Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden, 1s76.
gesproken wenschdat een grondig onderzoek naar den toestand
dezer brug worde ingesteld omnaar gelang van den uitslag
de noodigc voorstellen tot verbetering te doen.
Met het oog op ecno onlangs door den kan ton rog ter te Leeu
warden uitgesproken veroordeeling wegens het zich begeven op
eene brug, terwijl zij nog niet geheel was gesloten, werd in
diezelfde sectie de vraag gedaanwaarom de bij sommige draai
bruggen aangebragte kettingen tot, lmre afsluiting bij het draai-
jen niet worden gebruikt
Werden ze niet meer noodig geacht, dan ware het welligt
beter, ze op te ruimen.
Volgno. 101. Secreten en waterplaatsen.
Blijkens dc memorie van toelichting is onder de voorgedragen
som van f 605.begrepen f 100.voor het maken van nieuwe
waterplaatsen.
Nu het verbod bestaat op de openbare straat zijn water te
loozen anders dan op de daartoe bestemde plaatsen' en aan dit
verbod goed de hand schijnt tc worden gehoudenoordeelde dc
le sectie het getal bestaande urinoirs niet voldoende en zou zij
een hoogor cijfer voor dit onderwerp wenschen te zien uitge
trokken. De plaatsing der urinoirs wasvolgens die sectie
niet altijd doeltreffend te noemen.
Uwe commissie is van oordeel, dat een en ander wel der
overweging waard is.
Volgno. 103. Onderhoud van torensklokkenuur- en speel-
iverhen.
Uitgaande van de meening, dat de f 780.- - voor den Olde-
hooftoren, zooals in den brief van den directeur der gemeente
werken werd gezegdalleen voor noodzakelijk onderhoud zal
strekken, werd in de le sectie besloten tot behoud van 'neton
derdeel van dezen post.
Een lid dier sectie achtte evenwel alle kosten daaraan besteed
nutteloos.
Sommige leden dor 2e sectie hadden mede bezwaar tegen
de niet onbelangrijke uitgaaf, te meer, omdat het, blijkens de
ontvangen inlichting, hier gold den aanvang van een werk,
dat in zijn geheel f 2,000.zou kosten. I)ie leden achtten
deze uitgaaf te minder gewettigd, met het oog op liet niet
noemenswaardige nutdat van dezen toren werd getrokken.
Liever, dan tot die uitgaaf te besluiten, zouden zij er toe wil
len overgaan, den toch reeds zoo bouwvalligen toren te doen
afbreken. In ieder geval aarzelden zijde gevraagde som toe
te staan.
De andere leden konden zich noch met het eenenoch met
het andere vereenigen. De toren mogt geen nut doen, 't was toch
een waarlijk monumentaal gebouwdat alles behalve afgebro
ken verdiende te wordentenzij het voortbestaan er van ge
vaarlijk werd geachtwaarvan echter liet bewijs niet was ge
leverd. En nu die leden den toren wilden behoudenkonden
zij de kosten voor de meest noodige herstellingen ook moeijehjk
weigeren.
Een ten slotte gedaan voorstel tot amotie erlangde geene
meerderheid. Er verklaarde zich gelijk getal leden tegen als vóór.
Uwe commissie schaart zich eenparig aan de zijde der tegen
stemmers.
In alle sectiën werd met genoegen begroot het voorstel om
f 200.te bestemmen voor het maken van minuutwijzers aan
den Nieuwetoren.
In de 2e en 3e sectie wenschte men echter nog eenigzins
verder te gaan, en wel door het doen aanbrengen van doorschij
nende wijzerplaten om die 's avonds te doen verlichtenwaar
door menook als de dag was geweken den juisten tijd aan
den toren zou kunnen waarnemen.
In andere plaatsen werd op die wijze den ingezetenen veel
gerij f verstrekt.
Uwe commissie zou de ge wenschte verlichting ook wel nut
tig achtendoch is het geheel eens met hetgeen door de 3e
sectie over dit punt nog in het midden werd gebragtdat men
eerst do kosten van den maatregel diende te weten, alvorens
tot zijne invoering te besluiten.
