KOMST US HEIT: DAT WAS WAT 'T KLEINE KEANTSJE 'T KLEINE KEANTSJE BON BON 'T KLEINE KEANTSJE FRIESCHE COURANT 't Kleine Krantsje leest iedereen! GESCHENKABONNEMENT VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN pagina 16 De onthulling van het stand beeld van Us Heit op 15 sep tember 1906 is voor Leeuwar den een geweldige gebeurtenis geweest, waarover in vele fami liekringen nog jaren is nage praat. Duizenden stadgenoten kwamen ervoor op de been, niet zozeer om alsnog de Friese stadhouder te eren, die al een kleine drie eeuwen eerder het tijdelijke met het eeuwige ver wisseld had, dan wel om de koninklijke gasten te zien, die bij deze plechtigheid aanwezig zouden zijn. Nog geen jaar na het bezoek van koningin Wil- helmina en prins Hendrik aan Leeuwarden in 1905 viel de Friese hoofdstad ter gelegen heid van deze standbeeldont hulling immers alweer de eer van een vorstelijk bezoek ten deel en bovendien kwam nu met het koninklijk echtpaar ook de geliefde koningin-moeder Emma mee. Al ver voor het moment, waarop de koninklijke trein aan het sta tion zou arriveren, verdrongen drommen belangstellenden zich langs de route, die de gasten door de stad zouden volgen. Velen hadden ook vlaggen uit gestoken, maar op speciaal ver zoek van de vorstin waren er ditmaal geen bijzondere versie ringen aangebracht en geen erepoorten opgesteld, zoals dat een jaar eerder was gebeurd. De regen, die 's morgens vroeg in ruime mate naar beneden kwam, plaagde de nieuwsgie rigen* niet meer, toen de trein even na twaalf uur het station binnenrolde. Burgemeester A. E. Zimmerman was daar de eerste, die de hoge gasten ver welkomde, waarna zij zich onmiddellijk naar het Hofplein begaven. KLOKGELUI Toen het gezelschap er aan kwam luidden de klokken en honderden geestdriftige stadge noten ("onder wie ook de wees kinderen en de visvrouwen" ver telde de krant de volgende dag) juichten het koninklijk echtpaar en de koningin-moeder toe. Een uur later, nadat op het Paleis een officiële ontvangst had plaatsgevonden, werd het standbeeld onthuld, dat de nagedachtenis zou eren van Us Heit - graaf Willem Lodewijk van Nassau, stadhouder van Friesland van 1584 tot z'n dood in 1620. De eerste, die bij deze "door een onafzienbare menigte bij gewoonde" plechtigheid het woord nam, was de voorzitter van de Vereniging voor Vreemdelingen Verkeer, de heer J. J. A. Schoondermark, die het standbeeld na de onthul ling zou overdragen aan het gemeentebestuur. Dr. L. H. Wagenaar sprak een feestrede uit en daarna trok de koningin het doek weg, dat het beeld tot dat moment aan het oog had onttrokken. Ook burge meester Zimmerman kwam nog achter het spreekgestoelte en tegen half vier liep deze plech tigheid, waaraan o.a. ook de stedelijke schutterij en het Leeuwarder Mannenkoor me dewerking hadden verleend "in de beste orde af'. Intussen had de uitgelopen bevolking de parapluien weer voor de dag moeten halen en in een stromende regen vertrok ken koningin Wilhelmina en de in admiraalsuniform gestoken prins Hendrik nu weer naar het station. Koningin-moeder Emma bleef nog tot 's avonds zeven uur in de stad en voor zij terugkeerde naar het Loo legde ze nog ver schillende bezoeken af. Eerst ging het in een open caleche naar het Fries Museum in de Koningsstraat, daarna werd het Bonifatius Hospitaal aan de Voorstreek bezocht en tenslotte werd het Diaconessenhuis met een bezoek vereerd. De uitgevers van prentbrief kaarten hebben bij deze rijtoer door de stad en eerder bij de onthulling van het monument bepaald niet stilgezeten en er heeft zich later in Leeuwarden nooit meer een gebeurtenis voorgedaan, waarbij uitsluitend ten behoeve van het uitgeven van ansichtkaarten meer werd gefotografeerd dan bij deze ont hulling van het standbeeld van Us Heit. Aan de Haarlemse