden,
onder andere voor de Gemeen
te en voor de Geveke's. Vader
reed ook wel met twee paar-
denwagens achter elkaar voor
de buurtfeesten - de wagens
waren dan versierd en de kin
deren zaten er bovenop. Van
de mensen die bij ons werkten
herinner ik me vooral Tabe An-
nema, die men Lytse Tabe
noemde en van de kinderen,
die bij ons speelden Piet Dijk
stra en A. Kooistra-Huizinga,
die zes broers had en die dus
mooi bij ons kon zijn om er te
spelen met de poppen en de
vliegende hollander van mijn
zusters.
Jammer genoeg zijn mijn ou
ders beiden al overleden. Va
der stierf in 1951 en Moeder in
1953, dat is nu dus ook al weer
langer dan veertig jaar geleden.
Nu, ik hoop dat er nog wat fo
to's van Tida Kira boven water
komen en 't Kleine Krantsje
heel veel succes toegewenst -
het is altijd leuk om het te le
zen.
Leeuwarden
G. Heidstra-Van der Meulen
AMSTERDAMMERTJE
IN LEEUWARDEN
Vele, vele malen was ik als
Amsterdams jongetje in Leeu
warden. Nu, als drieënzestigja-
rige Rotterdammer, wil ik mijn
boek vol herinneringen eens
openslaan. Wat was Leeuwar
den voor mij?
De geur van het station en het
trammetje waarmee wij in de
dertiger jaren naar mijn groot
moeder in Berlikum gingen.
De te lange wandeling naar
"De Bonte Koe", waar onze
dorst gelest werd met een
glaasje ranja.
De man die de koffer voor een
kwartje van het station naar de
Ferdinand Bolstraat droeg.
De slogan van een, ik dacht,
potten- en pannenhandel er
gens in Huizum: "De Vries vra
gen, altijd slagen". Als kind heb
ik mij daar suf op gepiekerd
wat dat nou tbch kon beteke
nen. Van masochisme had ik
toen natuurlijk nog nooit ge
hoord. Later is mij alles duide
lijk geworden.
Samen met mijn twee jaar ou
dere broer naar de veemarkt,
compleet met stokje. Niet om te
slaan, maar zo ging je nu een
maal naar de veemarkt.
Een paar maanden in de zesde
klas bij meester Sietsma, op de
school van meester Bergsma in
de Borniastraat. Sjotteren op
het schoolplein, ach, wat zou ik
dat nog eens graag een keer
doen. Friese les van meester
Sietsma, dat was lachen gebla
zen met zo'n jonkje uut Amster
dam.
De bestraffende vinger in de
richting van mijn geschreven I,
k en f: "Die rug is veel te rond,
die moet rechter". Ik kan 't nu
nog niet!
De rood-wit-blauwe kipperinge-
tjes om onze vingers als pro
test tegen de Duutsers. Was
het niet Ina Tabak die daar
voor gezorgd had? Andere na
men die ik mij nog herinner zijn
Johan Lolkema, Jan Bergsma,
Daantje Everaars, Sijke King-
ma, Tinus Steinfo.rt (de beste
sjotteraar van allemaal). Er
moet van die klas later, toen ik
weer naar Amsterdam was,
een foto zijn gemaakt. Wat zou
ik die graag eens willen zien!
Een paar jaar later bij "Kale"
op school, wat ik altijd een on
eerbiedige benaming vond voor
de in mijn ogen zeer aardige
mijnheer Oosterbaan. Engels,
en ik dacht ook Frans, van
"Rooie David". Die leesles uit
"La belle Nivernaise" hadden
we toch van hem? Ook met
deze bijnaam heb ik nooit vre
de gehad. Mijnheer Veenstra
was een fijne leraar en het is
ook mede aan hem te danken
dat ik later in zijn voetsporen
ben getreden. Maar zo'n bij
naam kan een nationaal karak
ter aannemen. Toen ik eind ja
ieraar, dat lag toch buiten je
bereik! Van deze school herin
ner ik mij minder namen. Alleen
Theo Schumacher en Jan Dijk
stra.
