111 if: 4 106 107 Bijlage tot liet verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1909. overtuigd te hebben, dat van de bedoeling om de werkloozenverzekering allereerst te gebruiken ter versterking der vakvereeniging, bij mij geen spoor te vinden is. Yan het feit dat Burgemeester en Wethouders de werkloozenverzekering zoo gaarne op zuiver terrein houden, neem ik gaarne nota en kom ik bij de toe lichting op artikel 7 terug. Overigens zal het inzake de uiting goed zijn te volgen den regel uit de Internationale Du passé faisons table rase. AANVULLENDE TOELICHTING tot de herziene amendementen. Art. 1. In het amendement zien Burgemeester en Wet houders slechts een verschil bloot in woorden. Als dat zoo is, hoop ik met dezelfde beleefdheid te worden behandeld als de heer Duparc mocht ondervinden, wiens amendementen werden overge nomen, al was 't dan ook ter besparing van tijd. Ik heb echter de pretentie te beweren dat de redactie door de aanvaarding van mijn amendement belang rijk verbeterd wordt. Niet alleen omdat men toch inderdaad niet aan werklieden maar aan de vereeniging bijslag geeft, men juist met de organisatie en niet met het individu rechtstreeks relatie onderhoudt, maar vooral omdat de aansluiting van Leeuwarde- radeel onder te stellen voorwaarden, mogelijk gemaakt is door deze redactie. Het voor ieder arbeider onleesbaar artikel 9b, een artikel waaraan ook een beter geschoold lezer een kluif heeft, kan daardoor in een hoogsteenvoudig regeltje worden veranderd. Art. 3. Ie alinea. Wat is de reden dat alleen te Leeu warden en Arnhem een leeftijdsgrens bepaald wordt? Waarom is de meerderjarigheidsgrens te laag? Hoe komt men aan 't getal 25 Is het niet waar, dat een vakvereeniging in 't algemeen een werklieden- vereeniging, een nog al vlottende ledenlijst heeft, bovendien geen ruime keuze bij het zoeken van geschikte bestuurders, zoodat iedere beperking be lemmerend kan werken 2e alinea. De benoemingen van de leden der commissie willen Burgemeester en Wethouders buiten den Raad houden. Gevraagd werd waarom? Een antwoord is hierop uitgebleven. Waarom kan het wel in de 6 genoemde gemeenten, waarbij nog wel een groote gemeente als Amsterdam Waarom geschiedt het wel voor andere college's Voorlaatste alinea. Burgemeester en Wethouders zullen bij een loyale samenwerking tusschen de gemeenten, die in dezen tot de beste resultaten voeren zal, toch moeilijk bezwaar kunnen maken tegen de toelating van een lid uit Leeuwarderadeel. De commissie stelt immers de grootte van den bijslag vast en dien bijslag zal Leeuwarderadeel toch moeten restitueeren aan Leeuwarden voor alle Leeuwardoradeelers dio hem genoten hebben. Zou Leeuwarderadeel dan geheel geen invloed op de grootte van dien bijslag mogen uitoefenen Delft en Gent, de twee gemeenten, die wat ligging ten opzichte van naburige gemeenten betreft met Leeu warden overeenkomen, geven ons het voorbeeld. Laatste alinea. Presentiegeld is hier zeker niet minder billijk dan in den Raad of Kamers van Arbeid. Art. 6. De voorgestelde wijziging houdt verband met art. 1. Art. 7. Burgemeester en Wethouders handhaven den eisch van 5 cent contributie aan vereeniging of werk- loozenkas voor de toelating. Intusschen zal daardoor de afdoeling Leeuwarden van den Algemeenen Nederlandschen Typografen bond nooit tot het fonds kunnen worden toegelaten. Zooals ik heb aangetoond (pag. 81 bijlage 3) kan dezo vereeniging met 3 