'TKLEINE KEANTSJE
AAN WIE ZOU PR. HENDRIKSTRAAT
HAAR NAAM WEL DANKEN?
Uit grootmoeders ansichtenalbum
WEINIGEN DIE HET WETEN
STAMMERIGE
MEIJER
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
Op deze kaart uit Grootmoeders Ansichtenalbum zien we de Gymnasiumstraat met, behalve die vermelding, ook nog de
tekst "Schrans" er op. Er is een tijd geweest, dat het gebied van Huizum vaak Schrans werd genoemd, ook al sprak men
dan niet over de straat met die naam, zoals tve die nu kennen. Toen de foto werd gemaakt leek dit stadsdeel, als zo vaak,
geheel uitgestorven. Alle aandacht dus voor die bakfiets, de transportfiets en, zowaar, een vliegende hollander daar
tussenin.
Dinsdagmiddag is onze zes en
zeventigjarige stadgenoot J.
Barendsma, ex-glazenwas-
scher, des morgens acht uur
per fiets uit Leeuwarden ver
trokken. Na om twaalf uur te
Groningen geluncht te hebben,
is hij om half vier behouden te
Winschoten aangekomen.
Voorwaar een kras oudje!
(1933)
Bij elke honderd passanten, die zich nu voortspoeden door de Prins Hendrikstraat,
zullen er zeker negen en veertig zijn, die er geen idee van hebben aan wie deze
drukke doorgang naar het zuiden van de stad haar naam te danken heeft. Alle
allochtonen en heel veel jongeren zouden een desbetreffende vraag stellig negatief
beantwoorden.
Negen en veertig anderen, vooral ouderen natuurlijk, horen we al met grote stellig
heid beweren, dat die Prins Hendrik de gemaal van Koningin Wilhelmina was - die
is, "'t kan niet misse!", de naamgever van dit stukje straat tussen het Zaailand en
de Willemskade geweest.
En dan blijven er welgeteld twee over, die werkelijk weten, wie deze Prins Hendrik
was, naar wie de straat officieel is genoemd.
Niet dus naar de Prins Hendrik,
die inderdaad met Koningin
Wilhelmina was getrouwd en
die in 1934 een leven afsloot,
waarin hij wel enkele malen in
Leeuwarden was, maar aan
wie de herinnering hier niet op
een bijzondere manier bleef be
waard.
Maar wel aan Prins Willem Fre-
derik Hendrik, de Prins der Ne
derlanden, die leefde van 1820
tot 1879 en die een broer was
van Prins Willem III, de beto
vergrootpapa van onze Konin
gin Beatrix.
Deze Willem Frederik Hendrik
diende in verschillende rangen
bij de marine - hij was onder
andere luitenant-admiraal en
zelfs admiraal - en hij maakte
zoveel grote zeereizen, dat hij
zich een soort erenaam ver
wierf: Hendrik de Zeevaarder
noemde men hem.
Hij was een krachtige onder
steuner van Nederlandse
scheepvaartondernemingen en
er bestaat nu nog altijd een
Prins Hendrik Stichting voor
hoogbejaarde zeelieden.
ZEEVAARDER
Deze Hendrik de Zeevaarder
nu reisde in 1869 (over land)
naar Leeuwarden om hier de
resultaten te aanschouwen van
de ingrijpende werkzaamhe
den, die onder andere het
rechttrekken van de gracht
langs (de latere) Willemskade
ten gevolge had gehad.
Ook hield Zijne Koninklijke
Hoogheid enkele ogenblikken
stil bij de draaibrug, die hier net
was gelegd en van dat memo
rabele moment maakte de
Commissaris des Konings, Jhr.
Mr. Jan Ernst Baron Van Pan-
huys, gebruik om hem te ver
zoeken deze brug de naam van
de prins te mogen geven, "een
verzoek dat gereedelijk werd
toegestaan", zoals daarna met
voldoening kon worden genotu
leerd.
Vandaar dus, dat deze brug
van dat moment af de Prins
Hendrikbrug werd genoemd en
dat de straat de naam kreeg
van Prins Hendrikstraat.
Aardiger en duidelijker ook zou
den de aanduidingen Prins
Hendrik de Zeevaarderbrug en
Prins Hendrik de Zeevaarder
straat zijn geweest, maar de
Prins Hendrik, die later met
jOnze Wilhelmina trouwde,
moest toen nog geboren wor
den - vandaar, dat er op dat
moment nog geen mens aan
een mogelijke verwarring kon
denken.
Wel dacht men er aan de her
Hef borstbeeld van Prins Hendrik de Zeevaarder bevond zich
aanvankelijk boven de toegangsdeur van het hoekpand aan de
Willemskade. (Foto: Collectie Schoustra/'t Kleine Krantsje)
innering aan dit bezoek van
Hendrik de Zeevaarder voor
lange tijd vast te leggen en zo
ontstond het borstbeeld van
deze prins in de zijgevel van
het hoekhuis met de datum van
zijn visite aan de stad: 8 juli
1869.
De portretkop werd vervaardigd
door de in Leeuwarden werken
de beeldhouwer Willem Mol-
kenboer en in zink gegoten
door de Leeuwarder firma B.
Mohrmann en Co. We zien er
op, dat de prins, als een echte
zeerob, van een machtige snor
en kolossale bakkebaarden
was voorzien - de latere Prins
Hendrik bezat ook een tijdlang
een snor, maar de omvang
daarvan kon je heel wat be
scheidener noemen.
Er heeft ooit in het oude Leeu
warden een Joodse vodden
koopman geleefd, van wie bij
wijze van spreken niemand de
achternaam, maar iedereen al
leen de voornaam kende. Hij
werd aangeduid als:
STAMMERIGE MEIJER
en de meeste mensen zullen
gedacht hebben, dat dit Meijer
de achternaam was. Meijer, die
inderdaad min of meer stotter
de, woonde op de hoek van de
Nieuweburen en de Breede-
plaats 'en hij moest in de laat
ste oorlog het droeve lot onder
gaan van zoveel van onze
Joodse stadgenoten. Toen zijn
huis in naoorlogse jaren werd
gesloopt, vonden kinderen er
een kistje met' heel wat geld,
allemaal zilveren guldens en
rijksdaalders. Dat althans werd
er in die tijd in de stad met veel
kracht van woorden verteld.