Liggen luisteren naar de hard-
klinkende voetstappen van de
Duitsers op de Beursbrug in de
koude nachten van de winter
'44-'45, als ik op mijn zolderka
mer van Zuiderplein 1 (de
groentewinkel van mijn oom en
tante) de slaap niet kon vatten.
Soepgroente snijden voor mijn
oom. Kwartje per ons. Zakken
aardappelen bezorgen op de
handkar: de Potmargebrug ver
geet ik m'n leven niet!
Ik sla het boek weer dicht, 't
Wordt wat veel.
Elk jaar ga ik met mijn vrouw
naar de stad vol herinneringen.
Even over de Voorstreek en de
Nieuwestad slenteren. Zalig!
Rotterdam W. Woninck
Een van de eerste vrouwenartsen in Leeuwarden was een
dokter Overbosch - de alleroudsten onder ons zullen zich
die naam nog wel herinneren. Al langer dan zestig jaar
geleden trok een dochter van deze dokter Overbosch naar
Amerika en daar vond zij onlangs in haar bezit deze grappi
ge foto, die ooit in het Diaconessenhuis in Leeuwarden
moet zijn gemaakt: acht babies, die omstreeks 1924 door
dokter Overbosch op de wereld zijn geholpen. De kleintjes
zijn zo gegroepeerd, dat je zou kunnen denken aan twee
drielingen en een tweeling. Maar of dat juist is weten we
niet. Mochten er lezers van 't Kleine Krantsje zijn, die het
wel weten, dan zou een telefoontje (120302) welkom zijn.
Van de drie verpleegsters is alleen de linkse bekend. Dat is
zuster Boddé, die jarenlang het hoofd van de kraamafdeling
en de vrouwenafdeling van het Diaconessenhuis is ge
weest.
ren vijftig in de derde klas een
nieuw meisje kreeg uit Leeu
warden, kon ik niet nalaten
haar te vragen van wie zij En
gels had gehad. En u kunt 't
geloven of niet, maar toen
klonk binnen de muren van een
Haarlemse Mulo-school:
"Van. Ik kon m'n oren niet
geloven.
Nog zie ik mijnheer Ytsma, lo
pen op weg naar school, sa
men met zijn ongeveer even
grote, knappe dochter. Op af
stand heb ik haar bewonderd,
maar ja, de dochter van een
VERKERING...
We zaten op de Mulo in de
Margaretha de Heerstraat, in
de examenklas en op een goe
de dag moest ik zo en zo laat
bij de heer Leffertstra op z'n
kamertje komen.
De minuten ervoor peinsde ik
me suf: wat was er gebeurd,
wat had ik uitgespookt? Geen
idee!
Met knikkende knieën ging ik
naar binnen en kwam daar te
genover het hoofd te zitten,.
Hij begon te spreken over het
naderende examen en dat je je
goed moest voorbereiden om
te slagen.
Nu, was dat alles? Dat viel dan
mee. Maar nee, daar kwam de
aap uit de mouw: "Je kan je
niet goed voorbereiden als je
verkering hebt. Dat moet afge
lopenzijn."
Maar m'n lieve man, ik had he
lemaal geen verkering.
"Jawel, je fietst iedere dag van
school naar huis met een
vriendje." Dat klopte: via de
Schrans naar respectievelijk
Huizum en Goutum.
Later hoorde ik dat ook m'n
klasgenoot uit Goutum op t
matje was geroepen.
Of we daarna nog samen op
fietsten? Dat laat zich raden.
Wie herinnert zich niet, dat de
heer Broekema zich altijd met
zeep en mes scheerde? Als het
gebeurde dat het mes uit
schoot, sierde een keurig klein
stukje krantenpapier de wang
voor onze leraar.
We hebben blaadjes vol ge
schreven met strafwerk dat we
dan in voorraad hadden (grote
en kleine druk) voor meneer
Vlieger.
