BESTE ELFSTEDENRIJDERS
WERDEN NIET BELOOND
BRUG OPEN VOOR
AUTO OP 'T IJS
DE NACHT-SCHAATSER
pagina 11
Het is nu precies veertig jaar geleden, dat er een zeer geruchtmakende Elfsteden
tocht verreden werd. De schaatsmarathon van de veertiende februari 1956 werd
een van de meest besproken tochten uit de reeks van tien, die in 1909 begon. Het
was geen barre weersomstandigheid, die dit evenement op veler lippen bracht,
maar alleen het besluit van de vijf sterksten in de wedstrijd, die er tenslotte de
voorkeur aan gaven om als toerrijders gelijktijdig over de finish te gaan.
Zij streden uiteindelijk dus niet
om de eer van de overwinning,
maar sloegen de armen broe
derlijk om eikaars schouders en
gleden zo als één man over de
streep.
Tot grote teleurstelling van het
Eltstedenbestuur, dat de wed
strijd niet had uitgeschreven
om het grote gevecht op zo'n
manier te zien eindigen.
De cracks Jeen Nauta uit War-
tena, Jan van der Hoorn uit Ter
Aar, Aad de Koning uit Purmer-
end, Maus Wijnhout uit Lisser-
broek en Anton Verhoeven uit
Dussen kregen de uitgeloofde
prijzen niet, maar zij werden al
len wel als eerste geklasseerd
en wel in de volgende, waarin
de jury van aankomst de vijf
samenzweerders over de eind
streep had zien gaan.
Ook Jeen van den Berg, de
glorieuze winnaar van de tocht
van twee jaar daarvoor, die nu
weer heel lang in de kopgroep
had vertoefd, ging zonder ere
metaal naar huis. Hij had door
schaatspech het contact met
Het was midden in de bar
strenge Elfstedenwinter van
1963, dat onze stadgenoot
Chris Kleinsmit als vertegen
woordiger met zijn auto door
het zuidwesten van Friesland
reed.
In alle vaarten lag een meter
ijs, overal werd druk geschaatst
en al in geen weken hadden de
brugwachters een hand hoeven
uitte steken.
Heel groot was dan ook de ver
bazing van de heer Kleinsmit,
de anderen verloren en kwam
nu met een achterstand van
acht minuten als zesde binnen.
En voor de in totaal 259 deel
nemende wedstrijdrijders had
den de organisatoren immers
niet meer dan vijf prijzen be
schikbaar gesteld, een uiterst
mager aantal, dat na deze
tocht werd verhoogd
STORM REACTIES
Het besluit van de rijders om
gezamenlijk te finishen en de
toen hij, door het dorp Warns
rijdend, plotseling een rood
stoplicht zag aanfloepen - het
was het stoplicht van de brug
en... boven het sterkste paar-
deijs ging het brugdek statig
omhoog.
Lichtelijk geïrriteerd door dit on
verwachte oponthoud, maar
meer nog bijzonder benieuwd
verliet de heer Kleinsmit zijn
auto en liep naar de brug.
En was zag hij toen?
Heel langzaam, met de snel
heid van een trekschuit, kwam
er een grote vrachtauto door de
brug - volbeladen met bussen
chocolademelk voor de schaat
senrijders...
(Foto: Fenno Schoustra)
Het niet op prijs gestelde fini
shen van de vijf snelste rijders
in de Elfstedenwedstrijd van
1956. Van links naar rechts:
Jeen Nauta, Maus Wijnhout,
Aad de Koning, Anton Verhoe
ven en Jan van der Hoorn. Zij
vochten niet om de eer van de
overwinning en werden zonder
prijs naar huis gestuurd. (Foto:
Collectie Fenno Schoustra/'t
Kleine Krantsje)
beslissing van het Eltstedenbe
stuur om de heren niet met een
prijs te belonen, brachten een
storm van reacties teweeg. Ter
wijl sommigen het "sportieve"
gebaar van de vijf van harte
toejuichten en geen goed
woord voor het besluit van het
Eltstedenbestuur over hadden,
waren anderen het juist vol
strekt met de organisatoren
eens: wie een Elfstedentocht
zo wil beëindigen - aldus be
toogden zij - moet aan de toer
tocht meedoen en niet als wed
strijdrijder deelnemen
Maar interessant was het na
tuurlijk wel om nu even terug te
bladeren in het zo boeiende
geschiedboek van de Elfste
dentocht. Want was er bij de
marathon van zestien jaar eer
der, in 1940, gebeurd?
OOK VIJF KOPLOPERS
Toen waren er ook vijf koplo
pers geweest, die eveneens
besloten gelijktijdig over de fi
nish te zullen gaan. Maar vóór
Auke Adema uit Franeker, Dirk
van der Duim uit Warga, Cor
Jongert uit Alkmaar, Piet Keij-
zer uit De Lier en Sjouke West-
ra uit Warmenhuizen hun op
handslag bekrachtigde af
spraak konden nakomen, wa
ren zij vlak voor de finishlijn uit
eengespat, waarna er toch nog
een woeste eindspurt ontstond.
En wat besloot het Elfsteden-
bestuur toen? Het hield zich
aan de afspraak van de rijders
en beloonde allen met de grote
gouden medaille van de eerste
prijs.
ALEERDERVERTOOND
Dat had het, waarempel, ook al
eerder, in 1933, gedaan, toen
Abe de Vries uit Dronrijp als
eerste, en Sipke Castelein uit
Wartena onmiddellijk daarna
als tweede binnengekomen
was.
Behalve de net al genoemde
259 wedstrijdrijders deden er
aan de Elfstedentocht van 1956
meer toertochters mee dan ooit
eerder het geval was geweest.
Zesduizendzeventig namelijk,
van wie er 4739 de tocht op tijd
volbrachten.
Fenno L. Schoustra
In de Atjehstraat in Den Haag
komt een aan influenze lijdende
dienstbode 's nachts te overlij
den. Haar "meesteres" schrikt
zich letterlijk dood, wanneer zij
de volgende morgen met het
lijk wordt geconfronteerd
(1892).
Een slimme schaatser dacht
Ik schaats alleen nog maar bij nacht
De hele baan is fijn vóór mij
Wanneer ik in het donker rij.
Zo gedacht en zo gedaan
Schaatste hij bij volle maan
Langs de boorden van de Zaan.
Maar, ergens op de lange tocht
Maakt de Zaan een scherpe bocht
En met een enorme smak
Verdween de schaatser in een wak.
Even was hij van de wijs
Maar nu schaatst hij overdag en 's NACHTS
Heerlijk in het paradijs.
Gran Canaria
Jan Schoustra
