4
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden 1897.
zijgeheel in tegenstelling met de meening van dat be
stuur, van oordeel is, dat die wijze van doen juist strookt
met de billijkheiddie eischt dat elk het zijne krijgt.
Zij toont dit nader aan en beroept zich verder op
Franekerwaar op dezelfde wijze wordt gemeten, terwijl
het dagelijksch bestuur der Friescke Maatschappij van
landbouw de daar gevolgde wijze van meten en wegen
naar de beurscommissie meent, juist roemt.
Zij meent verder, dat, waar art. 1G van de verordening,
waarop gemeld dagelijksch bestuur wijstalleen van met
schoppen gevulde maat gewag maakt, de veronderstelling
niet zoo gewaagd is, dat daar bedoeld wordt gestort graan
en geen graan in zakken aangevoerd, dat, bij meting,
gedeeltelijk met schoppen en gedeeltelijk door storting
van het kleed in de maat komt.
Na ontvangst dezer missive hebben wij eene conferentie
gehouden met den voorzitter van meergemeld dagelijksch
bestuur en de beurscommissiewaarbij echter bleekdat
Door de steeds dalende inkomsten der meters-wegers
is aan die bepalingen de hand niet gehouden.
Vee houdt geen meter-weger en er bestaat ook geen
genoegzame aanleiding hem het hebben van pluimgedierte
te verbieden. Geschiedde dit op vrij groote schaaldan
zou dit al spoedig in 't oog loopen en argwaan wekken,
en het houden van een paar kippen behoeft zeker niet
verboden te worden.
Art. 5. Wij meenen dat de bevoegdheid tot schorsing
aan de beurscommissie kan worden toegekend.
Art. 6. Ingevolge art. G der bestaande verordening is
door burgemeester en wethouders bij besluit van 29 April
1885 (Gemeenteblad no. 9) ook eene regeling gemaakt
voor den dienst in de meet- en weeghuisjes. Men kent
intusschen de geschiedenis. Van dienst doen in die huisjes
is bijna nimmer sprake geweest. De meters-wegers ge
bruiken ze alleen wanneer zij in de buurtwaar die
huisjes staanhebben te meten of te wegen. Het is dus
-J uuu,Duuui, ucuut-u ie meien oi re wegen, net is dus
men tot geen eenstemmigheid kon geraken omtrent de geheel voldoende, om, evenals vroeger, bepalingen te maken
toepassing der verordening. av
n
toepassing der verordening.
De beurscommissie deelde
"O I '"uavii
omtrent den dienst aan de wacht, en de regeling daarvan
ons echter mededat zij kan nu zonder eenig bezwaar bij do verordening zelve
»iri«n van rln rlnnr Krtf
vviuvi UJCUC UiU /.IJ Kil 11 UU Z<
reeds voor lang en geheel afgescheiden van de door het geschieden,
dagelijksch bestuur der Friesche Maatschappij van land- Artt. 13 en 14. De beurscommissie is van oordeel,
bouw ingediende klachten, tot de overtuiging was gekomen, dat eindelijk voor goed gebroken moet worden met de
dat de verordening omtrent het meten en wegen van gewoonteom schalen en gewichten van particulieren te
granen behoorde te worden horzien en het ernstig plan gebruiken, wanneer de plaats, waar de weging moet ge-
bij haar bestond om daartoe de vereischte voorstellen schiedente ver van een meet- en weeghuisje ver
te doen.
Zoo achtte zij, zooals uit haren hiervoren aangehaalden
brief bleek, o. a. de tweede grief van meergemeld dage
wijderd is.
Wij deelen dit gevoelen. Het gevolg daarvan zal echter
zijn dat er enkele stellen gewichten en evenaars meer
0 ussv.iv oiuiun £uv»i^m.cu cu cveuaars uiee,
lijksch bestuur gegrond doch ook in vele andere op- zullen moeten worden aangeschaft, alsmede een paar zoo-
zichten was wijziging en aanvulling der verordening zeer genaamde bokken voor het aanhangen der schalen, benevens
gewenscht. een paar wagentjes om die voorwerpen gemakkelijk te
Zij wenschte ons dan ook zoo spoedig mogelijk te kunnen vervoeren.
ipriPTl van ailrioc nnrses 1 )- 1- TT 1
- uivgviijA ic
dienen van advies omtrent eene algeheele herziening der
verordening.
yj.. k miiicii wuruen oezwaarc
Bij schrijven, gedateerd December 1896 no. 192, ont- houden dezer voorwerpen
IllffPn wii rlan nnl- mn k.,n» ll
Het behoeft geen betoogdat de meters-wegers niet
kunnen worden bezwaard met het aanschaffen en onder-
i ,,v'- W"1
vingen wij dan ook van haar een geheel nieuw ontwerp
met toelichtingen, terwijl zij bij missive van 28 April j.l
no. 194 nog enkele wijzigingen indiende.
