SK
m
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1898.
1
Bij la (je No. 2.
NADER VOORSTEL van burgemeester en wet
houders tot opheffing van de burger-
dagschool, tot oprichting van eene school
voor herhalings- en voortgezet lager
onderwijs, enz.
In de raadsvergadering van 13 Juli 1897 werd door
ons ingediend een voorstel tot opheffing van de burger
dagschool en oprichting eener school voor voortgezet en
meer uitgebreid lager onderwijs. Het was gebaseerd op
een uitvoerig advies van de commissie van toezicht op
het M. O., d.d. 5 Juni j.l., waarmede wij ons toen konden
vereenigen. In de vergadering van den raad van 2 Augustus
d.a.v. gaf de heer Duparc in overweging, het voorstel ten
fino van onderzoek te verzenden naar de sectiën en werd
conform besloten.
Het uitstel van behandelingdat hiervan het gevolg
wasgaf ons college aanleiding het voorstel nader te
overwegen. De vraag, die ook de commissie van toezicht,
blijkens haar advieshad bezig gehouden of er reden
bestond om naast de school van den heer Boersma nog
eene inrichting te doen verrijzen, die, aansluitende aan
de gewone lagere scholen, in resultaat daarmede ongeveer
zoude overeenkomen, trad daarbij vooral op den voorgrond.
En waar wij op de motieven, ontwikkeld in onze missive
van 13 Juli niet konden meegaan met het denkbeeld
van den districts-schoolopzienerom eene inrichting in
het leven te roepen, waarbij de nadruk meer zou worden
gelegd op natuur- en wiskundige vakken, en van oordeel
bleven, dat hierin voorzien kon worden door de ambachts
school in verband met de in die richting te reorgani-
seeren burgeravondschool, stelden wij er prijs op, ook
nog licht te vragen bij den arrondissements-schoolopziener.
Het door dezen bij missive van 8 October j.l. ingediend
advies, dat evenals de hiervoren genoemde bij u is over
gelegd geeft naar onze meening afdoende motieven, om
de door ons gestelde vraag ontkennend te beantwoorden.
Inderdaad zalnaar het ook ons voorkomthet stichten
eener nieuwe school voor voortgezet en meer uitgebreid
lager onderwijs van ongeveer gelijken omvang als dat, op
de bestaande van den heer Boersma gegevenaan deze
concurrentie aandoen en haar door het voorgesteld lager
schoolgeld desorganiseeren. Daarentegen zou het stichten
eener nieuwe school met gelijk schoolgeld alleen dan zijn
te rechtvaardigenindien school 4 niet voldoende de
aanvragen om toelating kon bevredigen. Vooralsnog
behoeft voor dit laatste geen vrees te bestaan.
Wat nu de critiek van den arrondissements-schoolopziener
op het bestaande leerplan van school 4 betreft, deze meenen
wij thans te kunnen laten rusten. Zij zou van dienst
kunnen zijn, indien eene nieuwe organisatie van het meer
uitgebreid lager onderwijs aan de orde was. Dan zou
kunnen worden overwogen, of, boven eene school als die
van den heer Boersma, eene inrichting de voorkeur ver
diende, uitsluitend bestemd voor uitgebreid lager onderwijs,
dus aanvangende met leerlingen van ongeveer 12-jarigen
leeftijd en waar tevens avondschool werd gehouden.
Op zich zelf zou dit laatste reeds eene uitvoering van
het plan, in het advies van den heer Ten Bruggencate
ontwikkeld, in den weg staan.
De lokalen immersdie door het opheffen der burger
dagschool zullen vrij vallen en in die school is de
eenig beschikbare ruimte te vinden zijn 's avonds in
gebruik bij de burgeravondschool. Aan overbrenging
daarvan naar de ambachtsschool isook indien het be
stuur dezer instelling daarvoor mocht zijn te vinden, niet
te denken, zonder dat deze met eenige nieuwe lokalen
wordt uitgebreid.
