Bijlage no. 10.
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1925. Bijl. no10.
UAKLOOZENTEHUIS (bijlage 1924 no. 20).
Aan den Gemeenteraad.
In Uwe vergadering van 23 September 1924 werd
naar aanleiding van het voorstel, opgenomen in bijl. no.
20 tot 's Raads handelingen van dat jaar besloten Burge
meester en Wethouders te machtigen zich nader in
verbinding te stellen met de vereeniging tot Practische
Werkverruiming alhier, teneinde de in het tehuis Gro
ningerstraatweg verblijvende gezinnen een onderdak te
verschaffen en werd hun tevens opgedragen een onder
zoek in te stellen, in hoeverre de huisvesting van alleen
staande mannen en vrouwen zoowel met als zonder
kinderen in deze gemeente voorziening behoeft en op
welke wijze deze eventueel kan plaats vinden.
De naar aanleiding van dit besluit met bovengenoemde
vereeniging gevoerde onderhandelingen hebben geleid
tot de volgende plannen.
Ontoelaatbare gezinnen Ten aanzien van de over
brenging van de bewoners van de Philantroop is bij
nadere overweging gebleken dat deze ongeveer zal
kunnen plaats vinden overeenkomstig het in de aan
gehaalde bijlage omschreven plan van de Nederlandsche
Vereeniging voor Practische Werkverruiming en Hulp
verleening (afgekort P. H.). Hoewel deze vereeniging
aanvankelijk van oordeel was dat voor het onderbrengen
van die gezinnen een vijftal betonnen woningen noodig
zouden zijn is de reclasseeringscommissie uit haar
midden na een nader onderzoek tot de overtuiging ge
komen, dat de meeste gezinnen uit het tehuis aan den
Groningerstraatweg voldoende reclassabel zijn om in de
verplaatsbare barakken, nu aan de Engelschestraat
staande, te worden ondergebracht. Voor enkele onhan
delbare gezinnen kan op andere wijze eene voorziening
worden getroffen, zooals hieronder is aangegeven, zoo
dat de bouw van betonwoningen achterwege kan blijven.
Volledigheidshalve zij hierbij vermeld, dat volgens het
in bijlage no. 20 uiteengezette plan de 3 blokken van
vijf woningen afzonderlijk op verschillende nader aan
te wijzen plaatsen buiten of aan den buitenkant van de
stad worden geplaatst de overplaatsing geschiedt
onder technische leiding, die van gemeentewege be
schikbaar wordt gesteld, door werkloozen uit de toe
komstige bewoners zelve, terwijl de leiding van het
geheel in handen der vereeniging blijft. Voor de aan
schaffing van het meest noodzakelijke huisraad zal door
de gemeente eenige steun moeten worden gegeven.
Tehuis voor onbehuisden. Gebleken is, dat in den
regel aan gemiddeld 30 alleenstaande personen onderdak
moet worden verschaft, waarvoor jaarlijks 3000.
wordt uitgegeven. Bij gebrek aan eene behoorlijke in
richting hiervoor worden deze personen gehuisvest in
volkslogementen, een toestand waarin zoo spoedig
mogelijk verbetering dient te worden gebracht. De ver
eeniging acht het dan ook wenschelijk over te gaan tot
het oprichten van een tehuis voor onbehuisden zooals
dit in verschillende andere plaatsen bestaat, waarin aan
dakloozen nachtverblijf kan worden verschaft, alsmede,
zoo noodig, verzorging en kleeding en waarin tevens
zorg kan worden gedragen voor de vereischte reiniging,
desinfectie van kleeding, enz.
