UIT HET NAAUW
dtads- en uorpsKromeK
van dr. G. A. Wumkes
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina '9
De verjaardag van Stadhouder Willem V gevierd met
kanongebulder. De zevenjarige Severinus Menetree,
zoon van den sous-luitenant Joh. L. Menetree uit het
regiment van generaal Burmania, lost het eerste schot.
(1753)
De kastelein L. M. Kramer met eenige liefhebbers van
Sint Jacobiparochie laten verkaatsen drie zilveren
lepels. Als de prijs gewonnen wordt door een partuur,
dat niet in de gemeente hoort, zullen zij daarenboven
nog op een glas besten wijn getracteerd worden. Daar
de prijs er in geen vijftien jaar is weggehaald, zouden
de ingezetenen zulks gaarne zien. (1833)
De Doopsgezinde Gemeente te Leeuwarden wordt van
gedeputeerden geordonneerd de dompelbak in haar
vergaderplaats af te breken. (1720)
In de twintiger en dertiger jaren
woonde in het centrum van
onze goede stad, in het Naauw
op no. 5 een prima banketbak
ker, Hendrik van der Veen.
Ouderen onder ons zullen zich
deze bakker nog wel herinne
ren, want hij timmerde behoor
lijk aan de weg.
Je had daar toen, net als nu nog
een aardig rijtje bekende zaken.
Op no. 1 was een delicatessen
zaak van de firma Dijkstra. Op
no. 3 zat de heer Chris Fahner
met fruit en commestibles en
later de bekende Willem
Fahner, de zoon en daarna een
tijd nog de kleinzoon. Later is de
zaak verhuisd naar no. 7.
Van der Veen verwierf zich een
zeer goede naam als banket
bakker, maar was bovendien in
maatschappelijke en kerkelijke
kringen een zeer geziene per
soonlijkheid. De prima gang van
zaken aan zijn bedrijf was ook
voor een niet onbelangrijk deel
te danken aan zijn vrouw, die
geweldig goed met haar klanten
kon omgaan.
Uit hun huwelijk werden zes
dochters geboren en die zijn
een beetje de aanleiding tot dit
verhaal.
In die tijd werd banketbakker
Van der Veen zeer bekend om
zijn vele speciale producten.
Een van deze speciale lekker
nijen werd wel heel erg bekend,
namelijk het koekje dat knap
pertje werd genoemd. Verdraaid
lekker om zo maar eens te zeg
gen.
De eerder genoemde meisjes
groeiden voorspoedig op en
werden schone maagden zoals
dat toen wel werd genoemd.
Maar helaas moesten ze al op
zeer jonge leeftijd hun lieve
moeder missen. Die stierf al op
zeer jeugdige leeftijd, op haar
vijfendertigste. Voor het gezin
Van der Veen braken niet
gemakkelijke tijden aan, maar
door zijn diep geworteld geloof
kon de vader verder gaan. En hij
is ongeveer twintig jaren later
weer gehuwd. Ondertussen
werden de jongste meisjes mee
door de ouderen opgevoed. Nu
komt het bijzondere: In de loop
der jaren werden deze meisjes
De Knappertjes van Van der
Veen genoemd. Niet onverdiend
dunkt mij, maar of zij het zelf
altijd even leuk vonden weet ik
niet helemaal zeker.
Als je het over de knappertjes
van Van der Veen had, dan
waren er twee mogelijkheden:
Of over de bijzondere koekjes,
of over de dito meisjes. En die
laatsten werden dan ook niet
over het hoofd gezien. Daar ben
je dan per slot van rekening ook
een knappertje voor.
Siesie, de oudste was ongeveer
negen jaar toen moeder Van der
Veen kwam te overlijden. Dan
volgt Gretha en vervolgens
Corrie, Jopie, Jacoba en de
hekkensluitster was Ackie. Zé
zijn allen gelukkig getrouwd
geweest. Ik schrijf geweest. Zij
zijn nog in leven en kunnen
goed met elkaar overweg en
wonen, naar ik meen allen nu in
Leeuwarden. Hun mannen zijn
er helaas niet meer.
