'T KLEINE KRAHTSJE
GESPREKKEN OF DE BRUG
LEEWADDERS,
WAAR IS DIT?
DOMINICANEN
AAN DE STAMTAFEL
Se sitte antangeld met prubble-
men, daar bij de bruggen.
Geert sien kleindochter hèt ge-
piel met een dikke diepfries. De
Tureluur mut om Sietske fechte
met hur kienders. Hij en Minne
krije hast spul, mar ut beteert
goed. En soa binne se goed
bezig: Tabe Ruutsje, Lange
Marten, Minne Mager, Fokke
Vutman, Groate Geert, Brieke
Bertus en as gast Loadewiek
deTureluur.
Groate Geert: Wij beleve wat
met een kleindochter. Die gong
inenen boerefries praten. Se
praatte anders gewoan net as
wij. Wat bliekt nou? Se had
een frijer en dat was een dikke
diepfries wik mar segge, sak
marsegge.
Brieke Bertus: Suks mut toch
kenne. In Eindhoven praatten
wij tuus Liwwadders, mar met
een paar kollégas, oek uut
Friesland, altied Fries. Oek met
die Oene fan Sneek, waar ik ut
al es over had.
Geert: Mar se wu oek naar die
herdenking bij een groate stien
of soa, bij Gaasterland of bij
Staveren. Daar skient es toch
ten te wezen met Koning Wil
lem Drie as ik ut goed begre
pen hew.
Fokke Vutman: Nee nee, ut
was wel een Willem, mar de
hoefeulste weet ik niet. Ut is
oek langer as feertien dagen
leden. Dertienhonderdsoafeul
loof ik. Mar dat hewwe de Frie
zen toen wonnen.
Lange Marten: Der is altied
fechterij weest, son saakje is ut
wel. Dus daar tochten Hollan
ders teugen Friezen. Ajax teu
gen Heerenveen, seg mar. Nou
ja, daar falie gien dooien bij. In
Joego-Bosnië wel. Ik su segge,
laat jouw kleindochter mar,
Geert.
Geert: Ut is oek al weer bijtrok
ken. Want wat gebeurt er? Hur
katsje wurdt siek. Soa siek dat
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
■HHHHiii
Aan de stamtafel van een be
kend café in de Leeuwarder
binnenstad vertelt een van de
gasten, dat hij geen krant kan
opslaan of hij leest er in hoe
slecht het roken wel is.
"Nou is't dan zover komen,
da'k er met ophouden bin" zegt
hij op een berustende toon.
"Wat? Met roken?" vraagt een
metgezel aan de leestafel.
"Nee, met kranten lezen" ant
woordt de man.
Tureluur: Wij sitte oek avunden
rustig bij mekaar. En we kenne
oek o soa fesellig warm ete.
Omstebeurt bij hur en bij mij.
Tureluurlijk. Mar der is één
monster fan een dochter, en
die wil niet dat hun moeke hun
goeie naam ferliest, seit se.
Bertus: Wat een ferstand. En
hoe is Sietske der onder? Die
sit tussen twee furen. Anders
mut één fan ons es met die
meensen prate. Wie trouwt
nou, as je hast tachtig binne?
Nee, seg nou self.
Fokke: Wat sit de wereld raar
in mekaar. Geert sien klein
dochter hèt son Friese frijer, en
dat raakt uut. Om een kat! En
Loadewiek is een ouwe frijer,
en dan legge die kienders te
soademieteren.
Minne: Ik had een ome, die ja
ren een hon had. Die sei dan:
Ut mekeert der nog mar an dat
ie teugen mie praat. Dus as 't
al uutraakt met Sietske, must
een hon nimme, Loadewiek.
Eén sonder jongen. Klein grap-
ke.
Tureluur: Dat fien ik een rot
grap, Minne. Dat had ik niet fan
dij docht. Nou is 't mij over. Jim
kenne barste. Ik gaan fut. Alles
sit mie teugen!
Tabe: Ho, ho, mannen. Soa
kenne wij toch niet? Aansen
gooie we ut nog foor de Veilig
heidsraad. Nee, Minne, dat was
gien mooi grapke. En dou
Ture Loadewiek, niet drekt
soa in de hoogste boom.
Marten: Ik sien al dat ut Minne
al sien haren op sien krullekop
spiet. Just, geef mekaar een
han. Ut laaste skoftsje dat we
hier nog binne mutte we wat in
goedens leve. Goed soa Loa
dewiek.
paging 13
de dieredokter seit: inslape
mar. Dus een spuitsje wik mar
segge, sak mar segge.
Tabe Ruutsje: Soa had ons
dochter oek een kat. Die was
hast wel twintig jaar loof ik.
Rimmetiek en blien en last fan
de nieren. Dus oek mar een
spuitsje. Ik ken dat wel metfoe-
le.
Geert: Ons kleine meid was he
lemaal fan streek. En die diep-
fries-frijer mar seure over de
slag bij Wiens of weet ik feul.
