110
Bijlage to het verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden, '376.
I Ta A VEN.
Volgno. 58. De aan den commies ter secretarie toegekende
personele toelage zal kunnen worden aangebragt onder litt. a
van art. 8 en het totaal cijfer van dat artikel met 200 moe
ten worden verhoogd.
Volgno. 70. Voor het tijdige afdrukken van het verslag van
's raads handelingen wordt zooveel mogelijk zorg gedragen. Men
dienc evenwel te bedenkendat ook niet altijd door de ver
schillende sprekers de termijn wordt in acht genomen welke
voor de revisie der aanteekeningcn des verslaggevers is toege
staan. Juist om aan dat bezwaar tegemoet te komen heeft men bij
wijze van proefneming do aanteekeningen van het gesprokene
bij de raadsleden aan huis doen bezorgen. Acht men deze toe
zending min gewenschtdan zullen de sprekers zich de moeite
moeten getroosten om steeds binnen den gestelden termijn de
aanteokeningen ten gemeentchuize te komen nazien, wat vroe
ger blijkens de ondervinding vaak bezwaren opleverde.
Aan den wensch tot opname van meerdere stukken in het
verslag zal men trachten te voldoen voor zoover het contract
met den drukker daartoe vrijheid geeft.
Volgno. 71. Sedert de vroegere bewerking van den inventa
ris van het gemeente-archiefheeft de arehivarius bestendige
nasporingen gedaan ter bekoming van stukken welke elders
berustende, Leeuwarden betreffen en tut aanvulling en verkla
ring van de bestaande kunnen strekken. Hij houdt zich bezig
deze groote verzameling te ordenen en te beschrijven, alsmede
om de vroegere bewerking van den inventaris met meerdere
kennis te herzien en soms om te werken.
Hij hoopt dien arbeid dezen winter te volbrengen en in het
voorjaar een aanvang te maken met het drukken. Dewijl de
historische aantcekeningeïigevoegd bij den catalogus der biblio
theek en der kunstverzameling het meest op prijs gesteld wor
den zoo wenscht hij ook de archieventen behoeve van het
nageslachtzoodanig toe te lichtendat de inventaris zoowel
administrative als geschiedkundige waarde bekome.
Volgno. 98. Het voornemen bestaat, om binnen kort de be
strating van de Peperstraat en, zoover de voorraad strekt, ook
de Oosterstraat te verbeteren met keijendie beschikbaar zul
len komen door verwisseling van de tegenwoordige keijen in de
St. Jacobstraat door Luiksche keijen.
Wat de opmerking betreft omtrent de te drukke passage door
de Peperstraat enz. zullen wij gaarne in overweging nemen of
daaraan ook op eene doelmatige wijze is tegemoet te komen.
Eveneens zullen wij in overweging nemen welke bestemming
aan de open plek grond op het Groot Schavernek zal worden
gegeven.
Volgno. 99. Volgens de vroeger reeds door den directeur der
gemeentewerken aan ons gegeven inlichtingen laat de toestand
van de Vrouwenpoortsbrugdie in der tijd volgens een ontwerp
van een deskundige van elders en onder diens toezigt is ge
maakt, veel te wenschen over, zelfs in die mate, dat eene verbetering
daarvan bijna met eene geheele. vernieuwing zoude gelijk staan.
Zal die brug aan de eischen voldoendan moet de construc
tie van den bovenbouw zoowel als van het beweegbaar gedeelte
geheel worden veranderd.
Met het oog op de belangrijke kosten die de verbetering van
die brug zullen eischenhebben wij dan ook geaarzeld over
1877 daarvoor eene som op de begrooting voor te dragenwaar
toe wij bovendien niet dan noode kunnen besluiten, omdat aan
de uitvoering van dat werk, blijkens de ondervinding in 1870
opgedaan, groote- bezwaren voor vele ingezetenen dezer ge
meente verbonden zijn.
Het is vooral om deze redenen dat de Vrouwenpoortsbrug
door het aanbrengen van gedurige herstellingen, voorloopig in
den bef taanden onvoldoenden toestand wordt gelaten.
