Bijlage No. 3.
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden1896.
1
VOORSTEL van burgemeester en
wethouders tot vaststelling van
een grondplan voor de bebou
wing langs het Nieuwe Kanaal.
Aan den Raad der
gemeente Leeuwarden.
Mijne Heeren
Reeds in de maand Maart j 1. droegen wij aan den directeur
Her gemeentewerken op, een plan te ontwerpen voor den aan
leg en de indeeling voor bouwterrein van de gronden gele
gen ter weerszijden van het Nieuwe Kanaal.
Wegens zijn nog kort verblijf in deze gemeente was deze
ambtenaar toen nog niet voldoende op de hoogte, om te kun
nen beoordeelen, aan welke eischen die indeeling, met het oog
op den aard der gebouwen voor welker stichting de meeste
aanvraag te verwachten was, behoort te voldoen.
Dit gaf aanleiding dat eerst bij brief van 29 October j.l.
het gevraagde plan aan ons werd ingezonden.
Dien brief leggen wij hierbij over.
De beoordeeling van dit plan zoo hoogst belangrijk voor
de gemeentevereischte uit den aard der zaak een vrij
geruimen tijdte meeromdat wij meenden niet alleen
de commissie voor de openbare werken maar ook de Kamer
van Koophandel in de gelegenheid te moeten stellen, daarom
trent haar oordeel te kunnen uitspreken.
Gemelde commissie deed dit in eene met ons college ge
houden vergadering de Kamer van Koophandel diende ons
van advies bij brief van 22 dezer, welke wij mede hierbij over
leggen, zoodat wij thans in de gelegenheid zijn, bedoeld plan
met onze bemerkingen aan Uw oordeel en goedkeuring te
onderwerpen.
Allereerst moeten wij verklaren dat het planzooals het
daar ligt, op ons een zeer aangenamen indruk maakte. Wij
meenen, dat den directeur der gemeentewerken een woord
van lof toekomtniet alleen voor de teekening als zoodanig
maar bovenal voor de opvatting en de uitwerking van het plan.
Naar ons oordeel heeft hij terecht begrepen dat aan dit ge
deelte der gemeente datzooals wij hopen, binnen niet al
te langen tijd voor het grootste gedeelte bebouwd zal zijn
een behagelijk en riant aanzien behoorde te worden gegeven.
De binnenstad zal blijven het centrum van kleinhandel en
bedrijf. Het getal winkels neemt er steeds toe vele nemen
de plaats in van vroegere woonhuizen.
De nieuw te stichten buitenwijken zullen dus meer uitslui
tend bestaan uit woon- en pakhuizen en fabrieken. En om nu
het wonen aldaar meer aantrekkelijk te maken, moet het ge
heel een behagelijk aanzien hebben en niet worden ingenomen
door aanééngebouwde panden aan rechteeentoonige, dood-
sche straten.
Wij kunnen mededeelen dat de commissie voor de openbare
werken denzelfden indruk van het plan heeft ontvangen als wij.
Wij kunnen nog verder gaan en verklarendat die com
missie met ons van oordeel is dat de geprojecteerde aanleg
en indeeling van het terrein aan de Noordzijde wat het eerste
kanaalpand betreft, onveranderd door U kan worden goedge
keurd. Evenmin als wij, kan de commissie medegaan met de
meening van de Kamer van Koophandel, dat, ter wille van de
exercitiën van militairen en schuttel s zou moeten worden af
geweken van de geprojecteerde indeeling. Het als excercitie-
veld aangeduide terrein heeft eene oppervlakte van 24.781 Ma,
welke oppervlakte voor de militaire oefeningen toch wel vol
doende mag worden geacht. Door het voor dat doel te be
stemmen en het, zoo noodig, tevens aan te wijzen voor sport
terrein en er, naar 's directeurs denkbeeld, een harddraversbaan
aan te leggen, brengt men niet alleen eenig leven en beweging
aan die zijde der stad die niet anders dan gunstig kunnen
werken op de aanvraag om bouwterrein in het algemeen aan
die zijde van het kanaalmaar vooral op dat gedeeltedat
om het geprojecteerde exercitieveld is gelegen.