Het gebouw van de Philantroop is evenals het voor
malige hotel Weidema, naar het oordeel der vereeniging
P. H., voor dit doel ongeschikt zij zou hiervoor gebruik
willen maken van de groote barak (de z.g. eetbarak)
op het terrein van het voormalige R. O. G. Deze barak,
staande op het zuidoostelijk gedeelte van het perceel
kadastraal bekend Sectie D no. 1024, hetwelk de noor
delijke helft vormt van het gestichtsterrein, kan zoodanig
worden afgesloten, dat zij alleen toegankelijk is langs
het voetpad van den Westersingel uit, waardoor zij dus
vrij afgelegen komt te liggen. Met den aankoop dezer
barak van het rijk, met nog een bijgebouwtje bevattende
2 woningen en 2 magazijnen vlak in de nabijheid, is
een bedrag van 3000.gemoeid. Naar de meening
der vereeniging is dit gebouw op zeer voldoende wijze
tot een tehuis in te richten, terwij! het tevens genoeg
zame ruimte biedt om enkele gezinnen, die niet geschikt
zijn voor het betrekken van eene afzonderlijke woning,
te herbergen. Deze zouden dan onder voortdurend toe
zicht staan en later misschien naar een der kolonies der
vereeniging worden overgeplaatst.
Met de inrichting der barak voor het beoogde doel
zou de vereeniging P. H. zich willen belasten, mits de
gemeente de kosten hiervan, die vermoedelijk ongeveer
8000.zullen bedragen, voor hare rekening neemt.
Blijkens het overgelegde exploitatie-overzicht zullen
de uitgaven voor personeel, verzorging en kleeding van
verpleegden enz., jaarlijks, naar raming, 11.600.
beloopen. Na aftrek van uit contributies, verpleeggelden
en verkochte goederen te vinden inkomsten, zou hiervan
een bedrag ad 8600.ten laste der gemeente moeten
komen, waartegenover de vereeniging zich bereid ver
klaart de geheele leiding van het tehuis, hieronder be
grepen de aanstelling van het personeel, op zich te
nemen.
Werkverschaffing. Behalve voor het aangegeven doel
zou de vereeniging de barak willen benutten voor het
vestigen van eene industrie (mattenweverij), waardoor
aan verschillende werkloozen werkgelegenheid kan
worden gegeven. Voorzoover de gemeentelijke werkver
schaffing hierdoor wordt ontlast, zou dit per man en per
jaar eene besparing van 260.geven. Ten behoeve
van intellectueelen, die tijdelijk gesteund moeten worden,
kan daarenboven een schrijfkamer worden ingericht.
Samengenomen zullen de plannen der vereeniging
derhalve van de gemeente eene uitgave ineens van
3000.1- 8000.ƒ11.000.en een jaarlijksch
subsidie van 8600.vragen. Het wil ons voorkomen,
dat bij uitvoering als is aangegeven een goedkoope en
doeltreffende oplossing is gevonden voor het huis-
vestingsvraagstuk hier ter stede. Vermoedelijk zal de
gelegenheid om voor een zoo gering bedrag de beschik
king over een goed tehuis te krijgen zich niet spoedig
weer voordoen, hetgeen niet uit het oog moet worden
verloren, indien bezwaren zouden worden gevoeld tegen
de plaats van vestiging. Deze bezwaren kunnen naar
onze meening niet te veel gewicht in de schaal leggen,
daar men de barak alleen van den kant van den Wester
singel zal kunnen bereiken. Mocht eventueel door de
doortrekking van de Molenstraat, waartoe vooralsnog
echter geen reden bestaat, de barak iets minder afge
legen komen te liggen, dan zal dit voor de omgeving
zeker niet meer last veroorzaken dan thans ook op
andere plaatsen in de stad wordt ondervonden. Ver
schillende goed gelegen panden in de binnenstad toch
grenzen onmiddellijk aan nauwe stegen, wier bewoners
niet altijd de prettigste naburen zijn, terwijl ten opzichte
van het tehuis sprake is van een groep personen, die
voortdurend onder behoorlijk toezicht staan.
De vorenomschreven reclasseeringsplannen behooren
naar onze meening dan ook ten spoedigste tot uitvoe
ring te komen. In verband hiermede zouden wij dan
tevens de verordening voor het Gemeentelijk Tehuis
voor Dakloozen (gemeenteblad no. 28 van 1918), die
uitsluitend betrekking heeft op het tehuis aan den Gro
ningerstraatweg, willen laten vervallen.
Wij hebben derhalve de eer U voor te stellen te
besluiten
I. Burgemeester en Wethouders te machtigen de
drie van het Rijk aangekochte blokken van vijf woningen
