LEEWADDERS,
WAAR IS DIT?
'T KLEINE KRANTSJE
WIE KENT COMMISSARIS
VAN POLITIE NOG?
DE AVONTUREN VAN
JUFFROUW KNIP EN KNAP
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 13
8. Over buurtwinkels, verkeert
en milieu
Op een vrijdagavond in juni
1994 zitten juffrouw Knip en
Knap aan de koffie in de wo
ningvan Knip.
Knip: 'Maar goed dat je voor
zes uur hebt gebeld, daardoor
kon ik nog koffiemelk halen.'
Knap: 'Zeker in de buurtwinkel
in de Merelstraat! Jij mag blij
zijn dat je nog een winkel in de
buurt hebt. Ik fietste na vijf uur
vaak naar Rutgers in de Mei
doornstraat, maar die is eind
vorig jaar opgehouden omdat
hij geen opvolger had. In Bil-
gaard ben je aangewezen op
het sfeerloze winkelcentrum.
Knip: 'Ja, daar vind ik ook niks
aan. Janny komt straks ook, ze
belde vlak voordat jij kwam, er
is iets met haar want haar stem
klonk zo vreemd.'
Knap: 'Dan horen we straks
wel wat haar scheelt. Om terug
te keren naar Rutgers... zijn va
der is in negentiendertig met de
kruidenierszaak begonnen. Zijn
zoon vertelde me dat die al
over de negentig is. Rutgers ju
nior begon in negentienzeve
nenvijftig en maakte er een
zelfbedieningswinkel van na
zijn reis naar Canada. Op mijn
vrije middag winkel ik vaak op
de Voorstreek. Daar heb je de
oudste winkels van Leeuwar-
den op het gebied van boeken,
cd's, groente en fruit en ook de
oudste fotohandel. In de Breed-
straat zit waarschijnlijk de oud
ste bakkerszaak van Leeuwar
den.'
Knip: 'De gemeenteraadsleden
winkelen zeker nooit op de
Voorstreek, anders was de
Voorstreek al lang een voet-
gangsgebied.'
Knap: 'Ze willen de Voorstreek
laten verloederen ten gunste
van de Nieuwestad, terwijl de
De kruidenierswinkel van de fa
milie Rutgers (1930-1993) aan
de Meidoornstraat, Dahliastraat
33. (Foto: Chris Visser)
Voorstreek de enige winkel
straat in Leeuwarden is met
veel zelfstandige winkels.'
Knip: 'De Nieuwestad hoeft niet
afgesloten te worden voor ver
keer. Het trottoir is breed ge
noeg voor het winkelend pu
bliek.'
Knap: 'De Nieuwestad zuidzijde
is veel te breed, nu is de Nieu
westad nog mooi. Als de plan
nen van B. en W. doorgaan
wordt de Nieuwestad nog lelij
ker dan de Herestraat in Gro
ningen. De politie mag wel wat
vaker optreden tegen fietsers
op de Nieuwestad noordzijde
en op hetNaauw.'
Knip: 'En niet te vergeten de
Oosterstraat.'
Knap: 'En wat zeg je van de
Slotmakerstraat?'
Knip: 'Daar zie je meer fietsers
dan voetgangers terwijl je er
niet mag fietsen... daar hoor ik
Janny al.'
Even later komt Janny binnen
met haar hoofd in verband en
haar rechterarm in een doek.
Knap: 'Och lieve schat, wat is
er met jou gebeurd?'
Dan volgt het relaas van de af
gelopen namiddag.
Janny: 'Ik liep door de Kleine
Kerkstraat naar de Nieuwestad.
Toen ik overstak naar het trot
toir van de drukke kant reed
een jongen op een fiets me on
dersteboven, hij reed aan de
linkerkant. Hij hielp me over
eind en zei dat het zijn schuld
was. Daarna liep ik op 't trot
toir, nog een beetje dizzy, en
vloog er iets tegen me aan en
toen ik weer bij kwam lag ik in
een ziekenkamertje en een ver
"Het beste meneer Jansen, wat u kunt doen is niet meer roken en
niet meer drinken en iedere avond om tien uur naar bed.
"En dokter, wat is dan vervolgens het beste?"
pleegster keek naar mij. Zij ver
telde me dat een man mij naar
't ziekenhuis had gebracht in
zijn auto. Hij had gezien hoe
een fietser op 't trottoir keihard
tegen mij op vloog waardoor ik
tegen de grond kwakte.
De man kwam juist uit een win
kel en omdat ik bleef liggen
heeft hij me in de auto gedra
gen en naar Bonnehos ge
bracht. Ik heb een lichte her
senschudding en mijn
rechterarm is gebroken.'
Knip: 'Je bedoelt MCL-Noord!'
Knap: 'Eigenlijk is er maar één
MCL, het ziekenhuis in Huizum
is feitelijk MCH.'
Knip:'Ja...je hebt gelijk.'
Knap: 'Hoe ben je hier geko
men? Toch niet lopend?'
Janny: 'Ik heb in 't ziekenhuis
gegeten. De verpleegster heeft
na het eten het nummer van
Knip voor me gedraaid en
daarna heeft ze een taxi voor
me besteld en daarmee ben ik
hier gekomen.'
Knip: 'Zo kun je ook niet naar
huis, je hebt af en toe hulp no
dig.'
Knap: 'Je kunt 't beste bij mij
logeren, ik heb een logeerka
mer en Knip niet.'
Janny: 'Dat is lief van je. Maan
dagmorgen moet er wel gebeld
worden naar mijn werk en ze
moeten ook weten waar ik lo
geer.'
Knap: 'Dat komt wel goed... als
voetganger word ik meer gehin
derd door fietsers dan door au
tomobilisten. Fietsers nemen
wel deel aan het verkeer maar
negeren de verkeersregels. En
je kunt ze ook geen rijbevoegd
heid ontnemen. Wij hadden
vroeger verkeersles op school.'