Art. 17 is nieuw. Het komt voor dat men een meter
weger wenscht voor het constateeren van het gewicht bij
het ontvangen of afleveren van granen die per gewicht
- - - i—o—o~..v.c I uoi uuiwiugcii fi r__ 0_
Het ingediende concept hebben wij voor de samenstelling worden verkocht. Door dit mogelijk te maken wordt ook
eener nieuwe verordening grootendeels gevolgdwaarna het geldelijk voordeel der meters-wegers bevorderd,
wij ons ontwerp aan de beurscommissie hebben pa- Art. 19. Do loonen vim oonin-c7me
teneinde
wij ons
zonden
aan de beurscommissie hebben ge-
ons hare opmerkingenzoo zij die
Art. 19. De loonen zijn eenigszins gewijzigd, in dien
zindat zij voor groote partijen iets lagerdoch voor
L 0-~ t .«ui giwic pax ujüu icis jager, uocn voor
mocht hebben, mede te deelen. Daarvan is nog eene enkele kleine partijen iets hooger zijn gesteld. De beurscommissie
wijziging het gevolg geweestzoodat wij kunnen mede- verzekertdat die wijziging geen nadeeligen invloed zal
deelendat de den raad thans aangeboden ontwerp- hebben op de totale verdiensten der meters-wegers. -
verordening de goedkeuring der beurscommissie wegdraagt. Art. 24. Door de verminderde verdiensten acht de
Behalve het kardinale puntde wijze van meten en beurscommissie het noodigde belooning van den kom-
wegen, dat nu, na ernstige overweging, nader is geregeld mandeur, thans 10 van de ontvangen loonen bedra-
(zie art. 16), is door de bepaling van art. 18, naar wij gende, te verhoogen tot 15 Wanneer het getal meters-
vertrouwen ook tegemoet gekomen aan de tweede griefj wegersvroeger 18, en nu nog 9 bedragende, tot 8 zal
van het dagelijksch bestuur der Friesche Maatschappij zijn ingekrompen, waardoor de verdeeling der loonen voor
van landbouw. i iorlnr </nnx-nnl ff.inofi-.ft» —.1.4
icuci /.uuveci
Doch ook zijn eenige andere meer of minder belang- niet bezwarend
Uta vnron,ln.;„^„ 1L_ i. r
ieder zooveel gunstiger wordtacht men die verhooging
rijke veranderingen aangebracht.
Zoo wenscht de beurscommissie het getal
wegers tot acht te beperkenomdat de aanvoer van I ÖICCIY lilill Cll
granenzaden en peulvruchten in de laatste jaren zoo aanspraak maakt
belangrijk is verminderd en daarmede de inkomsten der loonen.
meters-wegers
Het gebeurtdat een meter-wegerwanneer hij ander
aste meters- werk kan krijgen, zijne werkzaamheden eenvoudig in den
steek laat en volgens de bestaande verordeningtoch
op een gelijk evenredig aandeel in de
Maar nu gebeurt
Dat dit niet billijk is behoeft niet nader te worden
vniy» ia ueiiueii ui
het enkele malen, dat vier ploeg aangetoond. Daarin wordt nu voorzien
rl' nipf tiirlinr 1/on oM/um «r. Jn U..U Ti 01 1 i i
-«v "W
meters-wegers het werk niet tijdig kan afdoen en de hulp
van losse werklieden moet worden ingeroepen.
Daarom wordt het wenschelijk geacht enkele hulpmeters-
wegers aan te stellen, om in drukke tijden dienst te doen.
TJ r\h 1-1--- -----
In art. 31 der bestaande verordening is nog sprake
van een spaarkasdie echter sedert jaren niet meer be
staat. Die bepaling is daarom niet overgenomen.