In strijd met het gevoelen van de Kamer van Koophandel
meenen wij dal ook op 's directeurs denkbeeld, om daar ter
plaatse een harddraversbaan aan te leggen moet worden in
gegaan. Wij deelen in geenen deele de door haar geuite vrees,
dat door de harddraverijen derwaarts over te brengen, de
belangstelling daarin zou verminderen en er indirect schade
door geleden zou worden.
Ten aanzien der in de missive van de Kamer van Koophan
del voorkomende cijfers moeten wij opmerkendat er wel
jaarlijks slechts ééne harddraverij van wege de gemeente wordt
gehouden, maar dat zij ook heeft te dragen de helft der kos
ten verbonden aan de harddraverij om de prijzendie van
wege H. M. de Koningin worden uitgeloofd.
Er is echter nog eene reden waarom wij meenen, dat op
bedoeld terrein ook een harddraversbaan behoort te worden
aangelegd. De landen gelegen aan de tegenwoordige hard
draversbaan behooren aan particulieren het gebruik dier
landen is bij harddraverijen onmisbaar en de gemeente is dus
als met gebonden handen overgeleverd aan de eigenaren en
gebruikers dier landen en zou aan alle eischendie voor dat
gebruik gesteld mochten worden moeten toegeven.
Ten aanzien van de geprojecteerde indeeling van het ter
rein aan de Zuidzijde van het eerste kanaalpandbestond bij
een deel der commissie voor de openbare werken bedenkin
gen. Men herinnerdedat indertijd was besloten walmuren
van zware capaciteit te maken, met het oog op het verrijzen
van pakhuizen en fabrieken langs die zijde van het kanaal.
Nu was op het plan aan het oostelijk gedeelte van dat ter
rein wel een gedeelte ter lengte van ongeveer 200 meter voor
pakhuizen gereserveerdterwijl de directeur der gemeente
werken blijkens zijne missive de gronden ter weerszijden
van het kanaal ten oosten van de brug in den weg van
Achter de Hoven voor fabrieken wenschte te zien aangewezen,
maar ontegenzeggelijk zou daarvoor op het zuidelijk terrein
aan het eerste gedeelte van het kanaal eene betere gelegen
heid worden gevondenook omdat het vaarwater daar 10
meter breeder is. In elk geval was men van oordeeldat
met het oog op aanvragen die in de toekomst zouden kun
nen worden gedaan een veel grootere lengte, dan was voor
gesteld voor fabrieken en pakhuizen diende te worden gere
serveerd. Hiertegen scheen ook geen bezwaar te bestaan
zelfs bij zeer ruime aanvraag om bouwterrein voor woonhui
zen omdat aan het tegenoverliggende terrein aan de noord
zijde van het kanaal daarvoor grond in overvloed beschikbaar is.
Het denkbeeld, door een lid der commissie voor de open
bare werken geopperd, dat overeenstemt met het advies van de
Kamer van Koophandel, om de geheele lengte van af blok VIII
bepaald voor fabrieken en pakhuizen aan te wijzen, vond bij
ons geene ondersteuning, eerstens omdat het niet te verwach
ten is dat zelfs in een vrij verre toekomst dit uitgestrekte
terrein door dergelijke panden zal worden ingenomen maar
ook omdat het niet zou zijn aan te raden voor elke soort
fabriek de gelegenheid te openen, om zoo nabij de woonhui
zen aan de overzijde, en die ten westen en noorden (Grachts-
wal, Achter de Hoven enz.) grond aan te koopen.
Ten einde echter zooveel mogelijk tot eenstemmigheid te
kunnen gerakenzullen wij ons neerleggen bij eene bepaling,
de strekking hebbende om aan het terrein ter zuidzijde van
het eerste kanaalpand, ten oosten van blok VIIIvooralsnog
geene bepaalde bestemming te gevenwat betreft de daar te
stichten soort van gebouwen. Aanvragen om bouwterrein üaar