cent werkloozencontributie een goede uitkeering verzekeren. Waarom zou ze meer heffen Men zal toch niet vergen dat een landelijke Boud op voorstel van zijn afdeeling Leeuwarden onnoodig zijn werkloozencontributie gaat verhoogen omdat Burgemeester en Wethouders van Leeuwarden of liever do Raad dat wenschen? Het radicaalst is deze bepaling van minimum contributie te schrappen, maar voor 't geval Burge meester en Wethouders aan het behoud hechten is een toevoeging als te Amsterdam toch wel gewenscht. De afdeeling Leeuwarden van den A. N. T. B. zou daardoor kunnen worden toegelaten. c. van het voorstel-Burgemeester en Wethou ders luidend uit hare statuten niet blijkt, dat, indien bij de vereeniging eene afzonderlijke werkloozenkas bestaat, personen, beneden de 20 jaar, daartoe niet kunnen toetreden, wordt door mij voorgesteld te doen vervallen. Gaan Burgemeester en Wethouders of de Raad hier niet op in, dan maakt men een huis zonder deur of raam. Hoe stellen Burgemeester en Wet houders zich toch een vakvereeniging voor? Een vakvereeniging is meestal landelijk georganiseerd. De Bond heeft dan z.g. bondsstatuten samengesteld, op een congres, waarop vertegenwoordigers der plaatselijke afdeelingen verschijnen, doen aannemen en Koninklijk laten goedkeuren. Dit zijn dan „de Statutenook voor de afdeelingen. Iedere afdee ling heeft daarop haar eigen Huishoudelijk Re glement. Nu is er geen enkele Bond in het bezit van j waar een zoo groote voorspelling door mij is gedaan. Statuten, welke een bepaling als bovengenoemde Men zal daarin niet slagen, en ik wensch dan ook niet te worden aangezien voor den voorspeller van genoemd fiasco. De sterkste uiting in die richting eisch van toelating bevatten. Dus noch timmer- lieden, noch stucadoors, noch typografen, noch landarbeiders, noch metselaars, noch schilders, etc. kunnen aan die verplichting voldoen. Men kan toch ook hier niet tot die Leeuwarder afdeelingen van de verschillende Bonden (zie pag. 3 van het overgelegde jaarverslag van den Leeuwarder Be- stuurdersbond) zeggen, zorg dan maar dat op uw jaarcongres van uwen landelijken Bond die Statu ten gewijzigd worden. Dan kon overmorgen wel weer een andere gemeenteraad een nieuwen eisch aan de Statuten stellen. Burgemeester en Wethouders zullen dan ook geen enkele verordening kunnen aanwijzen, waarin een bepaling als bovengenoemd voorkomt; het fonds zou daardoor eenvoudig onbestaanbaar zijn, geen vakvereeniging, aangesloten bij een landelij ken bond, kan binnen komen. Men had een huis zonder deur of raam gemaakt. In de plaats van het c van Burgemeester en Wethouders wordt door mij voorgesteld een nieuwe alinea c, luidende „zij niet is een vakvereeniging". In bijlage 3 van 1909 heb ik het stelsel van uit keering aan vakvereenigingen, wat niet mijn stelsel, maar het Gentsche stelsel is, uitvoerig verdedigd en daarbij de bezwaren ont vouwd, welke kleven aan het denkbeeld van Bur gemeester en Wethouders, het Amersfoortsch sys teem. Door Burgemeester en Wethouders zijn die bezwaren niet weerlegd, is zelfs daartoe geen poging gewaagd. Slechts wordt ons medegedeeld dat Bur gemeester en Wethouders het wenschelijk achten een ruimer formuleering te nemen, waarom zij dan ook kozen de „vereeniging van vakgenooten". Men zou hier kunnen vragen of het toelaten van alle soorten van arbeidersvereenigingen, als de vereeni ging Patrimonium, de coöperatie Excelsior, e. d. niet nog ruimer en derhalve