a wf wr BIJLAGE no. 20. Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden; 1885: KANTTEEKENINGEN op het rapport der commissie van rapporteurs uit de sectiën van den raad, over de invoering van het verpligt tonnenstelsel. Aan den Gemeenteraad! Het schijnt dat de formulering van de conclusie van bur gemeester en wethouders in de sectiën en bij de commissie van rapporteurs, ernstige bedenking heeft ontmoet. Te dien opzigte merk ik evenwel opdat men niet uit het oog verliezen mag hoe de loop der behandeling is geweest van het adres der vereeniging voor de volksgezondheid. Oorspronkelijk is dat adres gesteld in handen van de com missie voor de strafverordeningen. Deze commissie wenschte een prae-advies van burgemeester en wethouders en daarna eene principiële beslissing van den raad. Eerst dan zou aan de commissie voor de strafverorde ningen het ontwerpen van de voorschriften en verbodsbepa lingen kunnen worden opgedragenzoo dit noodig bleek te zijn. Overeenkomstig dit verlangen van gemelde commissie is door den raad besloten. Het dagelijksch bestuur had dus tot taak eene beslissing over het beginsel uit te lokkenmet andere woordeneen voorstel te doen betreffende het al of niet invoeren van het verpligt tonnenstelsel. Hierover toch is men het algemeen eens dat het in de gevolgen op hetzelfde neêrkomtof men verbiedt faecaliën te loozen in gemeentelijke riolen en vaarwaters en te verzamelen in beerputtenof dat men zegt, in beginsel is besloten tot invoering van het verpligt tonnenstelsel. Kortheidshalve is deze laatste uitdrukking te verkiezen. Bij het nemen eener beslissingzooals door burgemeester en wethouders is voorgesteldwordt volstrekt nog niet be schikt over voorwerpen van particulier eigendom en worden geene voorschriften gegeven omtrent de inrigting. Burge meester en wethouders wenschen dat gaarne over te laten aan de commissie voor de strafverordeningendie getoond heeft uitstekend in staat te zijn zoodanige voorschriften en beschik kingen te kunnen ontwerpen en welke commissie daartegen ook in het algemeen volstrekt geene bedenkingen heeft. Tot staving van deze bewering wordt hier in herinnering gebiagtde laatstelijk vastgestelde verordening tot herziening tegen en bij brand, waarin haarfijn omschreven is, hoe de rookleidingen en schoorsteenen ingerigt moeten zijn ter be veiliging tegen brandgevaar en waarin tal van bepalingen voorkomen voor plaatsen bestemd tot het houden van open bare vermakelijkhedenwelke voor de betrokken eigenaars belangrijke kosten tengevolge hebben gehad. Het valt niet te ontkennen dat schoorsteenen en lokalen voor vermakelijkheden in niet minder mate voorwerpen van particulier eigendom zijn dan privaten. Wat het vonnis van den hoogen raad van 17 Junij 1878 Weekblad van liet Regtno. 4269aangaatzoo is de com missie van oordeeldat de verwerping van de daarbij aange voerde middelen van cassatie niet regtstreeks beslistdat de raad bevoegd zou zijn voorschriften te geven omtrent de in rigting van en de beschikking over voorwerpen van bijzonder Bijvoegsel bejioorendk bij de Leeuwarder Courant. 109 eigendom. Moge het niet regtstreeks door dit vonnis worden bewezen toch kan het na deze uitspraak als vaststaande worden aangenomenwantindien zooals hier alle mogelijke midde len van cassatiedie met zorg en studie waren gekozen t worden verworpenblijft er niets anders overdan de be twiste bevoegdheid te erkennenzooals trouwens ook overal in bijna alle gemeenten van ons vaderland plaats heeft. Het bestreden artikel der Dordrechtsche verordening vinde hier eene plaats. Het luidt aldus „Het is verboden privaten te plaatsen of te houden boven „de slootenof die in de slooten te doen ontlasten of zelfs „eenig privaat anders te doen inrigten en ontlasten dan „hetzij met toepassing van het tonnenstelsel, waartoe de ton den zoo dit wordt verlangd voor rekening der gemeente „zullen worden verstrekt, geledigd en verwisseld, hetzij met „toepassing van het Liernurstelsel. „Binnen zes maanden, na afkondiging dezer verordening, „moeten alle bestaande privaten voor zoover zij hiermede in „strijd zijn dienovereenkomstig zijn ingerigt. Evenwel kan „ten aanzien van privaten, die thans ontlasten in putten, „door burgemeester en wethouders, voor zoover hun de in- „rigtiDg voldoende voorkomt en de putten behoorlijk worden „geruimd tot wederopzeggenshet voortduren van dien toe stand toegestaan worden. „Overigens kan bij afzonderlijk gelegen woningen of bij „woningen met voldoende erven, ter beoordeeling van bur gemeester en wethoudersvan het voorschriftin alinea 1 „van dit artikel vervat, afgeweken worden, maar moeten als- „dan in elk geval, de privaten en hunne uitlozing, overeen- „komstig de voorschriften van burgemeester en wethouders, „ingerigt worden/' Door de uitspraak van den hoogen raad is de handhaving dezer bepaling bekrachtigd. Dat ook de gemeenteraad van Leeuwarden omtrent zoo danige bevoegdheid niet twijfelt, blijkt niet alleen uit de verordening tot voorziening tegen en bij brandmaar ook uit de verordening op het bouwenwaarbij de uitoefening van het eigendomsregt in groote mate wordt beperktzoowel voor nieuw te stichten woningenals voor bestaande ge bouwen. Aan het slot van de beschouwingbetreffende het vonnis van den hoogen raad wijzen de woorden in het rapport der commissie op een misverstand. Daar leest men tochdat de raad niet bevoegd zou zijn „om het gebruik van gemeentelijke ivisseltonnen voor te schrijven". Het is van belang er op te wijzendat het voorstel van burgemeester en wethouders die strekking niet heeft. Het is niet de bedoeling de ingezetenen te gelasten de faecaliën die hun toebehooren af te staan aan de gemeente. Het is veel minder de bedoeling de ingezetenen op te leggen gebruik te maken van de tonnen der gemeente. Volstrekt niet, er wordt beoogd te verbieden de faecaliën te bewaren of te loozen op eene wijzedie lucht en bodem bederft en ziekte en dood tengevolge kan hebben voor de mede -burgers Bij invoering van het verpligt tonnenstelsel kan ieder zijn eigen ton gebruiken en daaraan den vorm geven dien hij verlangtmits het een verplaatsbare toneen fosse mobile zij. Hij kan zelf die ton naar buiten de stad doen brengen 19

Historisch Centrum Leeuwarden

Raadsverslagen van de gemeente Leeuwarden, 1865-2007 (Bijlagen) | 1885 | | pagina 56