J en opzigte van de vraag waarom de bij de draaibruggen
aangebragt kettingen niet worden gebruikt tot afsluiting dee-
len wij mede, dat de ondervinding heeft geleerd, dat door die
afsluiting te veel oponthoud wordt veroorzaakt aan de passage
over de bruggen.
Di1 kettingen zijn ook indertijd aangebragt, niet om tot waar
schuwing voor de voetgangers te strekken om op de brug te
gaan indien die nog niet is geflotenmaar om ongelukken te
voorkomen, vooral als de brug bij avond afgedraaid is.
In verband daarmede zal den. brugwachters worden aanbevo
len des avonds de kettingen tot afsluiting te gebruiken.
Die kettingen op te ruimen, nu ze eenmaal zijn aangebragt,
achten wij niet aan te bevelenomdat ze in ieder geval bij
■buitengewone gelegenheden dienst kunnen doen.
Volgno. 101. Men kan toegeven dat het getal geplaatste
urinoirs nog onvoldoende is en ook de plaatsing niet altijd doel
treffend kan worden genoemden houdt zich derhalve aanbe
volen voor de aanwijzing van doeltreffende plaatsen, welke bur
gemeester en wethouders tot nog toe slechts bij uitzondering
hebben kunnen opsporen.
Volgno. 103. Aan den wensch der commissie om een onder
zoek in te stellen naar de kosten, vereischt voor het aanbren
gen van doorschijnende wijzerplaten, om die 'savonds te doen
verlichtenzal worden voldaan.
Dat onderzoek vereischt evenwel te veel tijdom den uit
slag reeds te kunnen mededeelen vóór de behandeling der ge
meente-begrooting.
Intusschen kunnen wij terzake reeds mededeelen dat de be
doelde kosten vrij aanzienlijk zijn en welligt tot een belangrijk
cijfer zullen klimmen, omdat aan de uitvoering van dat werk
hoogstwaarschijnlijk verbonden zal zijn eene geheele vernieu
wing van het bestaande of wel de aanschaffing van een nieuw
torenuurwerk.
Volgno. 105. Ilefc was onze aandacht niet ontgaan dat de granen
grootondeels in zakken van 75 liter worden aangevoerd, maar kun
nen tevens de verzekering gevendat die granen enz. steeds
per hectoliter of per halve hectoliter worden gemeten of gewogen.
Het handelsgebruik te dezer stede brengt mededat de aan
voer geschiedt per zakken van 75 liter.
Hierin verandering aan te brengen heeft groote bezwaren.
Reeds vóór de in werking treding van de verordening van
den 23 September 1875 (Gemeenteblad no. 1G), hebben wij eene
publicatie in de Leeuw ar der Courant geplaatstom bekend te
makendat de aanvoer van granen in 't vervolg in zakken van
100 of 50 liter inhoud moest geschieden en liet is ons bekend
dat de kommandeur der korenmeters geene pogingen onbeproefd
heeft gelatenom de handelaars en aanvoerders te bewegen :n
dien geest te handelen.
Nu echter gebleken is dat het handelsgebruik zich tegen de
bepaling der verordening verzet is het de vraag,.of het geene
overweging verdient de verordening terzake te wij/igen.
Intusschen meerien wij te moeten opmerkendatindien aan
de korenmeters-wegers bepaald wordt verboden op den ingesla
gen weg voort te gaandaardoor eene belangrijke stagnatie in
den handel zal ontstaan.
Alvorens dus tot den voorgestelden maatregel over te gaan
wenschen wij vooraf het gevoelen omtrent deze zaak van de
kamer van koophandel in te winnen en zullen na ontvangst
daarvan gaarne de vcreischte mededeelingen of voorstellen doen.
Volgno. 107. Wij erkennen gaarne dat eene betere verlich
ting bij diverse beweegbare bruggen binnen deze gemeente is
aan te bevelen.
Met het oog op de kostenvereischt voor eene verlichting
dor bruggenop de wijze als bij de Wirdumerpoortsbrug plaats
heefthebben wij tot nu toe geaarzeld daartoe over te gaau.