De overigehiervoren niet aangehaalde artikelen zijn
w o«vun. I u'V"5V 1 o - J "V"
Het is regelmatigdeze van een aanstelling te voorzien gelijk of nagenoeg gelijk aan de bestaande bepalingen en
en ze te doen beëedigen, doch overigens behooren ze als behoevennaar ons oordeelgeen toelichting,
gewone werklieden ner uur fo wnnlnn kofnoU I t\- 1 1
gewone werklieden per uur te worden betaald.
Men zie hieromtrent de artt. 1 2 4 en 24.
De missive van het dagelijksch bestuur der Friesche
Maatschappij van landbouw d.d. 9 April 1896, no. 215
-n - Jinausuuuppij van miiuuuuw u.a. y April löUO no. JIO
De beide laatste alinea s van art. 3 der bestaande ver- en die van de beurscommissie van 23 April 1896 no
rlpmnxr •/nn mof nvorrrnnntvinn -f nr» i
ordening zijn niet overgenomen.
182, worden hierbij overgelegd.
Stoom Boek- en Steendrukkerij van N. MI EDE.MA Co.
ito.
Bijlage tot het verslag der handelingen van
Bijlage nn. 18.
MISSIVE van de commissie van toezicht op
het lager onderwijs, houdende advies
op een adres van het bestuur der
afdeeling Leeuwarden en omstreken
van den Bond van Nederlandsche onder
wijzers om herziening van de verorde
ning tot regeling der jaarwedden en der
verdere belooningen van onderwijzers
aan de scholen van openbaar lager
onderwijs.
zin n
den heer Burgemeester
van
I Leeuwarden.
Leeuwarden, 22 September 18OT.
No. 7679.
Wij hebben de eer u hierbij terug te zenden het adres
met bijlagen van H. Boonstra e. s.welko stukken door
u bij uwe apostille van 27 Augustus j.l. no. 522 in onze
handen zijn gesteld om eonsidcratie en advies.
Dat adres is drieledigde adressanten verzoeken
A. datterwijl art. 3 alinea 2 der verordening Ge
meenteblad no. 3 van 1895 voor de bevordering tot de
2c en le klasse het bezit der hoofdacte eischt, voortaan
ook zonder hoofdacte bevordering tot die klassen met de
daaraan verbonden verhoogingen van jaarwedden mogelijk
worde
B. dat de nieuwbenoemde onderwijzer worde geplaatst
in de klasse overeenkomstig zijn diensttijd eldors doorge
bracht en zijne bevoegdheid
C. dat voor alle onderwijzers met hoofdacteonver-
I schillig of die acte al (volgens art. 24 al. 3 der wet op
het L. O.) of niet verplicht is, de te bereiken maximum
jaarwedde gelijk gesteld worde.
ad A. Met den eersten wensch van adressanten kunnen
wij ons in de hoofdzaak zeer goed vereenigen.
Ten volle erkennen wij, dat aan het bezit der hoofdacte
groote w aarde moet worden toegekend
1°. als bewijs voor kunnen en willen beide en dus
voor do energie van den bezitter dier actealthans ge-
1 durende zijne studie daarvoor
2°. als waarborg voor het bezit van theoretische be
kwaamheid.
Maar een waarborg voor het bezit van practische be
kwaamheid is die hoofdacte geenszinsgetuige het feit
dat er onderwijzers zijndieofschoon in het bezit der
hoofdacte en van bijacten, waaronder zelfs voor middelbaar
onderwijs, desniettemin ten eenenmale practisch onbekwaam
zijn en der school meer tot last dan tot voordeel strekken.
Practische bekwaamheid toch wordt verkregen eensdeels
door natuurlijken aanleg, anderendeels door oefeningen in
de school zelve, gepaard met vurige belangstelling in het
onderwijs en liefde tot de leerlingen. Dit is zóó waar,
dat wij veilig durven bewerendat een belangstellend
onderwijzer zelf do beste leerling zijner klasse is.
