Bijlage no. 35.
154
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden, 1884.
I, het verzoek van de firma Bertels en Co. te Amsterdam,
om concessie voor het aanleggen van een kantoor voor tele-
phoonverbindingvoor den tijd van dertig jarenop de voor
waarden door haar ingezonden bij missive d.d. 14 October
1884als niet voor inwilliging vatbaarte wijzen van de
hand
II. aan de firma Ribbink van Bork en Co. te Amsterdam,
voor zooveel den raad aangaat en behoudens de vergunning
van de hooge regeering en de rechten van derdenvoor den
tijd van vijftien jaren met uitsluiting van anderen vergun
ning te verleenen tot aanleg en exploitatie van voor het pu
bliek bestemde telephonische verbindingen in de gemeente
Leeuwardenonder de navolgende voorwaarden
1. Aan den concessionaris wordt in het algemeen toege
staan om gemeente-gebouwen of inrichtingen tot steunpunten
te gebruiken voor de toestellen der electrische geleidingen
mits deze bestaan uit isolatoren met één draad zoomede om
palen ten behoeve dier geleidingen te plaatsen op den open
baren weg of op gemeentelijk eigendomen om draden te
spannen over de openbare stratenwegen en pleinenmits
tot eene hoogte door burgemeester en wethouders te bepalen
Voor iedere aanhechting aan of stelling op een gebouw of
inrichting der gemeente en voor iederen paal op den open
baren wegmoet de concessionaris echter afzonderlijke ver
gunning van burgemeester en wethouders hebben bekomen
vóór tot de plaatsing kan worden overgegaan.
Burgemeester en wethouders verbinden aan de door hen
te verleenen vergunningen zoodanige voorwaardenals dat
college noodig acht. Zij zijn bevoegd die voorwaarden ten
allen tijde te wijzigen of de vergunning om bijzondere rede
nen in te trekken.
2 De concessionaris is verplicht kosteloos door electro-
telephonische geleidingen het bureau van politie met de wo
ning van den operbrandmeester te verbinden. Zij moeten met
de daarbij behoorende toestellen door en op kosten van den
concessionariszoolang de concessie duurtin goeden en
bruikbaren staat worden onderhouden.
3. De concessionaris mag geene werken langsin of over
de openbare wegen en wateren der gemeente doen uitvoeren
dan nadat de daarvan aan burgemeester en wethouders in te
zenden plannen zijn goedgekeurd.
4Deze goedkeuring sluit geen machtiging in zich tot het
bevestigen van verbindingen of het aanbrengen van andere
werken aan eigendommen van particulierenzijnde de con
cessionaris verplicht zich hieromtrent met de eigenaars te
verstaan.
5. De uitvoering en het onderhoud der werken langs, in
of over de openbare wegen en waterenalsmede aan de ge
meente- eiger dommen voor zoover daartoe vergunning mocht
zijn verleendmoeten geschieden volgens aanwijzing door of
van wege burgemeester en wethoudersook wat betreft den
tijd van werken of de te nemen voorzorgen voor de instand-
honding en de veiligheid van het verkeer of van de gebouwen.
6. Ten laste van den concessionaris komen alle kosten van
die voorzorgsmiddelen van de werken zeivenvan het on
derhoud daarvan en van de daaruit voortvloeiende wijzigingen
of herstellingen van de werken en eigendommen van de ge
meente of die van particulieren.
7. Wanneer in het algemeen belang, voor gemeentewerken,
of ook uit andere overwegingenter beoordeeling van bur
gemeester en wethouderswijziging moet gebracht worden
in de werken van den- concessionariskomen de kosten dier
veranderingen ten laste van den concessionaris.
8. Alle kostenvoor zoover die door de gemeente zijn
voorgeschotenmoeten op de eerste aanmaning worden be
taald.
9. Ter verzekering dier betaling moet door den concessio
naris bij de aanvaarding der concessie eene waarborgsom wor
den gestort in de gemeentekas, ten bedrage van 1000.
in Nederlandsch courant geld of schuldbekentenissen van den
staat of van de gemeentemet erkenning der bevoegdheid
van burgemeester en wethoudersom uit die waarborgsom de
aan de gemeente toekomende gelden voor kosten van werken
of herstel van schade te voldoen en met aanvaarding der ver
plichting voor den concessionarisom op de eerste aanma
ning de waarborgsom aan te vullen tot het oorspronkelijk
bedrag.
Van deze waarborgsom wordt van gemeentewege geene rente
vergoed.
10. De concessionaris mag voor de aansluiting van een
abonnentwonende in een perceel binnen de grenzen der
gemeente gelegenvan het centraal bureaumet inbegrip
van bedieningin gebruikgeving van toestellen en onderhoud
van dezegeen hooger bedrag vorderen dan vijf en dertig
gulden (zegge ƒ35) per jaar.
