FOTO DICKVANDERHEIJDE JR
VAN DER HOEK di
THEO FABER
*T KLEINE KEANTSJE
FERWERDA
4/ P. WIJ BENG A B.V.
POPULAIRE LEEUWARDERS
BOUWBEDRIJF
Tel. (058) 2152524
James Wattstraat 18A - Leeuwarden
KOR
VEIUEMA
GAS-WATER
- SANITAIR - DAKBEDEKKINGEN CV-INSTALLATIES
SLECHTS f 17.50
LEEUWARDEN IN
BOEK EN BLAD
TAKELWAGENS
TEL. 058-212 13 15
DAG- EN NACHTSERVICE
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 14
techniek - architektuur - produkt - reportage - portret - reproduktie jozef israëlsstraat 6-10 leeuwarden telef. 058-2124984 fax 058-2155524
VERBOUW ONDERHOUD RESTAURATIE
goede schoenreparatie
bespaart geld
op tijd naar schoenmakerij
Kelders 35 - Leeuwarden
Leverancier van:
Auto-, tractormateriaal,
gereedschappen,
garage-equipment,
autolakken en speciaal
werkplaatsen voor
auto-techniek.
Routé(bezorg-)dienst vanuit alle vestigingen:
Leeuwarden - Dokkum - Drachten - Heerenveen -
Sneek - Lelystad - Meppet - Zwolle
PARTNERS VOOR PROFESSIONALS
EDISONSTRAAT 20 - TEL. 058-2133741 LEEUWARDEN
"1^7 TECHNISCH BURO
8911 GC LEEUWARDEN - Monnikemuurstraat 72
Telefoon (058) 212 53 34 b.g.g. 215 02 54 - 215 10 12
POSTBANK98.10.62 t.n.v. FENNO SCHOUSTRA'S PUBLICITEITSKANTOOR
"Ook tussen 1914 en 1918
heerste hier voedselgebrek,
was er een omvangrijke zwarte
handel, stonden gas en electri-
citeit op rantsoen en leden wij
aan distributie. Eén ding echter
kenden wij niet: vrees. Velen
vroegen zich bezorgd af, of wij
misschien tóch nog in de oor
log zouden worden meege
sleurd, doch daarbij bleef het.
Die worgende angst echter
voor verlies van vrijheid en le
ven, kenden wij niet, want er
bestond toen gelukkig geen
kans, dat wij elk ogenblik ge
vangen genomen en met onbe
kende bestemming wegge
voerd konden worden. Het
ontbreken van dit element van
nimmer aflatende onzekerheid,
maakte, ondanks alle moeilijk
heden, het leven gedurende de
eerste wereldoorlog draaglijker.
Een paradijs was het hier in
Nederland gedurende die vier
jaren allerminst. Er waren toen
zelfs - hoe vreemd dit ook
moge klinken - dingen die
slechter waren, dan in de jaren
van de Duitse bezetting. (Met
uitzondering dan van de laatste
hongerwinter). Zo herinner ik
mij bijvoorbeeld dat het walge
lijke oorlogsbrood slechter was
dan de kuch, die de Duitsers,
althans gedurende de eerste
vier oorlogsjaren, voor ons
overlieten. De minister van
Landbouw kreeg hiervan de
schuld en het volk zong
Posthumazijn vrouw is dood,
Zij is gestikt in 't oorlogsbrood.
Ook met de aardappelen was
het lang niet best gesteld. Wij
moesten onze piepers met
Duitsland ruilen voor steenko
len, die wij even hard nodig
hadden als... aardappelen. Me
nigmaal bleef er niet voldoende
voor de hongerige bevolking
over. Ook in Duitsland bestond
aan alles gebrek en men had
daar aardappelen even hard
nodig als munitie. Ik herinner
mij, dat een grote Nederlandse
industrie, die technisch glas
werk uit Bohemenen gebruikte,
plotseling bericht kreeg, dat de
Duitse regering de trein met
glas niet wilde laten passeren.
De firma kreeg het gedaan (je
had vroeger van die machtige
fabrikanten!) dat onze regering
als repressaille de export van
aardappelen naar Duitsland
stop zette. Binnen enkele da
gen hadden deze vastgehou
den piepers het zaakje gepiept
en reed de glastrein, met de
vaderlandse driekleur op de lo
comotief, het station van be
stemming binnen.
Er is om die aardappelen nogal
het een en ander te doen ge
weest, vooral in Amsterdam.
Schuiten en spoorwegwagons
werden door de bevolking her
haaldelijk geplunderd en er wa
ren tijden, dat de gemeentepoli
tie de toestand niet meer
meester was en dat marchaus-
see en militairen er aan te pas
moesten komen. Herhaaldelijk
zijn de kleine veldslagen met
schietpartijen en gewonden om
de aardappelen geleverd. Ook
vlees, vet en boter waren uiter
mate krap. Op het laatst werd
al het beschikbare vlees van
regeringswege tot worst ver
werkt. Posthuma's beruchte
Eenheidsworst."
Onze abonnee de heer R. J. Wiel inga te Heerenveen stuurde ons deze foto van het 'Beddenmagazijn'
van zijn grootvader Jan Wielinga aan de Zuidergrachtswal, die omstreeks 1910 moet zijn gemaakt. De
zoon van de oude heer Wielinga, vader van de inzender, zien we als plusminus zesjarige rechts op het
plaatje staan en die zag in 1904 het levenslicht, vandaar. Hij heeft de bekende zaak later tot 1965 voort
gezet en hij overleed het vorige jaar. Jan Wielinga zelf zien we rechts in de dakkapel: nieuwsgierig volgt
hij de capriolen van de photograaf op straat. "De grote etalageruiten, waarin de gevangenis en het
Stadsziekenhuis weerspiegelen gunnen ons een blik op de 'slaapkamermode' uit die tijd," aldus onze
abonnee, die ons verder schrijft, dat de panden omstreeks 1965 nodeloos zijn gesloopt: het beoogde
verbreden van de Zuidergrachtswal is daarna niet doorgegaan. "Deze sloop," aldus de heer R. J.
Wielinga, "betekende niet alleen een ernstige aantasting van de stedebouwkundige structuur, maar ook
een groot verlies van cultuur-historische waarde. Met de sloop ging namelijk het restant van de zeven
tiende eeuwse herberg De Rode Boer' verloren." En daar voegen we dan nog graag aan toe, dat deze
herberg op de hoek van de Zuidergrachtswal en Achter de Hoven eens een belangrijke plaats heeft inge
nomen aan wat in vroeger tijden in Leeuwarden de 'Buitensingel' is geweest. In een tijd, waarin het
maken van een flinke wandeling voor de mensen nog een hele attractie vormde wilden velen graag even
De Rode Boer binnenvallen voor een versnapering.
