'T KLEINE KEANT5JE
HAVANK: EEN MERKWAARDIGE VESKIENING
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 5
Su het veul voorkomme, dat
meensen suwat de halve wereld
deurzwerve en dan, wanneer ze
zestig binne, doadgaan op 't sel-
de plak, waar se geboaren bin
ne? Ik wil't niet love, ak 't segge
mag. Wel, het is gebeurd met de
beroemde detectiveskriever Ha-
vank, die suwel het eeste als het
laaste levenslicht in Leewadden
anskouwde an't ein vanne Wur-
remediek.
Hij wudde der, inne pettewinkel
van sien vader as Hendrikus
Frederikus van der Kallen ge
boaren oppe negentiende febru
ari negentienhonded vier en hij
sturf er, misskien vieftien of twin
tig meter vedder, in een kamer
van het hotel Amicitia, oppe
twee en twintigste juni negen
tienhonded vier en zestig as de
vemaarde skriever van detecti
ves Havank.
Een merkwaardige, om niet te
seggen hóógstmerkwaardige
persoan disse Havank, die in die
zestig jaar tussen sien eeste en
laaste oogopslag met sien boe
ken een formidabele popelariteit
kregen het. Hij het er metmekaar
negenentwintig maakt en in hast
al die werken laat ie één figuur
as hoofdpesoon optrede: mon
sieur Charles C. M. Carlier, alias
De Skaaduw, oek wel es Sybolt
Bargehassus noemd.
Hans van der Kallen, in één
wood seid Havank, begon sien
literaire loopbaan in negentien
honderd vijfendettig, toen de
uutaeverij Bruna de oek al uut
Friesland afkomstige detective
skriever Ivans deur de doad
verloren had. Havank wudde
sien opvolger, die nog vóór't
uutbreken vanne groate wereld
brand tien detectives skreef
met titels as 'Het mysterie van
Saint Eustache', 'Het Spookslot
aan de Loire' en 'Er klopt iets
niet'.
Inne oarlog vluchtte Havank van
Frankriek, waar ie heel veul ve-
keerde, naar Engeland - der het
ie, naar eigen seggen, onder
andere voor de contraspionage
werkt en su wel verraders op
weg holpen hewwe naar de
galg - lugubere verhalen, wer't
je nooit het fijne van hoorden.
Na de bevrijding sette Havank
sien skrieverswerk deur en oek
toen skudde ie de ene na de
andere detective uut de mouw.
'Drie dartele doodgravers', 'Lijk
halfstok', 'De vesierde bedstee',
Deurwaardersdelirium' en wat
al niet meer.
Na heel veul omzwervingen
deur Engeland, Frankriek, Italië
kwam ie uuteindeluk in Lee
wadden terug en hier wudde ie
min of meer een veredelde
stadsfiguur, een hoogst merk
waardige veskiening met sien
onafskeidelijke poedelsje Ni
cholas Nickleby en sien fantas
tische vetellingen anne stamta
fel in hotel Amicitia.
En der het de doad hem overval
len, toen ie an sien deftigste de
tective doende waar - toen se
hem op sien kamer vonnen had
ie het manuscript oppe knibbels
leggen. 'Menuet te middernacht'
hiette dat boek. Het is ofmaakt
deur Pieter Terpstra, die later
het werk van Havank, oek met
veul succes, as Havank/Terp-
stra deurset het.
FENNO
taxibedrijf, dat in de Ferdinand
Bolstraat gevestigd was. De
onderneming verhuurde auto's
met en zonder chauffeur.
De Vijzelstraat tussen Nieuwe-
buren en Noorderweg heette in
vroeger jaren De Opgang van
de Nieuweburen. Bij een van
de hoekhuizen in deze straat
hing indertijd een vergulde vij
zel uit. Er is ook een drogisterij
in de Vijzelstraat geweest, die
zich De Vijzel noemde.
De Schaar is in de vorige
eeuw de naam geweest van
een huis aan het Zuidvliet. Het
pand had een schaar als gevel
Het Oud Panwerk was in vroe
ger jaren een gehuchtje even
ten noorden van Schilkampen.
Ooit is hier een bakkerij van
dakpannen geweest. Het Oud
Panwerk was een romantisch
hoekje, waarvan het noodzake
lijke verdwijnen door de stads
uitbreiding door velen hevig
werd betreurd.
De Noordster is een schoe
nenmagazijn geweest aan de
Groentemarkt, die in het begin
van de twintiger jaren werd ge
ëxploiteerd door een meneer H.
