ffl
6
Bijlage tot liet verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden 1902.
c gelegenheid tot onderwijs in het FranschDuitsch
en Engelsch (do aanvangstijdstippen met tusschenruimten
van 1 en 2 jaar
d avondcursus voor handel en administratie, (Dezen
cursus laat ik verder buiten beschouwingomdat hij
wordt overgenomen.)
Daarentegen zullen naar mijn concept kunnen komen:
1° een voldoend getal lokalen voor de eerste zes leer
jaren
2 twee lokalen voor het zoogenaamde 7e leerjaar, waar
door de toeloop naar het U. L. O. uit den aard der zaak
met zt 80 leerlingen wordt verminderd
3" negen lokalen voor U. L. O.
4" gelegenheid tot onderwijs in de drie moderne talen,
waarbij op paedagogische gronden een tijdsverloop van
twee jaren tusschen de aanvangstijdstippen der beoe
fening van de eerste en tweede vreemde taal wordt gesteld.
De door de commissie ontworpen school telt 8 lokalen,
bestemd voor 3 leerjaren. De parallelklassen moeien
dientengevolge aldus worden verdeeld
eerste leerjaar 4 lokalen,
tweede 3
derde 1
Bouwt men nu een school, insgelijks lire, met 12
lokalenis men in staat door de invoering van een lager
schoolgeld van b.v. f7 (2 x 3.50) 160 leerlingen van
de scholen II/; met zc. 1160 leerlingen, dus zr 14
daarheen over te brengen. Vergroot men school no. 7
met 6 lokalen en wordt school no. 6 tot eene kostelooze
school bestemd, dan verkrijgt men den volgenden toestand
a kostelooze scholen
1° scholen nos. 6, 8, 9, 10 en 11,
43 localen-maximum 1720 leerlingen,
(thans 1669 j)
b. scholen 116
scholen nos. 15 en 7
25 lokalen, maximum 1000 leerlingen,
thans 1143, evenwel te verminderen met 160, die over
gaan naar de scholen lire en 80 zevende leerjaar, rest
derhalve 903.)
|De scholen 116 tellen evenwel niet 25 maar 28 lo
kalen, 2 daarvan worden echter door mij gereserveerd
voor een 7e leerjaar, terwijl in verband met mogelijke
verbetering van school no. 5 een lokaal zou kunnen
worden opgeofferd.]
c Seinden 1 Ier,
24 lokalen, waarvan 9 lokalen te reserveeren voor 7e,
8e en 9e leerjaar, rest dus 15 lokalen voor 15 X 32 of
480 leerlingen.
De eerste zes leerjaren van de school no. 4 tellen 289
leerlingen, waarbij komen 160 leerlingen van de scholen
116, totaal 449 leerlingen.
Vaar de tabel houden wij dus als ruimte over op de
li kostelooze scholen voor 51 leerlingen,
2o scholen 116 voor zn 100 leerlingen,
3° Ure 30
De 11 lokalen voor voortgezet onderwijs (7e, 8e en
9e leerjaren) in de plaats komende voor de 9 lokalen der
Commissie, zouden door mij aldus worden verdeeld:
2 localen beurtelings aan een der scholen 116
4 lokalennieuwe school Kanaal
5 school no. 4.
Door den cursus aan de nieuwe school te doen aan
vangen met 1° Meidien aan school no. 4 met half Au
gustus en het onderwijs in het Fransch aan eerstgenoemde
te doen beginnen met het 7e leerjaardaarentegen aan
school no. 4 (waar ook Duitsch en Engelsch zal worden
gegeven met het 6e leerjaar) worden alle mijn bezwaren
uit den weg geruimd.
1). Bijkomstige voordeden
a. Yerdeeling der scholen over de gemeente
1° 5 kostelooze scholen in plaats van 4derhalve in
korting van schoolpaden
2" 2 scholen lire, 1 in 't Oosten en 1 in 't Westen,
derhalve inkorting van schoolpaden en in 't centrum der
wijken van de burgerklasse
3° bij latere reorganisatie als gevolg van verdere uit
breiding der stad beschikking over 2 schoolgebouwen
met 12 lokalen, dan meer in het centrum gelegen.
4°. Yele leerlingen van 't U. L. O. kunnen een en
dezelfde school geheel afloopen. De meest gegoede klasse
van scholen 116 zal nu dadelijk op een der scholen lire
komen
6 tinantieele voordeelen
1° hoogere opbrengst van schoolgelden van 160 leer
lingen een kleiner getal in gebruik te nemen lokalen
en aan te stellen onderwijzend personeel,
2- de verbouw van school no. 5 kan tot later in over
weging worden genomen
3° voordeeliger bouwenin plaats van eene nieuwe
bewaarschool met verbouwing der oude tot vier lokalen
de stichting van vier lokalen méér aan de nieuwe school,
4° door de aanwezigheid van een school lire winnen
de gemeente-terreinen aan verkoopbaarheid.
c. gelijdelijkheid in uitvoering.
Men vange aan met den bouw der nieuwe school en
gebruike daarna enkele lokalendie voorloopig overbo
dig zullen blijken te zijnmet de burgerdagschool tot
berging van een deel der leerlingen tijdens de verbou
wing van school no. 7.
Werden aan het nieuwe schoolgebouw (Kanaal) nog
toegevoegd
re een teekenlokaal
6 een lokaal voor natuurkunde,
een gymnastieklokaal,
dan zou het gebouw der burgerdagschool slechts in
dienst behoeven te worden genomen in tijden van nood.
De burgeravondschool toch zou naar het nieuwe school
gebouw kunnen worden overgebracht en de kwestie van
het gymnastiek-onderwijs gemakkelijk worden opgelost.
d mogelijke vermeerdering van schoollokalen in vervolg
van tijd.