En, vragen wij, staat het vast, dat de belangstellende
practische bekw ame onderwijzerals hij geene hoofdacte
bezit, zich ook niet door vakliteratuur op de hoogte van
zijn tijd zal weten te houden en ook niet door eigen
studie zal trachten aan to vullen wat hem tot eene goede
waarneming zijner plichten nog ontbreekt Evenmin staat
het vast, dat een onderwijzer, die de hoofdacte bezit, de
verworven theoretische kundigheden zal onderhouden en
aanvullen door voortgezette studie.
den gemeenteraad van Leeuwarden 1897. I
Dat het verkrijgen der hoofdacte eene zeer zware ar
beid vordertbewijst het jaarlijks waar te nemen feit
dat van do eandidaten voor de hoofdacte slechts een derde
gedeelte slaagt.
Is het dan te verwonderendat zoo menig uitstekende
practisch zeer bekwame en zeer belangstellende onderwijzer
door steeds klimmende huiselijke zorgen en moeiclijkhedcn,
door ziekto of door gebrek aan het noodige om de hulp
middelen ter voorbereiding to betalen, in bet verkrijgen
dier acte niet of nooit slaagt
Wij wijzen ten overvloede op het feitblijkende uit
den bij het adres gevoegden staat van bezoldigingen, dat
in geene gemeentedie met Leeuwarden kan worden
vergelekende maximum-jaarwedde voor onderwijzers
zonder hoofdacte zoo laag is gesteld als hier het geval is.
Aan dien staat hebben wij do volgende cijfers ontleend
Maximum-jaarwedde voor onderwijzers zonder hoofdacte
Dordrechtf 800.
Hoorn700.
Deventer700.
Amersfoort800.— J zonder
Utrecht800.
Den Haag900.extra
Haarlem850.
Arnhem900.bezoldiging.
Rotterdam900.
Groningen900.
Arasterdam900.
Wij achten mitsdien onder verwijzing naar de motieven
in het adres vervatde grieven van adressanten alleszins
gerechtvaardigd
ad B. Ook de vervulling van den tweeden wensch der
adressanten achten vij ten volle billijk en plichtmatig.
Volgens art. 3 der genoemde verordening worden alleen
onderwijzers met minder dan 5-jarigen diensttijdelders
doorgebracht, bij hunne benoeming geplaatst in de klasse
(4e of 3c kl.) waarop zij volgens hun diensttijd aanspraak
hebben.
Dit is niet het geval met onderwijzers die bij hunne
benoeming alhier meer dan 5 jaren elders hebben door
gebracht en de hoofdacte bezitten. De onbillijkheid van
dien maatregel voor de laatstgenoemdo onderwijzers tegen
over de eerstgenoemde ligt voor de hand. Het is toch
o.i. duidelijkdat overeenkomstig het beginseluitge
sproken in genoemd artikelom den diensttijd elders bij
de benoeming alhier in rekening to brengen een onder
wijzer met hoofdacte en meer dan 5-jarigen diensttijd
elders doorgebracht ten minste in de 2e klasse behoort
te worden geplaatst.
Volgens de bestaande redactio evenwel van genoemd
artikel kan do laatstbedoelde onderwijzer in de 3e klasse
worden geplaatst. Ons komt dit onbillijk voor en achten
wij daarom onder verwijzing naar de motieven van adres
santen eene wijziging van dat artikel zeer wenschelijk
vooral ook daar eene dergelijke wijziging in het belang
zou zijn van het onderwijsdoor het bevorderen der
mogelijkheid om goede onderwijskrachten van elders naar
hier te lokken.
ad C. In verband met de boven door ons aan het
bezit der hoofdacte toegekende groote waarde en over
eenkomstig het derde verzoek van adressanten, achten wij
liet onbillijk dat alleen aan zoovele bezitters van hoofd
noten als de wet op het lager onderwijs voor elke school
eischteene verhooging van jaarwedde wordt toogekend
die niet wordt gerechtvaardigd door moerderd werkzaam
heid of verantwoordelijkheiddaarentegen geeft o.i. het
bezit der hoofdacte per sé na volbrachten diensttijd van
10 jarenvolkomen aanspraak op eene hoogerejaarwedde
dan het maximum aan de le klasse verbonden.
In deze moening worden wij gesteund door het feit
dat in verreweg de meeste gemeenten, dio met Leeuwar
den kunnen worden vergeleken, de voor den bezitter der
hoofdacte te bereiken maximum-jaarwedde aanzienlijk moer
bedraagt dan hier, zooals uit do onderstaande opgave
moge blijken