Uwe commissie noodigt mitsdien burgemeester en wethouders
uit, een onderzoek in te stellen naar die kosten en den uitslag
daarvan mede te deelen. Dc raad kan dan bij de behandeling
der zaak bcoordeelenof de te doene uitgave in verhouding
zal staan tot het nut der zaak.
Volgno. 105. Onderhoud van de verblijven der korenmeters enz.
Bij de behandeling van dit artikel in de 2e sectiewerd er
door sommige leden over geklaagddatblijkens information
in weerwil van het uitdrukkelijk verbod in het ten vorigen
jare vastgesteld reglement op het meten en wegen van gra
nen, zaden en peulvruchten, dat meten en wegen nog altoos
geschiedt, óók al vindt de aanvoer plaats in andere zakken
dan van 100 of 50 liter.
Eene herinnering van de korenmeters aan dat verbod scheen
daarom zeer noodig. Bleven zij dan desniettemin op de be
doelde wijze voortgaan inet meten en wegendan zou men
burgemeester en wethouders in overweging willen hebben ge
geven de schuldigen te ontslaan.
Het is uwer commissie voorgekomendat dit punt ten zeerste
de aandacht van burgemeester en wethouders verdient. Zij
die geroepen zijndc wet toe te passenzullen wel de eer-ten
moeten zijnom dit te doen geheel overeenkomstig hare voor
schriften. Mogt een onderzoek de gegrondheid der klagt aan-
toonendan zullennaar uwe commissie vertrouwtburgemees
ter en wethouders niet in gebreke blijven, in den aangegeven
zin tc handelen en des noods, een voorbeeld stellen voor
anderenom zich stiptelijk naar de wettelijke voorschriften te
gedragen.
Volgno. 107. Kosten der straatverlichting.
In de le sectie werd gevraagd, of niet gelijke gaslantaarns
als bij de nieuwe Wirdumerpoortsbrug zijn aangebragtbij an
dere tot hoofdtraject dienende draaibruggen zouden kunnen wor
den geplaatst Daardoor zou bij die bruggen tevens te beter
in de gasverlichting worden voorzien.
Volgno. 124. Bezoldiging van het overige personeel der stads
reiniging.
In de 2e en 3c sectie werd er over geklaagddat het opha
len der urine en het uitpompen der daartoe gebezigde wagens
niet altijd met do noodige zorg geschiedde en de reukorganen
der voorbijgangers daardoor dikwijls zeer onaangenaam werden
aangedaan. Men vroegof dit werk niet 's nachts zou kunnen
geschiedendaar er toch volgens de mededeeling van den wet
houder voorzitter der 2e sectieeene georganiseerde nacht
dienst bestond voor liet ophalen enz. der faecalia.
In de 3e sectie werd tevens gevraagdof het niet mogelijk
ware, de uren voor het ophalen enz. van asch en vuilnis gelijk
te stellen voor gemeente en ingezetenen. Moest de onverwer
pelijke post dan waarschijnlijk eenigzins worden verhoogd, men
zou er geen bezwaar tegen nebben. Men vond er iets onbillijks
indat van wege de gemeente b.v. zaturdags na 12 uur de
straten werden geveegdterwijl het aan de ingezetenen was
verboden, na dat uur de glazen te wasschen.
Van andere zijde werd hiertegen aangevoerd, dat de gemeente
zich zelve niet moest en ook niet kon binden. Hoewol exploi
tatie niet hoofdzaak moge zijn dienden toch de werkzaamhe
den van het met de stads-reiniging belast personeel zóódanig te
worden geregeld, dat het den geheelen dag bezig kon worden
gehouden.
Werd aan het verlangen toegegeven, dan zou hot personeel
den halven dag vrij af hebben en de post toch vrij aanzienlijk
moeten worden verhoogd.
Uwe commissie zou, wat het eerste punt betreftmede gaarne
in den aangegeven zin wenschen te zien gehandeldtenzij daar
tegen te groote bezwaren mogten bestaan.
Inlichting deswege zal dus noodig zijn.
Met opzigi tot het tweede punt vereenigt uwe commissie zich
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden, 1876.
107
geheel met hetgeen ten slotte daartegen werd aangevoerd. Zij
herinnert er wijders aandat de zaak reeds vroeger door den
raad is uitgemaakt bij de behandeling, een paar jaar geleden,
van dc voorstellen der vsrordenings- commissie tot beperking
van den tijd voor hot schrobben der straten enz.