11. De concessionaris zal moeten gebruiken de beste toe
stellen die op dit gebied te verkrijgen zijnna goedkeuring
van deze toestellen door burgemeester en wethouders.
12. De concessionaris zal verplicht zijn omzoodra de
eigenaar of gebruiker van een locaalbinnen deze gemeente
gelegen verlangt dat dit lokaal aan het centraal bureau worde
verbondendaaraan gevolg te geven tenzij burgemeester en
wethouderswegens de ligging van het lokaal buiten den
kom der gemeenteontheffing van deze verplichting verlee
nen. De concessionaris heeft bij iedere nieuwe aansluiting
de bevoegdheid den abonnementsprijs voor een jaar bij voor
uitbetaling te vorderen.
13. Door den concessionaris zal eene verbinding moeten wor
den gemaaktwaardoor de abennenten op het telephoonnet ge
durende den nacht eene alarmschei in het politie-bureau in
beweging kunnen brengen en de politie op het centraalbureau
onmiddellijk kan zien van welken abonnent dit alarmsignaal
komt en zich met dezen kan verstaan enz.waartoe de toegang
tot het centraalbureau gedurende den nacht aan den door bur
gemeester en wethouders aan te wijzen beambte moet worden
verleend.
14. De dienstregeling zal niet dan met goedkeuring van
burgemeester en wethouders worden vastgesteld. Nachtdienst
kan eerst dan verplichtend worden gesteldwanneer het aantal
geabonneerden tot 250 is geklommen.
Onder nachtdienst wordt verstaan de dienst tusschen 's avonds
elf en den volgenden morgen zeven uur.
15. De concessie mag niet dan met goedkeuring van den
gemeenteraad aan een ander worden overgedragen.
16. De concessie kan worden ingetrokken:
o. wanneer zij niet binnen zes maandennadat zij is verleend,
zonder eenig voorbehoud is aanvaard;
b. wanneer niet binnen een jaar, na het aanvaarden der
concessie, een centraal-bureau is geopend en in exploitatie
gebragt
c. wanneer niet binnen drie maanden na de eerste aanma
ning daartoe, de aan de gemeente verschuldigde gelden wor
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden 1884.
155
den betaald, of de waarborgsom wordt aangevuld, of deze
concessiezonder goedkeuring van den gemeenteraadaan een
ander wordt overgedragen
d. wanneer aan de concessie-voorwaarden niet wordt vol
daan of wanneer naar het oordeel van burgemeester en wet
houders de exploitatie op zoo onvoldoende wijze geschiedtdat
die intrekking in het belang der abonnenten gevorderd wordt.
In de gevallen sub bc en d wordt de waarborgsom het
eigendom der gemeente.
17. Het gemeentebestuur heeft na afloop of bij intrekking
der concessie de bevoegdheidalle verbindingen en toestellen
van den concessionarisof wel een deel daarvan te naasten
tegen den prijswaarop die zullen worden geschat door drie
deskundigenvan welke een zal worden benoemd door bur
gemeester en wethouders en een tweede door den concessio
naris terwijl de derde zal worden aangewezen door de beide
eerstgenoemden ofingeval daaromtrent tusschen dezen geene
overeenstemming mocht worden verkregendoor den kanton
rechter te Leeuwarden, uit de personen, ten wier aanzien de ge
voelens tusschen de eerste twee deskundigen zullen zijn verdeeld.
18. De concessionaris is verplicht ingeval de in het voor
gaande artikel bedoelde naasting niet geschiedt en de vergun
ning intu8schen niet is verlengdtot wegneming van al het
geen zich in of op den openbaren weg en boven en aan de
gemeente-gebouwen bevindtop de wijze en binnen den ter
mijn daarvoor door burgemeester en wethouders te stellen
bij niet voldoening waaraan dat college de bevoegdheid heeft
zonder eenige andere in gebreke stelling, daartoe voor reke
ning van den 'concessionaris over te gaan.
19. De concessionaris kiest met betrekking tot alles wat
deze concessie betreft en daarvan een uitvloeisel isdo
micilie te Leeuwardenop eene door hem aan te wijzen en
voor dat met den aanleg een aanvang wordt gemaakt, aan
burgemeester en wethouders bekend te maken plaats.
Aldus voorgesteld ter raadsvergadering van den 24 Decem
ber 1884 door
Burgemeester en Wethouders van Leeuwarden
P. LYCKLAMA a NIJEHOLT.
De SecretarisP. A. BERGSMA.