De heer Woldering gaf aan ie
dere klas steeds dezelfde repe
tities Engels. Wel iedere keer
spannend: zou hij geen andere
geven? Natuurlijk niet foutloos
maken: iedere keer een 10 was
nu ook niet de bedoeling
Ja en dan, de tweedaagse reis
naar Amsterdam. De foto's op
gezocht: Schiphol 12 mei 1955.,
Daar zitten we aan tafeltjes
achter glas en achter ons enke
le kleine vliegtuigjes. Waar is
de tijd gebleven?
Bodegraven
Adriana van Dam-
Kortenoeven
DEONTBREKENDE
SCHAKEL
In verschillende nummers heb
ben de laatste tijd bijdragen ge
staan over de scholen in de
Margaretha de Heerstraat.
Daar wil ik graag een paar aan
vullingen bij geven omdat er in
het verhaal over die scholen
nog een schakel ontbreekt.
Allereerst een opmerking over
de foto's op die pagina. Het is
jammer dat de noodzakelijke
onderschriften bij die foto's ont
breken. Rechtsboven op de pa
gina staat een foto waarvan ik
vermoed dat die de Groen van
Prinstererschool voorstelt. On
der op de pagina staan twee
foto's. Links ook een schoolge
bouw (welke school?) en rechts
duidelijk herkenbaar (tenminste
voor mij) het gebouw dat in de
n
en
Leeuwarden, Nieuweweg7-11
tel. 058-131215'
dertiger jaren genoemd werd
"de Leerschool". Deze foto
montage schept mijns inziens
venwarring. Je krijgt door deze
montage de indruk alsof de
Leerschool aan de rechterkant
van de straat stond. Maar in de
tekst van het bewuste artikel
wordt zeer terecht geschreven
dat de Leerschool stond aan de
linkerkant van de straat (gezien
vanuit de Wybrand de Geest
straat). Misschien kan dit mis
verstand nog eens gerectifi
ceerd worden?
Maar waar het mij in feite om
begonnen is is dit: In het artikel
in het laatste nummer wordt de
indruk gevestigd dat alleen aan
de overkant (de Gr. van Prin
stererschool) een Ulo-school
aanwezig was. Dat zal waar
zijn in de jaren waarover de
schrijver het heeft. Maar dat
waren de jaren na de fusie tus
sen de beide scholen in de
Marg. de Heerstraat. In de ja
ren vóór de fusie was er echter
al een Uloschool verbonden
aan wat toen nog heette de
Leerschool.
De heer O. L. Veerman, ge
noemd in het laatste artikel,
had aanvankelijk een dubbel
functie: hoofd van de lagere
school (Leerschool) en hoofd
van de pas opgerichte Ulo
school. Mijn vader was, samen
met de heer Van der Ploeg, le
raar aan die Uloschool.
Na het overlijden van de heer
Veerman werd zijn dubbelfunc
tie in tweeën gesplitst: de heer
Van Klinken werd de opvolger
van mijnheer Veerman voor
wat de lagere school betreft en
mijn vader, de heer H. Hogen-
huis, werd de opvolger voor
wat betreft de Ulo-school. Dat
was in 193£.
Dat de school van mijn vader in
de Marg. de Heerstraat min of
meer uit het zicht verdwenen is
hangt er mee samen dat zijn
school, inmiddels uitgegroeid
tot een volwaardige Ulo-school,
tijdens de bezettingsjaren
moest verkassen naar een an
dere lokatie: het gymnastieklo
kaal van de toenmalige Reho-
bothschool aan de Claes
Bockesz Balkstraat.
Mijn vader is met zijn school
nooit teruggekeerd naar de
Marg. de Heerstraat. Er is voor
hem vlak na de Tweede We
reldoorlog een nieuw gebouw
gesticht aan de Karei Door
manstraat: de Karei Doorman-
school, later uitgegroeid tot de
Karei Doorman Scholenge-
(Vervolgoppag. 16)