Met de laatste kerstdagen kwa
men ze bij elkaar om dit feest
samen te vieren. Echt gevierd,
dacht ik. Dat hadden de vroege
re knappertjes wel van thuis
mee gekregen. Ik vond een en
ander wel zo uniek dat ik het
niet kon laten bovenstaande op
te schrijven. Indrukwekkend!
De bijgaande foto van van het
Naauw geeft de situatie aan
zoals die was in 1923. Is
gemaakt op een zondag, door
wie?
Op zondag deed Banketbakker
Van der Veen de gordijnen
dicht. Dat paste toen zo, vond
hij.
Boven het water was versiering
aangebracht. Koningin Wilhel-
mina vierde haar zilveren rege-
ringsjubileum. Nog een laatste
opmerking als een soort van
referentie.
Onze oudste zoon Durk is al vijf
en twintig jaar gehuwd met een
dochter van een van knapper
tjes, dus een kleindochter van
de vroeger zo bekende banket
bakker. Vandaar. Een foto van
de knappertjes gaat hier ook
nog bij.
Leeuwarden Sj. Feenstra
In de Westerkerk te Leeuwarden wordt bijgezet het lijk
der weduwe van Dr. Huber, die f 80.000,- aan het
Stadsweeshuis aldaar vermaakte, dat in zeer armelij-
ken toestand verkeerde. 1749)
Pieter Brandsma, wonende in de Kruisstraat bij de
Gewaldige te Leeuwarden, adverteert, dat bij hem te
bekomen is allerbeste jenever, extra sterk, zacht op de
tong en zeer aangenaam van geur en smaak, zoodanig,
dat niemand buiten den vinder bekwaam is dezulke te
maken. (1761)
Het Provinciaal Bestuur van Friesland besluit dat alle
adellijke- en familiewapens aan en in publieke gebou
wen, particuliere huizen, wagens, voertuigen, grafzer
ken, stoelen en banken binnen zes weken moeten wor
den verwijderd, dat niemand zich een trotschen titel als
baron, graaf, jonker enz. mag aanmatigen, dat worden
afgeschaft alle diaconie weeskleeren, armeteekens,
regeringsbanken, op poene van honderd caroli gul
dens. (1796)
In 1746 zijn te Leeuwarden gedoopt 301 kinderen,
getrouwd 231 paren, waaronder vele Zwitsers, die er
garnizoen houden. (1746)
Aanbesteed het bouwen van twintig arbeiderswoningen
op Werkmanslust te Leeuwarden. (1873)
De Leeuwarder Gymnastiekvereenigingen Bato,
Friedrich Ludwig Jahn en Claudius Civillis houden een
gemeenschappelijke samenkomst in de Prinsentuin.
(1881)
Verschenen bij J. Ennema te Franeker: "Rouwklachte
over het afsterven van Johanne Hempenius, weggerukt
van haaren echtgenoot, Paulus Ennema door Mattheus
Smit. (1732)
Casper Abrahams Berke te Leeuwarden, zich schuldig
gemaakt hebbende aan de zonde van Sodomie, verge
zeld van zoodanige omstandigheden, waarvan een
bloot gedenken zelfs den mensch doet schrikken en
ijzen, is buiten de stad aan een staak geworgd en daar
na in het vuur gesmeten en tot asch verbrand. 1730)
De kerk van Nijehove te Leeuwarden voor duizend
caroli guldens op afbraak verkocht, nadat de blauwe
pannen waren afgenomen; het puin vervoerd naar
Wonseradeels zeedijken. De kunstschilder R.
Jelgerhuis in de Grote Kerkstraat te Leeuwarden schil
dert kamerbehangsels, history-, portrait-, bloem-, bas
reliëf-, zeestukken, exerceert etsen en graveren van
signetten, titelplaten enz. Bij hem verkrijgbaar twee
afbeeldingen van het zoogenaamd Klokhuis, vanouds
Nijehove. (1765)