Knip: 'Dat hebben ze toch
nog?'
Knap: 'Dat is niet te merken.'
Janny: 'Hoe vind je het afslui
ten van het Ruiterskwartier?'
Knap: 'Door deze maatregel
verplaatst het probleem zich el
ders in de stad. Ze moeten
meer éénrichtingsverkeer in
voeren. De Harlingerstraatweg
moet bijvoorbeeld alleen maar
te bereiken zijn via de Wirdu-
merdijk, Nieuwestad en Vrou-
wenpoortsbrug of via de Noor-
derweg, Singelstraat en
Noordersingel. Vanaf de Harlin
gerstraatweg moet je bijvoor
beeld via de Westerplantage,
Ruiterskwartier en Prins Hen
drikstraat het station kunnen
bereiken. Door éénrichtingsver
keer en in bewoonde straten
een maximumsnelheid van vijf
endertig kilometer bereik je
meer veiligheid in de stad dan
het verkeersplan van de ge
meente. De bussen zouden de
Harlingerstraatweg bijvoorbeeld
via de Groeneweg kunnen be
reiken via een busbaan vanaf
de Oldehove. De Groeneweg
moet geen doorgaande weg
voor het gewone verkeer blij
ven.'
Janny: 'Het is vaak veel te
druk. Als ik naar de PB wil en
oversteek moet ik rennen voor
mijn leven. B. en W. doen zo
veel dingen waar de meeste in
woners van de gemeente niet
bij gebaat zijn.'
Knap: 'Het zal wel onkunde
zijn... neem alleen al het mi
lieu... apetrots is de gemeente
op de actie van gescheiden af
valinzameling. Voor het milieu
maakt het geen verschil of je
groente- en fruitafval apart in
zamelt of bij het gewone afval
doet. Het kost wel meer geld...
weggegooid geld.'
Zouden er tegenwoordig nog
veel Leéuwarders zijn, die we
ten wie hier Commissaris van
Politie is? Die kunnen vertellen,
wie in het politiecorps de func
tie van Inspecteur bekleden?
En die meer dan twee of drie
agenten van politie bij naam of
bijnaam kunnen noemen?
In vroeger jaren, toen de stad
nog zoveel kleiner was, kende
iedereen iedereen. Alom be
kend bijvoorbeeld was de veel
besproken politiecommissaris
Wesser, over wie de mooiste
anekdotes de ronde deden.
Maar niet alleen die meneer
Wesser, zelfs zijn hond was
zeer bekend. Hector heette dat
beest en Hector was vermaard
als politiehond.
Toen dit brave beest eens bin
nen twee etmalen na een in
braak op de Eewal de vermoe
delijke dader wist aan te
wijzen, ging dit nieuws als een
lopend vuurtje door de stad -
zoiets was hier nog nooit ver
toond.
Hector bevestigde daarna zijn
meesterschap als politiespeur-
der door in Franeker zomaar
de plaats aan te wijzen, waar
een klein meisje in de gracht
was verdronken.
Knip: 'Het schoonmaken van
die grote containers is voor
oude mensen ook geen aardig
heid.'
Knap: 'B. en W. jammert wel
over de hoge werkloosheid in
de gemeente... terwijl ze er zelf
mede schuldig aan zijn. Veertig
procent van de gemeenteamb
tenaren woont buiten de ge
meente Leeuwarden.'
Janny: 'Dat is ook nadelig voor
het milieu, want daardoor rijden
erte veel auto's.
Knap: 'Tijdens de verkiezingen
van negenentachtig waren bijna
alle partijen vóór het milieu...'
Knip: 'Dit jaar één, hooguit
twee partijen.'
Knap: 'De afgelopen vier jaar is
er weinig of niets aan het mi
lieu gedaan.'
Janny:'Is dat zo?'
Knap: 'Ach, minister Alders
heeft wat mogen rommelen in
de marge. Het autopark is ge
groeid en de trein is weer duur
der geworden en wordt nog
duurder. Mensen die een trein
kaartje kopen moeten vaak
staan en jongelui met een OV-
kaart zitten gratis. Dat is de
schuld van het laatste kabinet
Lubbers... geen wonder dat de
mensen de trein mijden en
weer met de auto gaan. Dan
heeft het milieubeleid toch niets
van belang bereikt?'
Janny: 'Even wat anders, wil ie
mand van jullie mijn buurvrouw
even bellen en zeggen dat ik
ziek ben. Zij wil wel voor mijn
vissen en planten zorgen... dat
doen ze ook als ik met vakantie
ben... ze heeft wel een sleutel.'
Knap: 'Bel ook meteen maar
een taxi, dan kan Janny met
mij mee naar huis.'
Janny: 'Een onrechtvaardige
milieumaatregel van Alders is'
het verhogen van de tarieven
van gas en elektra.'
Knap: 'Daarmee tref je de men
sen die geen auto kunnen be
talen en ook de trein vanwege
de tarieven laten staan en dus
weinig vervuilen.'
Knip: 'De niet-vervuiler betaalt
dus het meeste.'
Chris Visser
Dit is de nieuwe opgave voor onze fotoprijsvraag "Leewadders waar
is dit?" Oplossingen, uitsluitend schriftelijk, binnen veertien dagen
naar de redactie van 't Kleine Krantsje, Vredeman de Vriesstraat 1,
8921 BP Leeuwarden. Uitslag over vier weken.
Onder de abonnees, die ons het juiste antwoord geven, verloten wij
een exemplaar van het boekje "Leeuwarden - ach ja, zo was het..."
met zestien zeer fraaie foto 's van de stad uit een lang vervlogen tijd.