Blaauw. Of de Noordster met
de Noorderzon verdwenen is,
weten we niet, maar de zaak
bestaat nu al heel lang niet
meer.
Het Pijlvolle Kerkhof - wie
heeft daar ooit van gehoord?
Het moet gelegen hebben op
de hoek van de steeg De Mod
der tussen de Grote Kerkstraat
en de Pijlsteeg. Waarschijnlijk
was dit kerkhof een deel van
de voormalige begraafplaats
van Nijenhove en hield de
naam verband met de Pijlsteeg
er vlakbij.
Bodega heette een café-res
taurant in de Baljeestraat, dat
in de zestiger jaren werd geëx
ploiteerd door een meneer
Johnny Boerema. Het etablis
sement werd afgebroken ten
behoeve van de nieuwbouw
van het kantoor van de Bond
voor Coöperatieve Zuivelfabrie
ken.
De Bontepapesteeg loopt van
de Grote Kerkstraat naar de
Speelmansstraat. De steeg
dankt deze naam aan de zwart
bonte kleding van de vroeger
hier iffeiderende kloosterlingen
van de Dominicanenorde. De
volksmond sprak weleer ook
wel van Bontepaterssteeg en
zelfs van Pompmakersteeg -
zeker, omdat er een pompma-
ker heeft gewoond.
Sneltax noemde zich kort na
de Tweede Wereldoorlog een
De vroegere visbanken op de Vismarkt- of Koningspijp aan de Voorstreek (Tekening: Collectie Fenno
Schoustra/'t Kleine Krantsje)
Het Oud Panwerk: een romantisch hoekje in het oude Leeuwarden (Foto: Collectie Fenno Schou
stra/'t Kleine Krantsje)
teken. Nu is er aan de Nieuwe-
stad een huis, waar een schaar
aan de gevel hangt, maar dit
pand zal wel door niemand als
De ëchaar worden aangeduid.
't Neuske was de bijnaam van
een straatfotograaf van de 01-
degalileën, die daar woonde in
de dertiger jaren. De arme man
was in het bezit van een reuk
orgaan, dat bepaald niet fraai
kon worden genoemd.
De Fabriekssteeg was voor
1891 particulier eigendom. De
naam is aan de steeg gegeven
omdat ze leidde naar de Leeu
warder Strocartonfabriek, die
gestaan heeft op de plaats
waar later de Leeuwarder IJs-
en Melkfabriek werd gebouwd.
Het Huus van Jan Nekje
noemden de Leeuwarders van
vroeger schertsenderwijs Het
Tuchthuis naar de man, die er
de scepter zwaaide, een "Jan
Nekje", die met een scheve
nek door het leven ging.
Het Luilekkerland is de sma
kelijke naam van een buurtje
op de hoek van de Breede-
plaats en de Groeneweg. Hoe
deze bijzondere naam is ont
staan weet geen mens. Zou het(
wonen in de goeie oude tijd er
zo plezierig zijn geweest?
Het Rokersparadijs noemde
een meneer H. H. van Oosten
in de zestiger jaren zijn siga
renmagazijn, annex postagent
schap in d' Hondecoeterstraat.
Dat was dus in een tijd, toen
nog niet iedereen begreep, dat
roken schadelijk voor de ge
zondheid is.
De Rotterdamsche Erasmus
heette ooit een pand aan de
Kelders en wel het vierde van
het hoekhuis van de Korfma-
kersstraat.
Vaka was weleer de naam van
een bekende fotozaak in de
Sint Jacobsstraat. De oor
sprong van deze aanduiding
zal voor velen duister zijn ge
bleven, maar ze lag erg voor
de hand. Het bedrijf werd im
mers door een meneer .Van
Kampen geëxploiteerd.
Het Zwarte Lam is de naam
geweest van een huis aan de
zuidzijde van de Nieuwestad.
Er zal zeker een zwart lam als
gevelteken uitgehangen heb
ben.
Het Sint Annaklooster is een
andere naam voor het Bagij-
neklooster, dat lag tussen de
Bagijnestraat, de Grote Kerk
straat en de Bollemanssteeg.
Er kwamen eertijds verschillen
de stegen op het Bagijnekloos-
ter uit en juist daardoor was het
een ideale speelplaats voor de
jeugd uit deze buurt.
De Vischmarkt bevond zich in
vroeger eeuwen op de Ko
ningspijp tussen de Konings
straat en de Wortelhaven. Van
daar dat deze pijp ook wel De
Vischmarktpijp werd genoemd.
Later kwamen er visbanken
aan het eind van de Oosterka
de bij de gevangenis. Ook daar
staan ze nu al lang niet meer.