En sij wurde duvels en roop: Ik
sit meer over mien katsje in,
dan over jouw dooie Friezen.
Toen hèt ie ut uutmaakt. Hé,
daar is
Loadewiek de Tureluur: Daar
was ik weer es. Ja, en ik roep
dan faak: goeie morgen, son
der sorgen, mar dat is er nou
niet bij. Dizze man gaat gebukt
onder groate sorgen. Dat mag
ik wel segge.
Minne Mager: Och here Loade
wiek, wat sit dij dwars. Een
minne kwaal of piene in 'e pot-
temonee? O, ik loof dat ik ut
begin te begriepen. De ferke-
ring?
Tureluur: De ferkering tureluur-
lijk. Nee, ut leit niet an Sietske
of aan mij. Wel nee, dat is pri
ma de luuks. Mar hun kienders
legge te klieren. Die wille dat
wij of trouwe of ut uutmake.
Tabe: Mar dat is toch te gek
foor woorden. Ture, eh Loade
wiek. Om en bij de tachtig en
dan nog een trouwboekje hale.
As ut nou een mutterke wa,
mar ja. Hoe komme se soa
gek?
Fokke: Der was hier foor soa-
feui jaar son lange amptenaar
fan de Burgerlijke Stand. Ik bin
sien naam even kwiet. As die
ouwere meensen trouwde, had
ie over de warmte en de rust in
de herfst fan ut leven. De herfst
fan ut leven.
Dit is de nieuwe opgave voor onze fotoprijsvraag "Leewadders waar
is dit?" Oplossingen, uitsluitend schriftelijk, binnen veertien dagen
naar de redactie van 't Kleine Krantsje, Vredeman de Vriesstraat 1,
8921 BP Leeuwarden. Uitslag over vier weken.
Onder de abonnees, die ons het juiste antwoord geven, verloten wij
een exemplaar van het boekje "Leeuwarden - ach ja, zo was het..."
met zestien zeer fraaie foto 's van de stad uit een lang vervlogen tijd.
Tureluur: Nee, Minne bedoelde
ut oek niet soa raar tureluurlijk.
En ik bin wat over mien toeren
deur dat gedonder met die
kienders. En Sietske sit er nog
raarder tussen as ik. Waar of
niet?
Bertus: Froeger suden we seg
ge: we drinke ut af. Bij Vic in
de Herestraat, of bij Molle in de
Doelesteeg, of hier flak bij, just
bij Lampie. Mar ja, das weest.
Ik drink niet faak meer bier. Ja,
mien lollige buurman roept dan:
Gien bier en gien seks.
Minne: Sex en bier. Moest ie
oek nog 'rum' roepe. Dan had
den jou de naam fan ut slecht
ste dorp in Friesland. Oud
grapke!
Vlga.
Kijk hier, een herinnering aan de tijd, toen de vrachtrijders nog aan de voet van de
Oldehove stonden. Er waren misschien maar weinigen, die het toen beseften, maar het
gedoe rond de bodediensten gaf hier een gezelligheid, die we er nu niet meer aantreffen.
(Foto: Collectie Fenno Schoustra/'t Kleine Krantsje)
Ter gelegenheid van 750 jaar
Dominicaanse aanwezigheid in
Leeuwarden organiseren de
Hervormde Gemeente (Grote
Kerk) en de Titus Brandsma
Parochie (Dominicuswijk) een
dag rond Dominicus.
Dominicusdag 1245-1995 is
een oecumenische dag van
ontmoeting, studie en viering
op zaterdag 7 oktober in de
Grote Kerk en in de St. Domini-
cuskerk.
In 1245, nu dus precies 750
jaar geleden, stichtten de Do
minicanen hier een klooster. Dit
initiatief van de Dominicanen,
die ook wel Jacobijnen worden
genoemd, was voor de stad
van grote betekenis. Geleidelijk
groeide het complex uit tot een
aanzienlijke instelling die in de
Middeleeuwen vaak het toneel
was van belangrijke bijeenkom
sten van de stedelijke en ge
westelijke overheden.
Afgezien van een onderbreking
ten tijde van de Reformatie
hebben de Dominicanen tot in
onze tijd hun werk voortgezet.
Zij vestigden zich in de Speel
mansstraat waar zij tot 1937 in
hun 'Paterskerk' zijn gebleven,
tot de imposante St. Domini-
cuskerk bij de Harlingerstraat
werd gebouwd.
De Grote of Jacobijnerkerk
werd na de Hervorming in 1580
al spoedig de hoofdkerk van
Leeuwarden. Als grafkerk van
de Friese Nassaus, de recht
streekse voorouders van het
Koninklijk Huis, heeft zij ook
een nationale betekenis. Deze
kerk, die na die eeuwen nog
altijd het centrum van een ac
tieve kerkelijke gemeente is,
vervult thans een brede alge
mene en culturele functie in de
Friese samenleving.
