Bijlage tot het verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1905.
ganiseeren en daardoor wordt de regeling van den rechtstoestand van den werkman noodzakelijk en nuttig
dit laatste, omdat het den arbeider moed en kracht geeft te doen wat van hem kan worden gevorderd,
doordat hij bewust is achter zich te hebben een onpartijdig vertrouwd college tegen overmatigen arbeid
en willekeurige behandeling of verdrukking
Scheidsgerechten ondermijnen het gezagwordt er gezegd.
Wanneer bijvoorbeeld een directeur, op gezag van den opzichter, een werkman bestraft en door dezen
het scheidsgerecht wordt ingeroepen, dan zou, bij eene beslissing ten gunste van den arbeider, het prestige
van den superieuren ambtenaar bedoeld, daaronder lijden.
Dit is juist, wanneer die bestraffing had plaats gehad door misplaatste willekeur, doch immers als deze
op de noodige rechtvaardigheid en rechtschapenheid van de zijde dier ambtenaren berustte dan zoude
eene zoodanige uitspraak van liet scheidsgerecht onmogelijk zijn.
Amsterdam is ons in dezen voorgegaan en daar moest de heer den Hertog, na een Hink onderzoek, de
ontboezeming doen hoorenHet scheidingsgerecht is een zegen voor de gemeente en een gemak voor
den Baad.
Waar nu eenerzijds het groote belang van het onderwerp niet kan worden ontkend en anderzijds de
bevoegdheid van den gemeenteraad vaststaat, daar mag de Iiaad zich niet langer onttrekken aan deze
gewichtige sociale taak.
Op zijn plaats is hier de clausule, voorkomende in het prae-advies van heeren Burgemeester en Wet
houders op het adres van de 9uur 's avonds winkelsluitingaanvrage, waar zij zeggen
„zeker een dergelijke overheidsdwang (een ingrijpen vau gemeentewege) dien de geest der tijden hoe
„langer hoe meer schijnt mede te brengen, kan dikwijls op zijn plaats zijn, waar het geldt den economisch
„zwakkere te beschermen en staande te houden."
En waarom is het te Leeuwarden noodig
Omdat in den laatsten tijd zeker het sterkste gebleken is dat er veel verschil van inzicht heerscht, op
het gebied van de rechten van den werkman. Wij verwijzen u dan alleen maar naar de historie „motie
Middelkoop."
Zoolang er gestraft of berecht moet worden zijn scheidsgerechten gebiedend.
Alle voorwaarden, bij het werk bedongen zullen niets opleveren, zoolang niet een beroep bij een on
partijdig liooger geplaatst college openstaat. En bestaat dit, dan zal het vertrouwen tusschen werkge
vers en werkman, tusschen hoog en laag, herboren worden, ten zegen van de gemeente, hare werklieden
en hare inwoners.
Op vorenstaande gronden hebben ondergeteekenden de eer U voor te stellen te besluiten tot het instellen
van een scheidsgerecht in deze gemeente en in verband daarme le vast te stellen de hierna volgende be
palingen.
Art. 1.
4
Het scheidsgerecht bestaat uit vijf leden en even
zooveel plaatsvervangende leden.
Art. 2.
Twee leden en evenzooveel plaatsvervangende leden
worden benoemd door den gemeenteraad, twee leden
en evenzooveel plaatsvervangende leden worden be
noemd door de betrokken werklieden, in dienst der
gemeente, bij geheime stemming. De vier leden be
noemen samen een vijfde lid en een plaatsvervangend
5e lid, die respectievelijk voorzitters van het scheids
gerecht zijn.
Mochten deze vier niet bij meerderheid van stem
men kunnen beslissen omtrent de benoeming van het
5e lid of het plaatsvervangend 5e lid, dan geschiedt
de benoeming daarvan door den gemeenteraad, op
verzoek van de eerstgereede partij.
De leden van het scheidsgerecht worden benoemd
voor den tijd van één jaar, doch zijn dadelijk herkies
baar.
Niet verkiesbaar zijnde Burgemeester, de leden
27U
Bijlage tot het verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1905. nijLno.
van den gemeenteraad, de gemeente-ambtenaren en
-werklieden.
Art. 9.
De wijze, waarop de door de werklieden te kiezen
leden en hunne plaatsvervangers zullen worden ge
kozen, zal door Burgemeester en Wethouders worden
bepaald.
Art. 4.
Indien een ambtenaar termen vindt dat een onder
hem geplaatste werkman straf moet worden opgelegd
of uit den dienst moet worden ontslagen, dan doet
hij daartoe een met redenen omkleed voorstel aan
Burgemeester en Wethouders.
Van het feit en de voorgestelde straf wordt door
Burgemeester en Wethouders schriftelijk kennis ge
geven aan den werkman, onder inededeeling dat Bur
gemeester en Wethouders over de voorgestelde straf
uitspraak zullen doen, tenzij de werkman zijn zaak
door het scheidsgerecht bedoeld in artikel 1 wenscht
onderzocht te zien, in welk geval hij daarvan aan
Burgemeester en Wethouders voor het einde van den
volgenden dag moet kennis geven.
Doet de werkman geen beroep op het scheidsge
recht, dan zullen Burgemeester en Wethouders de
maximum straf niet hooger mogen stellen dan de
eenmaal voorgestelde.
Burgemeester en Wethouders kunnen ook, voor zij
een straf definitief bepalen, een onderzoek der zaak
aan het scheidsgerecht opdragen.
Art. 5.
liet scheidsgerecht vangt zijn onderzoek aan binnen
eene week na het ontvangen van het beroep of van
de opdracht tot onderzoek van Burgemeester en Wet
houders.
Art. tl.
Bij ontslag wordt de meening van het scheidsge
recht gemotiveerd, als advies, aan Burgemeester en
Wethouders gebonden.
Art. L
IngeVal Vah befoep van deü werkman óp het
scheidsgerecht, doen Burgemeester en Wethouders
daarvan onmiddellijk mededeeling aan het scheidsge
recht, dat na zoowel den werkman als de betrokken
ambtenaren en andere, bij het geval betrokken per
sonen te hebben gehoord, in hoogste ressort beslist of
de werkman strafbaar is en welke straf hem kan
worden opgelegd.
Van de uitspraak wordt onmiddellijk aan Burge
meester en Wethouders en aan den werkman kennis
gegeven.