Wij zullen evenwel in overweging nemen om in 1877 althans
bij enkele bruggendie tot hoofdtoegangen tot de gemeente
dienen, meer lantaarns te plaatsen.
Volgno. 124. Hoe gaarne men ook bij de dienst der stads
reiniging alles zou willen wegnemen wat minder strelend is
voor de gezigt of reukorganen dor ingezetenen, valt liet toch niet
UÊÊr yj
Bijlage tot het verslag dei' handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden, 1876.
111
te ontkennen dat ook in dit opzigt grenzen zjjn, d&ar name
lijk waar het ongerief of de last die men ondervindtniet in
verhouding staat tot de geldelijke bezwaren aan het wegnemen
der last verbonden. Burgemeester en wethouders achten dan ook
hot ledigen der urinoirs een werk dat slechts enkele minuten
vereischtgeene zoo hinderlijke zaakdat daarvoor eene uit
den aard der zaak kostbare en omslachtige nachtdienst zou moe
ten worden ingevoerd.
Yolgno. 131. Blijkens de toelichting door den directeur der
gemeentewerken, bij missive van den 9 Augustus 1875, no. /u,
gegevenomtrent de somtoen door hem voor de verbetering
van den weg Achter de lloven voorgedragenzal die weg wor
den bestraat van af het huis „de Roode Boer" tot het huis lett. L no.
213, even voorbij de Prins Hendrikbuurtterwijl bedoelde weg
van af het huis lett L no. 213 tot het hek bij het huis lett. L
no. 207 slechts zal worden begrind.
Deze begrinding, waarvan de kosten op 600 zijn geraamd,
achterwege te laten, komt ons niet wenschclijk voor, met het
oog op den toestand des wegs.
Ten opzigte van de klagte over de wijze waarop de verbete
ring van het eerste gedeelte van den weg Achter de Hoven
plaats heeft, doelen wij mede dat in het begin 5 personen zijn
gebezigd voor het leggen van riolen4 voor de graafwerken en
6 voor den aanvoer van grond.
De beperkte ruimtein verband met den aard der te verrig-
ten werkzaamhedenmaakte het noodzakelijk het getal werk
lieden te verminderen.
Dit neemt echter niet weg dat het geheele werkbehoudens
onvoorziene omstandighedengereed zal zijn op den 1 Decem
ber aanstaande, zijnde de termijn, die voor de oplevering van
het werk was bepaald, bij het daarvan opgemaakt bestek van
aanbesteding.
Yolgno. 135. Ofschoon noch de commissie van toezigt, noch
de directrice van de school van middelbaar onderwijs voor meis
jes opmerkingen heeft gemaakt over de ondoelmatige inrigting
van sommige schoolbanken, zullen wij gaarne een onderzoek
instellen naar de bedoelde banken en indien die blijken te smal
te zijn, ze tegen anderen doen verwisselen.
Volgno. 139. De som op dit artikel aangebragt kan met
1,000.worden verminderd er aangebragt op ƒ1,800.
Yolgno. 153. Wij deelen niet den geopperden twijfel over de
geschiktheid van de keurmeesters van vleesch, visch enz. voor
de hun toevertrouwde betrekking.
De ondervinding door die beambten in hunne vroegere be
trekking opgedaan komt hun bij de waarneming van de tegen
woordige ten beste.
Volgens mededeeling van den heer burgemeester geven de
keurmeesters meermalen kennis aan de politie van het voorne
men van derden, om bij nacht heimelijk vleesch in te voeren,
waarvan het gebruik vermoedelijk schadelijk voor de gezond
heid is. Zoo ook is het ons bekenddat veeofschoon op de
veemarkt (waar een deskundige met de surveillance is belast)
verkocht, niet door de keurmeesters uit het oog wordt verlo
ren zoodra het hun slechts eenigzins verdacht voorkomt, maar
wordt gevolgd en indien het binnen deze gemeente wordt ge-
slagtmet de meeste naauwkeurigheid wordt onderzocht.
Bij inzage van de wekeljjksehe rapporten kan ten overvloede
blijkenhoe dikwijls vleeschvisch enz.dat schadelijk voor
de gezondheid wordt geachtdoor gemelde ambtenaren wordt
afgekeurd en vernietigd.