Volgno. 130. Aankoop van keijen voor verbetering van straten.
In de 3e sectie werd de algemeeno toestand van de straten
besproken. Verscheidene nog niet van nieuwe keijen voorziene
gedeelten der stad dienden noodwendig te worden verstraat.
Verder werd geklaagd over het slechte aanzien, dat sommige
straten aanbodenreeds korten tijd nadat zij met nieuwe keijen
waren belegd geworden. Ofschoon men erkendedat met den
aankoop van nieuwe keijenook als uitvloeisel van een vroeger
raadsbesluit, goed werd voortgegaan, was liet toch niet te ont
kennen dat de bestrating met de nieuwe steenen zeer lang
zaam vorderde.
De sectie sprak daarom den wensch uit, dat die gedeelten
der stad, waarvan de verstrating vooreerst nog niet met nieu
wen steen kon plaats hebben, inmiddels werden verstraat met
behulp van de daar liggende steenen.
Aanvankelijk was de sectie er toe geneigd een buitengewo
nen post voor verstrating op dc begrooting aan te brengen;
daar deze dan echter bovenmate zou worden bezwaard
zag zij van dit voornemen af, maar gaf zij er de voorkeur aan,
dc uitgetrokken som van f 9,000.voor aankoop van keijen te
splitsen in twee gedeeltenéén voor nieuwe keijenéén voor
buitengewone verstrating. Voor de laatste zouden dan het eerst
in aanmerking behooren te komen de Nieuwesteeg, Groote
Kerkstraat, Bollemansteeg enz.
De meerderheid van uwe commissie kan zich met deze split
sing niet vereénigen. De door de 3e sectie verlangde buiten
gewone verstrating isvolgens de meerderheidgeenszins een
werk, om te worden aangebragt onder hoofdstuk 111, afdeeling
VII, dat meer speciaal is aangewezen voor die buitengewone
werkentot wier bekostiging steeds buitengewone middelen
strekkenin do eerste plaats ecno geldlcening wordt aangewe
zen. De meerderheid zou het ook zeer oneigenaardig vinden
en het allerminst strookende mot een goed stelsel van financieel
gemeente-beheer, om eene uitgaaf als de bedoelde uit de op
brengst eener lecning te vinden. Het geldt hierhaars inziens,
een post van onderhoudwaarvan de kosten moeten worden
bestreden uit de gewone middelengelijk daii ook voor onder
houd van straten, pleinen en kaden onder volgno. 98 teregt
eene som van f 5000 is uitgetrokken.
Volgno. 131. Tweede gedeelte der verbetering van den weg
Achter de Hoven.
Blijkens dc memorie van toelichting zal met het geraamd
bedrag kunnen worden bekostigd de verbetering van het ge
deelte weg tusschen den eersten overweg en het huis lett. L
no. 207bij het hek voor het landsectie G no. 3513.
In de le' sectie werd gevraagd, of de verbetering wel zóó ver
behoefde te worden uitgestrekt en of het niet voldoende zou
zijnhaar te doen eindigen tot even voorbij de Prins Hendriks-
buurt daar toch verderop geen woningen staan
Door verscheidene leden der 2e sectie werd geklaagd over de
zeer langzame wijzewaarop dc verbetering van het eerste ge
deelte van dezen weg plaats vindt. Er zijn dagen, dat er niet
meer dan 4 a 5 man aan het werk zijn. Men vreesde, dat,
werd met niet meer spoed gearbeidde weg vóór het winter-
saisoen niet gereed zou zijn. Niet alleen voor de bewoners al
daar in het algemeen was deze toestand zeer onaangenaam
maar hij werkte cok schadelijk terug op liet bezoek van de
school cloor dc kinderen dier buurt. Bij regen toch was voor
dezen de weg schier onbegaanbaar. Men wenschte burgemeester
en wethouders dringend aan to bevelende spoedige voltoojjing
van^ het werk tc bevorderen.
Volgno. 135. Aanschaffing van mobilair in de nieuwe ge
meentescholen no. 2 en 3.