wenschelijker was. Burgemeester en Wethouders zouden daartegen terecht bezwaar maken om tal van technische redenen, die men echter ook grootendeels kan aanvoeren tegen alle vereenigingen ook de vereenigingen van vakgenooten die geen vakvereeniging zijn. Om niet in herhaling te treden verwijs ik hier voor naar bovengenoemde bijlage en naar het werkje van het Katholiek Raadslid C. D. Wesseling te 's Hage „Verzekering tegen Werkloosheid" (bij Futura), die mijn meening in dezen geheel deelt. Nu schijnen Burgemeester en Wethouders in de meening te verkeeren dat bij eventueel handhaven van de formuleering „vereeniging van vakgenooten" door mij „de mislukking van de werkloozenverze kering in Leeuwarden als zeker zou zijn voorspeld Het zou toch wel gewenscht zijn aan te duiden, was van Burgemeester en "Wethouders van Amster dam, die zoggen de goed georganiseerde vakvereeniging is voorshands het eenige milieu, waarin de werkloosheidverzeke ring goede kans van slagen heeft. Bij deze meening sluit ik mij aan en als dan iets te voorspellen valt, dan zou dat niet zijn dat bij aanneming van het Amersfoortsch stelsel „de ver zekering tegen werkloosheid in deze gemeente zal mislukken", maar dat alleen dat deel zal slagen wat over vak vereenigingen loopt en dus juist niet bereikt zal worden wat Burge meester en Wethouders met hun verminking van 't Gentsche stelsel beoogen. Dat in den Haag ondanks het hevig verzet de werking van 't Noorsch stelsel nu bevredigend zou zijn, waarom Burge meester en Wethouders geneigd zijn de niet-gedane voorspelling met het grootste voorbehoud te aan vaarden, geeft mij aanleiding te vermelden dat om trent de werking van het Noorsche stelsel te's Hage alleen bekend is dat daar de christelijke vakver eenigingen zich hebben aangesloten, maar dat van de werking van hetgeen nu juist „Noorsch" is in dit systeem nog niets terecht gekomen is, zoodat practisch te 's Hage nog het Gentsche stelsel werkt. Zoo zal waarschijnlijk ook het Amersfoortsch systeem vervaren. Wanneer men mij vraagt: „Waarom dan Burgemeester en Wethouders maar niet stil laten begaan, als de praktijk U in 't gelijk zal stellen en het Gentsch stelsel geven zal." Dan moet het antwoord luiden Omdat ik de werkloozen-verzekering op zuiver terrein wil houden. Burgemeester en Wethouders willen dit ook, ten minste zoo klonk het in de exclamatie die hierboven besproken is, maar Burgemeester en Wethouders doen het niet. Zij wenschen speciale vereenigingen voor werk loosheid-verzekering mogelijk te maken, vereeni gingen van niet in vakvereenigingen georganiseerde vakgenooten. Laat ons aannemen dat zich inderdaad zulk een voreeniging vormt. Wie zullen daarvan lid worden Niet de beste werklieden, die naar 't oordeel van bevoegden juist in de vakvereeniging te vinden zijn. Neen, daarin zullen treden de allerslechtste risico's, menschen die niet de kans beloopen werkloos te worden, maar de zekerheid bezitten. Is hier dan nog van verzekering sprake Bij verzekering is toch het grondbeginsel dat men elkanders lasten helpt dragen. Zoo is het in de ra&vereenigings-werkloozenkas. De contributie daarvoor is verplichtend voor alle Öj: f I f fi' t 1 v 'bi I p ff Pi |l ffi.Y Hl |mv(\ >;jf i :.i lllffl 1 f ff i l i'f."--1 fff -.5 rit'. m. ij a ff "'ff ter fif" f V iff 'f 'ff. U fill I i

Historisch Centrum Leeuwarden

Raadsverslagen van de gemeente Leeuwarden, 1865-2007 (Bijlagen) | 1909 | | pagina 54