V k
32
Bijlage tot het vei slag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden, 1385.
derwijs door de zenuwachtige inspanning, waarmede de kin
deren de laatste weken zich nog daarvoor trachten voor te
bereiden.
De directrice verklaart ten dien aanziendat niet zelden
de kinderendie in het toelatings-examen zijn geslaagd op
de middelbare school het oogenblik gekomen achten om van
de over-vermoeienis wat uit te rusten.
Ook voor de ouders en voor de huisgezinnen waartoe die
kinders behoorenkan de afschaffing van het toelatings-exa
men slechts gewenscht zijn.
2. Toelating zonder examen is uitvoerbaar, omdat de mid
delb. school voor meisjes eene gemeentelijke inrichting is
die zich gevoegelijk kan aansluiten aan eene andere gemeen
telijke instelling van L. O.
Door dat beide inrichtingen gemeentelijk zijnlieeft het
bestuur de machtom door doelmatige middelen samenwer
king van beide scholeneen goed inéénsluiten van het daar
gegeven onderwijs krachtig te bevorderen. Bovendien biedt
eene gemeentelijke inrichting voldoenden waarborg voor eene
behoorlijke controle.
De vreesdat lichtvaardig onbekwame leerlingen zullen
worden toegelaten behoeft dus niet overwegend te zijnter
wijl de ondervinding leertdat ookbij het meest nauwge
zette examenthans niet zelden enkele leerlingen slagen, van
wie later blijktdat zij dit succes meer aan geluk dan aan
verdienste te danken hebben. Dezulken vertoeven ook nu
twee jaren in de laagste klassen der middelb. school.
3. De waarschijnlijkheid, dat eene goede aansluiting, een
goed inééngrijpen van het onderwijs aan beide inrichtingen
erlangd zal wordenstaat naar onze meening boven alle be
denking. Eene conferentie met de directrice der middelb.
school en het hoofd van gemeenteschool no. 3 heeft de sub
commissie tot deze overtuiging gebracht
Eene dergelijke bijeenkomst in tegenwoordigheid en onder
leidiüg van één of twee leden van elke commissie telken jare
vóór het vaststellen der leerplannen gehouden, zal gemakke
lijk leiden tot overeenstemming omtrent de te volgen methode
en de te gebruiken leerboekenzóódanigdat de middelb.
school steeds zal kunnen voortbouwen op de grondenbij
het L. O. gelegd.
4. Op dezen oogenblik schijnt zich de vraag niet te zullen
voordoen, of ook aan bijzondere inrigtingen van L. O. dezelfde
gelegenheid gegeven zal worden, om zonder voorafgaand toe
latings-examen kinderen te doen overgaan tot de middelb
school voor meisjes.
Bedriegen wij ons nietdan wordt thans aan geene inrig-
ting van bijzonder onderwijs het onderricht in alle vakken
gegevendie voor de toelating vereischte zijn.
Doch al ware dit andersook dan nog zouden wij meenen,
dat biervoor slechts de gemeentescholen tot voorbereiding
voor hooger- of middelbaar onderwijs (art. 4 der verordening
tot regeling van het openbaar lager onderwijs in de gemeente
Gemeenteblad no. 14 van 1881) in aanmerking kunnen komen.
Dezelfde gronden die ons hiervoren onder no. 2 de uit
voerbaarheid van de afschaffing van het toelatings-examen
deden betoogen, moeten o. i. leiden tot evengenoemd gevoelen.
Zoowel ineensluiting van het gegeven onderwijsals con
trole op de degelijkheid daarvan maken het wenschelijk de
toelating zonder voorafgaand examen te beperken tot die ge
meentelijke inrichtingenbij welke het voorbereiden voor
verder onderwijs steeds geheel op den voorgrond staat.
5. De beslissing over de toelating behoort o. i. bij de
commissie van toezicht op het lager onderwijs te berusten.
Niet dat deze in vollen getale zich met de aangelegenheid
zou kunnen inlatenmaar het komt ons voor dat zij met
goed gevolg één of meer harer leden zou kunnen belasten
met deze taak.
Die beslissing zou dau behooren genomen te worden na
gehoord debat tusschen de onderwijzeressendie aan deze
kinderen gedurende het laatste jaar les gegeven hadden en
na kennisneming van de door haar gedurende het geheele
jaar gemaakte aanteekeningen.
Wij stellen ons voordat weifeling over de al of niet toe
laatbaarheid zelden zal voorkomen, en dat nog veel zeldzamer
verschil van meening tusschen de onderwijzeressen onderling
daaromtrent zal bestaan; doch die mogelijkheid is niet uit
gesloten, en door de voorgestelde methode zal men tot een
goed einde gerakenterwijl bovendien voor de controle van
de zijde van het toezicht juist het vooruitzicht eener moge
lijke beslissing zijnerzijds niet dan gunstig kan werken.