In de 2e sectie werd de aandacht er op gevestigddat de
schoolbanken in de lokalen der 4e en 5c klasse van de school
voor middelbaar onderwijs van meisjes veel te smal waren. Het
zou daarom wenschelijk zijn daar nieuwe banken aan te bren
gen de bestaande konden dan worden overgebragt óf naar
andere klassen in genoemde schoolin zoover daaraan behoefte
mogt bestaanóf naar de thans in aanbouw zijnde nieuwe ge
meentescholen no. 2 en 3.
Volgno. 139. Buitengewone aankoop van gereedschappen voor
de reiniging.
Wordt de thans bij den raad aanhangige wijziging der ge
meente-begrooting voor 1876 aangenomen dan zalgelijk uwe
commissie vermeentdeze post met f 1000 kunnen worden ver
minderd.
Volgno. 145. Onderhoud van den HarUngerstal.
In alle sectiën werd de bouwvallige toestand van dezen stal
besproken. Hij strekte zoozeer tot ontsiering van dc fraaije
openbare wandelplaats, dat hij, volgens het schier algemeen oor
deel van de leden der 2e en 3e sectiehoe eerder zoo liever
moest worden afgebroken. In de lc sectic was de meerderheid
niet ongenegenhet gebouw to doen herstellenmits op afdoende
wijze. De minderheid was echter mede gestemd voor amotie.
In de 2e sectie werd nog een tweede grond voor de alge-
heele wegruiming van het pand aangevoerd.
Het wordt nu reeds sedert ecnige jaren verhuurd alleen tot
berging van petroleum. Dit vocht dringt, gelijk bekend is.
door alles heenen nu vreesde mendat het met der tijd den
nabijgelegen verschwatervijver zou infecteren.
Uwe commissie sluit zich eenparig bij het denkbeeld van de
2e en 3e sectic aan en stelt mitsdien voordat tot afbraak van
het gebouw zal worden overgegaan na afloop van den termijn
waarvoor in 's raads vergadering van 26 October jl. is beslo
ten het op nieuw te verhuren.
Vermits dio termijn eerst met den 12 November 1877 zal zijn
geëindigd, zal de bij liet ondenverpcljjk volgnummer uitgetrok
ken post voor onderhoud van den stal wel onveranderd dienen
to blijven.
Volgno. 153. Jaarwedde van dc keurmeesters van vleesch en
de visch.
In de 2e sectic werd deze post breedvoerig besproken. Schier
algemeen werd het toezigt op den verkoop van vleesch niet
voldoende geacht. De beide keurmeestersvroeger stedelijke
commicsenmogen vroeger over de waarde van het vee heb
ben kunnen oordeelenhunne kennis van het vee voor de thans
door hen beklecde betrekking mogt met grond zeer worden in
twijfel getrokken. Men was er alles behalve afkeerig van,
eene hoogere som voor de belooning van keurmeesters toe te
staanmits daartoe dan ook inderdaad deskundige personen aan
gesteld en den ingezetenen alzoo wezenlijke waarborgen gege
ven werdendat geen voor dc gezondheid nadeelig vleesch in
consumtie werd gebragt.
Uwe commissie kan zich over het geheel met deze beschou
wingen vercenigen. Toch meende zij dat de zaak nog niet
rijp genoeg was, om deswege een bepaald voorstel te doen,
maar een onderzoek diende te worden ingesteld, in hoever de
keuring van het vleesch op den duur aan de tegenwoordige
functionarissen kon worden toevertrouwden tevens of ook dc
tegenwoordige voorschriften omtrent de keuring zelve wel vol
doende waren te achten. Gaarne zou uwe commissie ziendat
burgemeester en wethouders hun gevoelen ten aanzien van een
en ander mededeelden. Als meer op de hoogte van de wijze
waarop de keurmeesters zich van luinne taak kwijtenen be
last met de uitvoering dor bedoelde voorschriftenzal het col-
legie den raad in dezen wel de noodige inlichtingen kunnen
verschaffen.
In de le sectie werd de opmerking gemaaktdat onder de
zelfde afdeeling, waartoe bovengenoemde post behoort Kosten
der plaatselijke gezondheidspolitie), een zeker bedrag zal moeten