In petto bleven
1° optrekking van school no. 5, waardoor 5 lokalen
van school 116 worden gewonnen,
2U vergrooting van school no. 6 met front naar het
Zuidenwaardoor de welstand aldaar zou worden be
vorderd en bovendien te verkiezen boven
3° de vergrooting van school no. 10 (lees: 11), omdat
stichting eener nieuwe bewaarschool daarmede gepaard
moet gaan.
Welke nadeelen staan tegenover deze groote voordeelen
Een werkelijke en een oogenschijnlijke.
re. Het werkelijkemaar betrekkelijk geringe, nadeel
zal zijn, dat de tegenwoordige leerlingen van school no. 6
ten Koorden van het Nieuwe Kanaal wonende, de vergrootte
school no. 7 zullen moeten bezoeken, voor zoover zij
niet aan eene plaatsing op de nieuwe school met hooger
schoolgeld de voorkeur geven (die ten zuiden van het
Kanaal wonen kunnen naar school no. 1 gaan.)
6. Het oogenschijnlijke
Er zal geen inrichtingdie klinkt als een klok
worden opgericht.
Onderzoeken wij deze kwestie iets dieper.
Dat klinken als een klok kan slechts bestaan in het
samenzijn van veel parallelklassen, welke door mij over
twee scholen worden verdeeld.
Het hoofd mijner nieuwe school kan toch dezelfde zijn
als het hoofd der inrichting van de Commissie. De on
derwijzers gedeeltelijk te ontnemen aan school no. 4
zullen dezelfde zijn.
Het hoofd zal zijne leerlingen aanvankelijk niet kennen
en sommigen nooit leeren kennen (de éénjarigen) omdat
zij te vroeg verdwijnen.
In mijn plan kennen beide hoofden de leerlingen voor
het grootste deel reeds van hun 6e jaar af; slechts bij
den aanvang van liet 6e leerjaar zal er ruiling moeten
plaats vinden terwijl bij den aanvang van het zevende
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden1902.
een (door de gewijzigde schoolgeldheffing veel geringer)
contingentdoor de scholen 116 geleverddaarbij zal
komen.
Dientengevolge zijn ook de vorderingen der leerlingen
in de onderscheidene vakken meer gelijkmatig en kan
beter klassikaal onderwijs worden gegeven, hetgeen den
werkelijkenniet den schijnbaren bloei der inrichting ten
goede komt.
In stede van een nadeelacht ik de verdeeling der
parallelklassen over twee inrichtingen een groot voordeel.
E. Wijzigingen in de conclusiën III, IY en YI.
Gaarne de redactie van de noodzakelijke wijzigingen
aan anderen overlatende, veroorloof ik mij de volgende
aan de hand te doen tot verduidelijking mijner denk
beelden.
Hire op te richten
1". Een dreyschool voor gewoon en voortgezet lager
onderwijs der tweede klasse a met achtjarigen cursus en
met onderwijs in de beginselen van althans een vreemde
taalwaarvan het begin van het zevende leerjaar zal
aansluiten aan het leerplan der tegenwoordige openbare
lagere scholen van de klassen 116 en HI en bestemd
voor jongens en meisjes.
2« een recowc/cursus voor onderwijs ten dienste van
handel en administratie voor jongens en meisjesaan
sluitende aan de sub IV genoemde dagschool
3° twee éénjarige dagcursussen (zoogenaamde 7e leer
jaren) aan een der scholen van klassen 116, in aanslui
ting aan het leerplan der tegenwoordige openbare lagere
scholen van de klassen 116 en III(waarvan één bestemd
voor jongens en één voor meisjes?)
6. de burger avondschool te behouden (evenwel over
te brengen naar de lokalen der nieuw te bouwen school?)
IV. Gelijktijdig met de oprichting der sub III re 1°
bedoelde dagschool het onderwijs aan de bestaande ge
meentescholen der tweede klasse a uit te breiden met
dat in de beginselen der Engelsche taal.
Vlre. Een nieuw schoolgebouw op te richten met
twaalf gewone lokalen (alsmede met afzonderlijke lokalen
voor het onderwijs in teekenengymnastiek en natuur
kunde op een gemeente-terrein aan de Zuidzijde van
het Nieuwe Kanaal en bestemd hetzij voor de dagschool,
bedoeld bij Hire sub 1°hetzij voor de bestaande school
lirein welk laatste geval die van Hire sub 1" gevestigd
wordt in schoolgebouw no. 4 (Schoolstraat
6 zes lokalen te doen bouwen bij de gemeenteschool
no. 7 aan de Eestraat,
c de beslissing over de verbouwing van gemeenteschool
no. 5 aan het Oldehoofsterkerkhof aan te houden
totdat de gebouwen sub re en 6 genoemd in gebruik
zullen zijn genomen.
Naschrift.
Vraagt men ten slotte als proef op de som naar den
sleutel van het geheim, hoe (volgens mijn plan) met
minder lokalen in de behoeften van eenzelfde getal leer
lingen beter kan worden voorziendan luidt mijn ant
woord als volgt:
Zooals B. en "W. terecht hebben ingezien zou school
no. 1 (met 8 lokalen) voldoende zijn voor het getal toe
komstige leerlingen voor school no. 4, waardoor 4 lokalen
vrijkwamen. Door eene wijziging in de schoolgeldheffing
kaïi men gemakkelijk 16Ü (4 x 40) leerlingen aan de
scholen 116 onttrekken en daardoor de vrijgevallen loka
len utiliseeren.
De schoolopziener in het district Leeuwarden
C. J. PRAKKEN.
Stoomdrukkerij van C. Jongbloed Az. te Leeuwarden.