6. Weuschen wij eene goede aansluiting tusschen lager
en middelbaar onderwijs door niet verplichtend-stelling van
het toelatings-examen te bevorderen wij gevoelen ons niet
gerechtigdtot geheele afschaffing van het toelatings-examen
te adviseeren.
Daardoor zou men aan de kinderen, die elders hunne voor
bereidende opleiding genoten den toegang tot de middelb.
school benemen.
Bovendien komt het ons gewenscht voor, aan die kin
deren wier ouders zich verongelijkt wanen door de niet-
bevordering tot de middelb school de gelegenheid te laten
om na afloop van de vacantie blijk te gevendat het over
hen gevelde oordeel onjuist is geweest.
Tevens zou het dau wenschelijk zijnde mogelijkheid te
scheppenom de kinderendie behoudens in een of twee
vakken voldoende blijken van geschiktheid gegeven hadden
voorwaardelijk toe te laten en in de gelegenheid te stellen
te bewijzendat zij op die enkele punten, waarop zij aan
vankelijk te kort schotenzich met succes nog nader hebben
toegelegd.
Deze voorwaardelijke toelating zou echter naar onze mee
ning uitzondering behooren te zijnomdat zij anders dc zee*
gewenschte rust en ontspanning der vacantie bedreigt.
Op grond van dit rapportwaarmede wij ons en blijkens
het hierbij overgelegd schrijven van den 23 Mei 1.1.no. 6448,
ook de commissie van toezicht op het L. O. zich in hoofd
zaak kan vereenigenhebben wij de eeru in overweging te
geven de navolgende wijzigingen in de betrekkelijke veror
deningen te bevorderen.
I. Verordening op de school van middelbaar ouderwijs voor
meisjes met vijfjarigen cursus in de gemeente Leeuwarden
Gemeenteblad no. 7 van 1875).
In art. 11, alinea 1 en 2 te doen vervallen en te lezen:
„Op de school worden zonder onderzoek naar de bekwaam
heid toegelaten de leerlingendie de hoogste klasse van een
„der gemeentescholen tot voorbereiding voor hooger- of mid
delbaar onderwijs hebben doorloopenen eene verklaring
„van bekwaamheidafgegeven van wege de commissie van
„toezicht op het lager onderwijsoverleggen. Zijdie aan
„dit vereischte niet kunnen voldoen moeten bij een nader
„onderzoek de blijken hebben gegeven van voldoende be
kwaamheid om het onderwijs te volgen.
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden 1885.
33
„Voor haar, die eene voorwaardelijke verklaring van be
kwaamheid overleggen, loopt hoi onderzoek uitsluitend over
.de daarin als onvoldoend vermelde vakken.
„Het onderzoek naar de bekwaamheid geschiedt jaarlijks
„m de eerste week van September door de directrice enz."
II. Verordenirg ter uitvoering van de nieuwe regeling
van het openbaar lager onderwijs. Gemeenteblad no. 10
van 1881)
Bij art. 10, zooals dat artikel is gewijzigd bij de verorde
ning van 26 December 1883 Gemeenteblad no. 2.1) te voe
gen eene nieuwe alinea luidende
.Aan de leerlingen, die een der scholen van de eerste
„klasse doorloopen hebben wordt eene verklaring van be- j
„kwaamheid tot het volgen der lessen aan de school voor
„middelbaar onderwijs voor meisjes uitgereikt.
„Deze verklaring is voorwaardelijk, indien de bekwaam
heid in niet meer dan twee der leervakken te wenschen
„overlaat
„Geldt dit laatste voor meer dan twee vakken dan wordt j
„de verklaring niet uitgereikt.
„De beoordeeling van een en ander geschiedt door de com-
„missie van toezicht op het lager onderwijsoi door ééa ot
„meer harer leden, daartoe aan te wijzen, gehoord het hoofd
„der school en de onderwijzeressen in de hoogste klasse".
III. Wij stellen er hoogen prijs op, dat deze voorgestelde
wijzigingen zoo mogelijk nog vóór het einde van den cursus
1884/85 in werking treden.
Voor dat geval hebben wij de eer de navolgende overgangs
bepaling voor te stellen behoorende bij het nieuwe arfikel
11 der verordening op de school van middelbaar ond -rwijs
voor meisjes met vijljarigeu cursus.
Voor het jaar 1885 (en zoo men wil ook voor het jaar
1886) wordt bovendien aan die leerlingen, die de hoogste
klasse van gemeenteschool no. 3 niet hebben bezocht, ge
legenheid gegeven, in de maand Juli blijken van bekwaam
heid te geven.
De Commissie van Toezicht op de Scholen van
Middelbaar Onderwijs
(Get.) Pk ATTEMA Voorzitter
J. W. KRAMERS, Secretaris.
f