Wat evenwel een nader ingaan op dit deel van het
advies van den arrondissements-schoolopziener bovenal
onnoodig maaktisdat wat hij wil niet in onmiddellijk
verband staat met de opheffing der burgerdagschool. Wil
men ter vervanging van deze inrichting, die nimmer aan
haar doel heeft beantwoordeene andere in het leven
roepen, dan zal ook deze behooren te dienen voor dezelfdo
categorie van personen, in wier behoeften de eerste bestemd
was te voorzien. De burgerdagschool nu was bestemd
van deze gedachte ging de wetgever uit voor opleiding
van aanstaande ambachtslieden en landbouwers en zou
dus, naar men mocht aannemen, hare leerlingen vooral
uit deze kringen recruteeren. Met de belangen van dezen
zal men dan ook moeten te rade gaan. Voor zoover het
de vorming voor onderscheidene ambachten betreft, is
daarin reeds voorzien door de ambachtsschoolterwijl de
thans hier bestaande wintercursus aan de opleiding van
aanstaande landbouwers te gemoet komt. Doch daar
naast is het gewenscht, de gelegenheid te openen om te
voldoen aan den wensch van ouders uit die kringen, die
er prijs op stellen dat hunne kinderen nadat deze de
lagere school hebben doorloopen nog een of twee jaar
dit onderwijs herhalen en voortzetten, opdat het vrucht-
dragender worde dan gewoonlijk het geval is. Wij hebben
hiermede het oog op die vele ouders, die hun 12-jarigkind
niet, of nog niet met eene vakopleiding wenschen te doen be
ginnen, die ook niet van een uitgebreid lager onderwijs gediend
zijn, doch het nut inzien, dat het genoten lager onderwijs
zooveel mogelijk tot zijn recht komt. Dat aan zoo iets
behoefte bestaat, blijkt nog uit het in het advies van den
arrondissements-schoolopziener meegedeelde feit, dat onder
scheidene leerlingen de 6e klasse der gewone scholen
tweemaal volgen.
Om de inrichting zuiver aan hare bestemming te doen
beantwoordenzal het aldaar te geven onderwijs eene
herhaling en voortzetting moeten zijn in de vakken
waarmede reeds aan de lagere school is begonnen. Van
daar dat wijin afwijking van het leerplan aan de her
halingsdagschool te Groningen, die overigens een sprekend
voorbeeld is, hoe zulk onderwijs op prijs wordt gesteld,
geen vreemde taal onder de verplichte vakken zouden
willen opnemen.
Intusschen de wenschelijkheid erkennende, die er voor
velen in gelegen is om de kennis althans van één vreem
de taal zich eigen te maken, meenen wij, dat hieraan is
tegemoet te komen door het oprichten eener avondklasse
waar onderwijs in zulk eene taal wordt gegeven. Wordt
hiervoor het Fransch gekozen, in het algemeen is hier
voor veel te zeggen, al moge de directe aanraking met
Franschen in Friesland minder groot zijn dan met Duit-
schers, dan zouden tevens de leerlingen van de scholen dei-
klassen 2b en 3 kunnen worden geholpen, die, na de zes
klassen van een dozer scholen te hebben doorloopen, het
meer uitgebreid onderwijs van school no. 4 wenschen te
ontvangen.
Terwijl het herhalingsonderwijs op een tweejarigen cur
sus wordt gebaseerd zal de avondklasse voor het ont
vangen van onderwijs in een vreemde taal driejarig moe
ten worden ingericht en daarmede worden begonnen voor
leerlingen van de zesde klasse der zooeven genoemde
scholen, die dit verlangen en naar het oordcel der onder
wijzers er voor in aanmerking komen.
De vestiging der door ons bedoelde op te richten dag
school zal kunnen geschieden in het gebouw der burger
dagschool in de Bagijnestraat, dat na opheffing van deze
laatste des daags vrij komt.
Het aantal kinderen in aanmerking genomen, dat ge
durende 2 jaar de zesde klasse der lagere scholen volgt
zal aanvankelijk op een bezoek van 50 leerlingen kunnen
worden gerekend. Blijven van deze een 30 tal ook het
tweede jaar den cursus volgen, dan zullen er drie lokalen
noodig zijn, waarvoor het gebouw voldoende ruimte aan
biedt.
De avondklasse voor het onderwijs in het Fransch zal
evenwel, voorloopig althans, zoolang de burgeravondschool,
op den bestaanden voet ingericht, in het gebouw geves
tigd blijft, aldaar niet kunnen worden gehouden.