VOORSTEL van burgemeester en wethouders
om in beginsel te besluiten tot invoering
van het verplicht tonnenstelsel in de ge
meente.
Mijne Beeren!
De vereeniging ter bevordering van volksgezondheid alhier
vraagt bij adres aan uwe vergadering om:
a. Het loozen van faecaliën in openbare wateren en riolen
•n het hebben van beerputten te verbieden
b. het wisseltonnenstelsel zooals het reeds nu in deze
gemeente in toepassing wordt gebracht verplicht in te voeren.
De commissie voor het ontwerpen der strafverordeningen
in wier handen dit adres werd gesteld, gaf als haar gevoelen
te kennen, dat eene gezette overweging en een principieel be
sluit uwer vergadering ter zake diende vooraf te gaan aan
het ontwerpen eener verordening waarbij straf wordt bedreigd,
en achtte het college van burgameester en wethouders ge
roepen daartoe de zaak voor te bereiden.
Op voorstel der genoemde commissie stelde uwe vergadering
bij besluit van 23 October j.l. het stuk dan ook in onze han
den ten fine van prae-advies.
Naar aanleiding van dat besluit droegen wij den directeur
der openbare reiniging op, ons een overzicht te geven van
de financieele gevolgen aan het invoeren van het verplicht
tonnenstelsel verbonden.
Nadat ons college de daartoe vereischte stukken bezat en
de leden daarvan kennis hadden genomen, werd het verzoek
der vereeniging ter bevordering van volksgezondheid in onze
vergadering tot een punt van bespreking gemaakt. Daarbij
bleek, dat de gevoelens van de leden van ons college be-
j treffende deze aangelegenheid zeer verdeeld waren. Hoewel
allen het hierover eens zijn dat eene algemeene toepassing
van het wisseltonnenstelsel wenschelijk is, rezen bij sommigen
gewichtige bedenkingen tegen het bezigen van dwang in"de
mate als in het adres wordt verlangd.
Kr werd op gewezen dat in 1872 slechts 26 en tien jaren
later reeds 3390 tonnen waren geplaatst en dat die vermeer
dering van het getal tonnen geleidelijk voortging zoodat er
thans nog slechts 420 perceelen zijn waarvan de privaten op
riolen uitloozen.
Men wenschte met behoud der vigeerende bepaling, vastge
steld bij uw besluit van 8 Januari 1874, de nog op riolen
staande privaten langzamerhand te doen verdwijnen en zag
de noodzakelijkheid niet in om daartoe de eigenaren nu op
eens te dwingen.
oorts werd de bevoegdheid van het gemeentebestuur om
het houden van zoodanige privaten te verbieden in twijfel
getrokken en aarzelde men aan art. 135 der gemeentewet
zoodanige wijde strekking te gevendat de gemeenteraad
krachtens dat artikel dergelijke, in het eigendomsrecht ingrij
pende maatregelen zou kunnen verordenen. Aannemende dat
het gemeentebestuur de loozing van faecaliën in een openbaar
vaarwater zou kunnen verbieden en desnoods feitelijk beletten,
dan nog zou men, naar het óórdeel der leden, den eigenaar van
een privaat niet kunnen opleggen zijn inrichting te veranderen.
Men voorzag dan ook groote bezwaren en verzet bij de
toepassing, waarvan processen het gevolg zouden worden en
wees ten slotte op bestaande contracten van het gemeente
bestuur met eigenaren van gedempte slooten in den kom der
gemeente waarbij het houden van riolen was geconditioneerd
en op de voorwaarden vastgesteld voor de uitgifte van bouw
terreinen aan de noordzijde van de Willemskade.
De meerderheid van ons college deelde evenwel deze ge
voelens niet. Het groote nut dat reinheid van lucht en bo
dem schenktde heilrijke gevolgen daBrdoor verkregenniet
alleen om het sterftecijfer te verlagen maar vooral om zoo
veel mogelijkziekten te weren wogen bij de meerderheid
van ons collegie zwaarder dan al de bezwaren door de tegen
standers van den maatregel bijgebracht.
De meerderheid van ons college is het met de adressante
eens waar zij beweert, dat sleur en gemakzucht grootendeels
oorzaken zijn, waarom het wisseltonnenstelsel niet vrijwillig
algemeen in gebruik is genomen.
Indien nu het gemeentebestuur bij verordening bepaalt, dat
het na een zekeren termijndie desnoods ruim genomen kan
worden verboden is in den kom der gemeente en hare dicht
bevolkte buitenwijken, faecaliën te loozen in gemeenteriolen of
openbare vaarwaters of te verzamelen in beerputten, dan zul
len eenigen met den sleur en gemakzucht moeten breken,
