148
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden, 1884.
De vermeerderde uitgaaf is samengesteld
gen de factoren
a. Vermeerdering jaarwedden
kosten ran bestuur
onderhoud wegen en stra
ten, pleinen, plantsoenen
enz.
onkosten straatverlichting
onderwijs
- vermakelijkheden
politie
brandweer
militie en schut
terij
van den dienst der schuld
van het fonds voor on
voorziene uitgaven
b.
c.
d.
f-
li
lt,
i.
j.
k.
uit de vol-
15,383.-
3,416
15,560. t
6 620.—
68,670.20
4.350
17,396 36
1,769 50
1,164.
77,612 50
3,010.—
Samen
waaraf de verminderde uitgaaf voor armen
zorg en pensioenen
ƒ214951.56
19.698.—
Blijft vermeerdering 195,253.56
oor zoover dus de oorzaken van de verdubbeling van de eind
cijfers van het budget met een enkelen trek kan worden aangege
ven, zoude het volgende daarvan een niet onduidelijk beeld geven.
De gewone huishouding der gemeente heeft in de laatste
twintig jaren eene belangrijke uitbreiding erlangd
meerdere nieuwe werkzaamheden zijn aan het gemeente
bestuur opgedragen de ambtenaren worden beter betaald
zorg voor de veiligheid vereischt veel meer geld aau vol
doend onderwijs wordt schatten jaarlijks besteed en zelfs de
vermakelijkheden worden beter gesteund
de middelen om dit alles te bekost'gen heeft de gemeente
Leeuwarden kunnen vinden zonder belangrijke verhooging
van lastenomdat de vermeerderde ontwikkeling van
(f) HEFFING van BELASTING op het inkomen, en opcen-
x' ten op de grondbelasting en rijks personeele belastng
Dienstjaren.
1862
1863
1864
1865
1866
1867
1868
1869
1870
1871
1972
1873
1874
1875
1876
1877
1878
1879
1880
1881
1882
1883
Opcenten op do hoofd-
Percentago som der grondbelasting:
"e,opgehheTi„\b„e,!re8„l:ne
2.39 ten honderd.
2.55
2.52
2.41
2.79
3.51
3.50
3.55
3.50
3.45
3.45
3.35
3.70
3.80
3.75
3.75
3.75
3.63
3.63
3.52
3.52
3.52
eigen- de eigen
dommen. dommen.
96 pet.
94
94
88
97
961/..
97
97
97 1
98
15
15
15
40
40
40
40
40
40
40
40
40
40
40
40
40
40
40
40
40
40
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
Opcenten op
de hoofdsom
der personelo
belasting.
525
5—25
5—25
5—25
50
50
50
25
25
25
25
25
25
30
30
30
30
30
30
30
30
handel en nijverheid het belastbaar vermogen der ingezetenen
heeft doen toenemen en omdat deze vooruitgang gesteund is
geworden door de opbrengsten eener gemeentelijke gas
fabriek.
Ware die gasfabriek tot het beoogde doel niet komen hel
pen dan had de hoofdelijke omslag nuin plaats van 3.52
pet.wellicht tot 4 52 pet. opgevoerd moeten wordenom
de uitgaven voor onderwijs en andere takken van bestuur te
kunnen bestrijden.
De te Leeuwarden geheven percentage zoude ook dan
hoewel hooger dan wenschelijk isnog niet buitensporig
hoog zijn geweestin vergelijking met andere gemeenten
in Friesland, zoodat de wel eens vernomen meening, alsof
de Gasfabriek de kurk iswaarop de gemeente finantieel
drijft, geen recht van bestaan heeft. Nu echter de gemeente
uit de exploitatie der Gasfabriek eene flinke jaarlijksche
bijdrage voor de bekostiging harer huishouding heeft kun
nen trekkenheeft zij de hoofdelijke omslag kunnen laten
op het cijferwaarop het nu is en heeft zij in die bijdragen
zelfs nog de gelegenheidom voor rente en aflossing der
schuld eene annuïteit van 5e,s/iooo beschikbaar te stellen,
door welke die schuld binnen een tijdvak van 30 jaren geheel
zou zijn gedelgd.
Zoo zoude een vrij getrouw beeld zijn van de geschie
denis onzer financiën in de laatste twintig jaren.