uitgeversfir ma Jos. Nuss en Co, aan de Leeuwarder fotografen Strüp- pert en Van Duyl en de Leeu warder uitgevers Dijkstra en J. Postma Szn. hebben we het dan ook te danken, dat deze plechtigheid op reeksen prent briefkaarten is vastgelegd. De nu gereproduceerde foto's zijn als ansichtkaart uitgegeven door respectievelijk J. Postma Szn. van de Wirdumerdijk te Leeuwarden en de Uitgeverij Jos. Nuss en Co te Haarlem. Op de ene zien we de stoet voorbij het Gerechtsgebouw trekken, op de andere is het moment vastgelegd, waarop koningin Wilhelmina zich voor het onthullen van het beeld naar het sprekersgestoelte begeeft. De grote belangstelling blijkt treffend uit de ene foto. Rijen dik staan de mensen op het Wilhelminaplein opgesteld en veel toeschouwers beginnen enthousiast met hun hoed of pet te zwaaien, wanneer het Koninklijke rijtuig passeert. Enfin, er zijn altijd wel ouderen onder ons, die het zien nog alle maal herinneren als de dag van gisteren. Al ligt die dag in wer kelijkheid dan ook maar even twee en negentig jaar achter ons... Fenno L. Schoustra (Vervolg van pag. 12) jaardag van de oprichting van de fascistische militie heeft ver klaard, dat het Italiaanse volk met mannelijke rust het bericht vernomen heeft van de vijande lijke bezetting van Libye. "Immers, een onwrikbare over tuiging is ons hart gegrift: daar waar wij waren, daar waar onze dooden op ons wachten, daar waar wij de krachtige en onver woestbare kentekenen van onze beschaving hebben ach tergelaten, daar zullen wij terug- keeren." En ook: "nooit meer dan in dezen oorlog is de waar heid gebleken, dat de beslis sende slag wordt toegebracht door hem, die een kwartier lan ger weet vol te houden dan den vijand en dat de laatste slag de overwinning oplevert." Slechts twee kleine fotootjes in deze krant van zo bescheiden afmetingen: een stralende kop van een S.S.-er met pijp in de mond: "Bij onze vrijwilligers - Een onzer mannen aan het front" en een ernstig kijkend gezicht van Mr. H. Reydon, "de nieuw benoemde secretaris generaal van het Departement van Volksvoorlichting en Kunsten", die inderdaad reden had zorgelijk te kijken - even later zou hij door de illegaliteit worden geliquideerd. In de kleine advertenties biedt P. Noordhoff, Coornhertstraat 23, een Friese klok voor 150,- aan en W. Oosterhuis uit de Jan Lievenstraat heeft een kinder wagen voor een tientje te koop. H. Noordhof, 4e Saskiadwars- straat 1 daarentegen wil z'n fiets wel kwijt en bovendien een zo goed als nieuw grijslinnen jasje: een en twintig vijftig, de hele handel. Tenslotte: Atse van der Helm en Anna Alles van Kooten, Zuid- vliet 120a, gaan hunne vijf en veertigjarige echtvereniging "herdenken", Andries Bosgraaf, Nwe. Houtstraat 21 en Annie Buikhuizen, Put 6, zijn verloofd en B. Akkerman en W. Terpstra van Brandsma's winkel, Achter de Hoven 85, kondigen in deze krant met blijdschap de geboor te van hun zoon Sake aan. VOOR LEEUWARDEN EN ^^UDE WERELD ER OMHEEN VERSCHIJNT IEDERE MAAND VOOR LEEUWARDEN EN ^^UDE WERELD ER OMHEEN VERSCHIJNT IEDERE MAAND Ja, ik geef me ook op als abonnee van 't Kleine Krantsje voor slechts f 22,- tot 1-1-1998. Ik wacht een acceptgirokaart af voor ik het abonnement betaal. Naam: Ja, ik wil ook iemand blij maken met een op 't Kleine Krantsje voor slechts f 22,- tot 1-1-1998. Ik wacht een acceptgirokaart af voor ik het abonnement betaal. De krant moet gestuurd worden naar: Naam: Adres: Postcode: Postcode: Wnnnnlxats Woonplaats: Deze BON s.v.p. direct opsturen naar: Postbus 858, 8901 BR Leeuwarden. Het abonnement wordt betaald door: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Deze BON s.v.p. direct opsturen naar: Postbus 858, 8901 BR Leeuwarden.

Historisch Centrum Leeuwarden

’t Kleine Krantsje, 1964-1997 | 1997 | | pagina 16