Uit de verslagen van den toestand dezer gemeente kan ten
overvloede worden nagegaandat onder anderen van 1865 tot
1875 niet minder dan 103 runderen27 kalveren34 schapen
58 varkens en 25 konijnen zijn afgekeurdterwijl bovendien
900 kilogrammen rundvleesch en 58 kilogrammen gerookte ham
men door hen in beslag zijn genomenterwijl herhaaldelijk zee-
en meervischbukkings en haringen werden afgekeurd en naar
het aschland overgebragt,
Wij kunnen dan ook de verzekering geven dat de tegenwoor
dige keurmeesters met den meesten ijver en naauwgezetheid
aan hunne verpligtingen voldoen.
Yolgno. 158. Omtrent de vraag of niet de aanhoudende ver
wisseling van het politie-personeel moet worden toegeschreven
aan een te lage bezoldiging der agentenzullen wij gelegen
heid hebben onze zienswijze kenbaar te maken bij het uit te
brengen advies op het adres der dienaren van politiewaarbij
deze verhooging hunner jaarwedden verzoeken.
Zoo als te regt is opgemerkt zal deze post met 21)0 moe
ten worden verhoogdmet het oog op het raadsbesluit van den
14 September 11.
Zoo ook zal het bedraguitgetrokken onder volgnummer 55
voor jaarwedde van den commissaris van politie met 400 ver
hoogd moeten wordentengevolge het koninklijk besluit van
de:i 22 October jl.no. 11.
Yolgno. 191. Ten opzigte van den in de 3o sectic geopper
den wensch en de door die sectie gedane vraag omtrent de be
stemming te geven aan het gebouw in de Speelraanstraat en de
gebouwen der gemeentescholen no. 2 en 3meenen wij ons te
kunnen refereren aan het ter zake door de rapporteurs uitge
sproken oordeeldat de gemeente niet te spoedig tot verkoop
van hare panden moet overgaan.
Volgno. 210. Deze post zal verhoogd moeten worden tot be
taling der rente van de geldleening in 1877 aan te gaanter
wijl de rente aangebragt voor de leening in 1876 aan te gaan,
moet worden aangevuld, tengevolge het besluit van den raad,
om die leening te sluiten tot een bedrag van 108,000.
Het totaal cijfer zal met 1000 moeten worden vermeerderd.
Yelgno. 219. Teregt is door de 3e sectie de opmerking ge
maakt dat er nog eene som moet worden aangebragt als aan
deel der gemeente in de kosten der jaarlijksche harddraverij
van wege Z. M. den koning.
Wij kunnen ons vereenigen met het denkbeeld der commis
sie omonder lett. a van art. 1 der III afd. van hoofdstuk IX
daarvoor 350 aan te brengen.
INKOMSTEN.
Yolgno. 1. Het batig saldo zal moeten worden aangebragt
tot het cijfer van ƒ21,628.135 en derhalve met 7 cent moeten
worden verhoogd.
Yolgno. 6. Wjj zullen gaarne in overweging nemen welke
maatregelen er kunnen worden genomen om ontduiking van de
belasting op de honden te voorkomenen zullen casu quo ter
zijner tijd ter zake de vereischte voorstellen aanbieden.
Volgno. 15. Deze post moet met ƒ424 worden verminderd
en aangebragt op 4296.
Yolgno. 21. Aangezien de woning bij de veemarkt nog in
dit jaar door den markmeester zal worden betrokken, kan de
onder letter bb. van art. 2hoofdstuk III100 als huur wor
den aangebragt.
Teil slotte deelen wij nog mede dat blijkens later ontvangen
opgaven de opbrengst van het aschlandonder volgnummer 32
uitgetrokken op 40,200 met 800 kan worden vermeerderd en
aangebragt op ƒ41,000, terwijl de uitgaaf, voorkomende onder
volgnummer 193 met 50 moet worden verhoogd.
Burgemeester en Wethouders van Leeuwarden.
J. BIERUMA OOSTING.
De Secretaris.
P. A. BERGSMA.
jgf'