Burgemeester en Wethouders nuhebben bij het in
dienen der begrooting voor 1885 gewezen op de omstan
digheid dat eene misschien te lang uitgestelde vernieuwing
der Gasfabriek veel geld zal gaan kostendat om dit geld
te kunnen betalenallereerst de opbrengsten der fabriek
moeten worden aangesprokendat dus de bijdrage der fa
briek voor de kosten der gemeentelijke huishoudingdie
toch reeds duurder wordt en door den Rijkswetgever min
der ruim wordt gesteund, eenige jaren ipinder voordeelig
zal zijn en dat dusom in die jaren op denzelfden voet te
blijven leveneene verhooging der belasting wellicht niet
te vermijden zal zijn.
Dit is de logische gedachtengangwelke die mededeeling
heeft beheerscht en Burgemeester en Wethouders hebben het
zich tot plicht gerekend, allen, die meenden daaraan eene
ruimere beteekenis te mogen gevenop het minder juiste
hunner opvatting te wijzen.
Zij hebben daarmede alleen willen voorkomendat on
willekeurig eene onjuiste meening omtrent de finantien der
gemeente zoude ontstaan welkebij eventueele verbreiding
het crediet der gemeente zou kunnen aantasten en een
onverdiende schaduw zoude werpen op de bekwaamheid en
de onvoorzichtigheid van hen aan wier zorg van i860 tot
1880 d. i. in een tijd van buitengewone activiteit en ont
wikkeling de leiding der finantiën is toevertrouwd geweest.
Alsnu overgaande tot de beantwoording van de door
rapporteursomtrent enkele posten der gemeente-begrooting,
gemaakte opmerkingen wordt het volgende medegedeeld.
Volgn. 65. Tegen de voorgestelde overbrenging van de
som ad f 150.naar art 7 van hoofdstuk I der uitgaven
bestaan geene bedenkingen.
Burgemeester en Wethouders merken echter hierbij op
dat juist met het oog op het door Rapporteurs aangehaalde
raadsbesluit van 14 April 1884, waarbij is bepaald den
klokkenist in het genot zijner jaarwedde te laten in afwach
tingdat er een besluit zal zijn genomen tot het overbren-
Bijlag» tot het verslag der handelingen van
gen van het Carrillon in een anderen toren en/,., de bedoelde
alleen uitgaaf als wachtgeld is beschouwd.
Volga 77. Burgemeester en wethouders deelen de uit
gesproken meeningdat de archivarisdie pas in functie
is en zich nog moet oriënteerenin 1885 niet zoo veel
werkkracht zal kunnen ontwikkelen, dat hij genoegzaam
copie voor afschrijven en drukken vau den algemeeneu in
dex cn van den catologus zal kunnen leveren, om daarvoor
alleen eene uitgaaf van ƒ500.te wettigen.
Het groote belangdat er voor de gemeentelijke admi
nistratie bestaat, om zoo spoedig mogelijk in het bezit te
geraken van verschillende registerszoo van verleende ver
gunningen als aangaande rechten en verplichtingen der ge
meente enz., waarvan de bewerking tot nu toe is achter
wege geblevenheeft tot de voorgestelde begrootingspost aan
leiding gegeven.
De uitgaaf zal, naar de bedoeling van buigemeester en
wethouders niet alleen strekken ter bestrijding van de kos
ten van het overschrijven van den algemeeneu index en het
drukken van den catalogus maar ook om den archivaris tij
delijk voor het bewerken van de bedoelde registers eenige
adsistentie te verleenen.
Voor een en ander wordt de uitgetrokken som voor 1885
noodig geacht.
Ofschoon burgemeester en wethouders het zouden betreuren,
dat overeenkomstig het voorstel van rapporteurs de begroo
tingspost tot de helft wordt verminderd en daardoor met de
bewerking der bedoelde registers niet dien voortgang zal kunnen
worden gemaakt, als wenschelijk moet worden geacht, laten bur
gemeester en wethouders de beslissing hierover aan den raad over.
Volgn. 90. De voorgestelde vermindering van dezen post laten
burgemeester en wethouders aan de beslissing van den raad over.
Volgn. 95. De hoogere raming van dit artikel is abusief.
Tegen de terugbrenging van de uitgetrokken som tot het
bedrag dat ten vorigen jare is toegestaanbestaan bij burge
meester en wethouders geene bedenkingen.
Volgn. 98. Burgemeester en wethouders deelen de ten
aanzien van dezen post gemaakte opmerking en vereenigen
zich met de voorgestelde vermindering.
Volgn. 107. De aanschaffing van pneumatische klokken
heeft bij herhaling een punt van bespreking van burgemeester
en wethouders uitgemaaktzonder dat tot nog toe aanleiding
is gevondenhieromtrent voorstellen aan den raad te doen.
Wat de vraag betreft of het slagwerk van de stadhuisklok
niet kan worden versterkthieromtrent wordt medegedeeld
dat de bedoelde versterking niet dan door het inbrengen van
een zwaardere klok kan worien verkregen, waarmede ver
grooting van den toren gepaard zou moeten gaanhetgeen
met het oog op het draagvermogen van den onderbouw niet
is aan te bevelen.
Volgn. 119. Naar aanleiding van de bespreking in de lste
sectie omtrent de geprojecteerde vervloeriDg in de waagis
aau den directeur der gemeentewerken opgedragen om te on
derzoeken of met het oog op de deugdelijkheid in verband
met het kostenbedrageene lclinkert- of wel een betonbevloe-
ring aanbeveling verdient. Burgemeester en wethouders ver
wijzen ten dezen naar zijne, als bijlage bij de begrooting
overgelegde missive.
Volgn. 113. De desinfectie van de wisseltonnen der stads
reiniging geschiedtvolgens verklaring van den directeur
steeds met de meeste zorg. De middelen daartoe gebezigd
den gemeenteraad te Leeuwarden1884. 149
zooals chloorkalk en carbolzuurveroorzaken meermalen een
onaangename en hinderlijke reukwaarover in de 2de sectie
werd geklaagd.
Burgemeester en wethouders zullen een onderzoek doen in
stellen of en in hoever aan de gemaakte opmerking zal kan
nen worden tegemoet gekomen.
Volgn. 135. Aangezien vooralsnog niet de plaatsen
kunnen worden aangewezenwaar eventueel in 1885 pu
blieke privaten en vuilnisbakken zullen worden gesticht en
of daartoe al of niet aankoop van gronden of gebouwen
noodzakelijk zal zijn, kan niet worden aangetoond of, en
in hoever de som die Rapporteurs op dezen post wenschen
beschikbaar te stellen voor het beoogde doel voldoende zal
zijndan wel of het door Burgemeester en Wethouders
voorgesteld bedrag zal blijken noudig te zijn.
Ten aanzien van de gemaakte opmerkingop grond
waarvan vermindering van den post wordt voorgesteld
hieromtrent wordt medegedeelddat over de jaren 1878
tot en met 1881 voor stichting als hier bedoeld, blijkens
de gemeente-rekening geene uitgaven hebben plaats gehad.
In de beide laatste jaren daarentegen is gemiddeld ruim
1000.ter zake ten koste gelegd.
Ofschoon het ons wenschelijk voorkomtdat de uitge
trokken som voor 1885 worde beschikbaar gesteldlaten
burgemeester en wethouders de beslissing hieromtrent aan
uwe vergadering over.
Volguo. 136. De zienswijze omtrent de weglating van
dezen post kan door burgemeester en Wethouders niet wor
den gedeeld.
In de memorie van toelichting wordt wel is waar slechts
de wenschelykheid van het maken van den weg betoogd
maar bij eene nadere beschouwingnaar aanleiding van de
door rapporteurs gemaakte opmerking, is het burgemeester
en wethouders voorgekomendat de voorgestelde verbete
ring met het oog op de handhaving van orde en ter voor
koming van ongelukken bij het eindigen van voorstellingen
in de Harmonieals noodzakelijk moet worden beschouwd
terwijl ook de belangen van eigenaars en bewoners van
panden in het Zaailanddie van een vroeger aldaar be-
staanden toegang tot de stadsgrachtsedert de stichting van
het harmouie-geoouw zijn beroofd, schijnen mede te brengen,
dat de voorgestelde verbetering worde tot stand gebracht
Burgemeester en wethouders stellen u mitsdien voordezen
post onveranderd aan te nemen.
Volgn. 137. Het voorstel van rapporteurs tot vermin
dering van de geraamde som voor aankoop van keijen kan
door burgemeester en wethouders niet worden ondersteund.
De vele stratenwaarvan de bevloering noodzakelijk ver
betering eischtmaken het ongeradenom den sedert jaren
ingeslagen weg tot geleidelijke vernieuwing der bestrating
van de geheele stadte verlaten of wel met verminderde
kracht aau die verb tering voort te werken.
Met aandrang stellen burgemeester en wethouders voor om
de geraamde som voor aankoop van keijen niet te verminderen,
maar ook deze onveranderd vast te stellen.
Volgn. 145. Een voorstel tot nadere regeling aangaande
de verzekering der gemeente-gebouwen, is sedert eenigen tijd in
bewerking en zal mitsdien spoedig ter behandeling worden
aangeboden.
Volgn 156. Van de medegedeelde opmerkingin de 3e
sectie gedaanaangaande het verbod om met wagens enz.
