Bijl. no. 22.
Bijlage no. 22
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1925.
gegeven bestemming ware dat gedeelte van het voorstel
niet onveranderd te handhaven.
Het nieuwe voorstel zal de gemeente globaal genomen
dus kosten
inrichting deel militair hospitaal voor
gemeentewerken18.200.
id. voor geneeskundigen dienst en ver
gaderzalen 9.800.
nieuwe Stadshuisvleugel100.000.
verbouwing perceelen 40 en 42 Gouver
neursplein 65.000.
Samen 193.000.
Hieraf
de schenking der Onderlinge Brandwaar
borg-Maatschappij, gedeeltelijk 15.000.
Blijft 178.000.—
Hiertegenover staan als rechtstreeksche inkomsten de
opbrengst van het nieuwe pand Gouverneursplein no.
40, van mogelijk boven de garage te stichten boven
woningen of kantoren en van elders in de gemeente
vrijkomende dienstgebouwen.
De Commissie voor de Openbare Werken heeft zich
tot ons genoegen bereid verklaard met ons in een ge
meenschappelijke bijeenkomst, ook bijgewoond door
den Opperbrandmeester, deze plannen te bespreken en
zich voorzoover noodig daar te laten voorlichten over
de noodzakelijkheid en de wenschelijkheid van de ver
schillende onderdeelen daarvan, als b.v. het politie
bureau, de brandweer en de secretarie, vragen, die uit
ons college, waar men met die diensten dagelijksch
contact heeft, met kennis van zaken konden worden
beantwoord.
Dit vruchtdragend overleg heeft mogen leiden tot
algeheele overeenstemming, zoodat wij U, voor zoover
noodig op advies der raadscommissie, voorstellen te
besluiten
a. voor de inrichting van het voormalig Militair Hos
pitaal voor de bureaux van Gemeentewerken, Woning
toezicht, Woningbedrijf en Woningbeurs een crediet te
verleenen van 18.200;
b. hen uit te noodigen aan den Raad nadere plannen
en begrootingen in te dienen
1. voor de inrichting mede van dat gebouw ten be
hoeve van een deel van den geneeskundigen dienst,
zulks in afwachting van nadere voorstellen voor de
reorganisatie van dien diensttak en voor vergaderzalen;
2. voor den aanbouw ten dienste der secretarie van
een nieuwen Stadhuisvleugel aan de St. Jacobsstraat en
het Raadhuisstraatje;
3. voor den verbouw van de perceelen nos. 40 en 42
Gouverneursplein tot brandweergarage, met bovenwo
ning voor den Commissaris van Politie en c. q. met
bovenwoningen en/of kantoren en tot winkelpanden, met
dien verstande dat tevens hierdoor een nader door den
Raad te bepalen verruiming van de St. Jacobsstraat
wordt verkregen;
c. onder dankbetuiging voor de zeer gewaardeerde
aanbieding te aanvaarden de door de Onderlinge Brand
waarborg-Maatschappij voor de Gemeente Leeuwarden
aan deze gedane schenking van een bedrag van vijf en
twintig duizend gulden als bijdrage in de kosten eener
nieuwe brandweergarage en brandalarmeering, een en
ander nader in overleg met het college van Brand
meesters tot stand te brengen.
Leeuwarden, 30 Juli 1925.
Burgemeester en Wethouders van Leeuwarden,
J. M. VAN BEYMA, Burgemeester.
M. GOSLINGS, Secretaris.
400
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1925.
WIJZIGING der Verordening op het Openbaar Lager
Onderwijs (gemeenteblad no. 22 van
1923).
Aan den Gemeenteraad.
Blijkens het hierbij overgelegd schrijven, d.d. 26
Augustus 1924, no. 51, wordt door den Inspecteur van
het Lager Onderwijs in de inspectie Leeuwarden in over
weging gegeven de verordening op het openbaar lager
onderwijs in dien zin aan te vullen, dat een der 8e leer
jaren van de scholen voor gewoon lager onderwijs waar
het 7e en 8e leerjaar worden onderwezen (z.g.n. kop-
scholen), wordt bestemd voor de voorbereiding voor het
examen tot toelating aan een kweekschool voor onder
wijzers. Voor dat examen wordt eenige kennis van de
Fransche taal geëischt, zoodat het, om den betrokken
leerlingen een kans van slagen te geven, noodzakelijk
is dat bedoeld vak wordt onderwezen.
Wij hebben over deze aangelegenheid het advies van
de Commissie van Toezicht op het Lager Onderwijs in
gewonnen en daarbij de vraag gesteld of, nu het aantal
candidaten blijkbaar de moeite wel zal loonen, het wen-
schelijk is dat eene voorbereidende klasse voor het exa
men tot toelating aan een kweekschool in het leven
wordt geroepen en, zoo ja, waar deze dient te worden
ondergebracht, n.l. in de school voor uitgebreid lager
onderwijs, die o. i. aanvankelijk daarvoor mede niet
ongeschikt scheen, dan wel, naar het denkbeeld van den
Inspecteur, in een der scholen van het 7e en 8e leerjaar.
Blijkens hare vrij uitvoerige, hierbij overgelegde, ad
viezen komt zij tot de conclusie, die wij tot de onze
maken, dat het, zullen de leerlingen wèl-toegerust naar
het examen optrekken, inderdaad wenschelijk is deze
gelegenheid te scheppen en dat daarvoor naar hare
meening één der scholen van het 7e en 8e leerjaar dient
te worden aangewezen.
De Commissie deelt o. nr. het volgende mede.
,,Van het tegenwoordig zoo klein aantal Rijkskweek
scholen heeft Friesland slechts drie, waarvan één te
Leeuwarden. Het is bewezen, dat tot heden de meeste
kinderen van buiten Leeuwarden komen, die de Rijks
kweekschool alhier bezoeken, zoodat de vraag naar
voren komt of leerlingen van buiten beter gelegenheid
hebben om voorbereid te worden dan de stadskinderen,
die feitelijk slechts bijgewerkt worden door de welwil
lendheid van enkele onderwijzers buiten de schooluren
en of er niet eene inrichting moet komen, die leerlingen
speciaal laat aansturen op het examen voor het le leer
jaar van de Rijkskweekschool, opdat zij straks meer toe
gerust het buitenkind kunnen evenaren of overtreffen.
Een deel van de Commissie was van meening dat hier
voor geen speciale klasse noodig was, maar dat deze
opleiding evengoed aan de school voor uitgebreid lager
onderwijs kon plaats hebben. Wanneer op het eind van
het 2e leerjaar een leerling geschikt zou worden geacht
voor het meergenoemd toelatingsexamen, zou hij zulks
kunnen doen. Zakt hij, dan zou hij toch met het uitge
breid lager onderwijs door kunnen gaan. De kinderen
echter, die uit een speciale opleidingsklasse zakken,
kunnen nog één jaar blijven als ze intusschen niet te
oud worden, maar ook dan weer niet slagende, zullen
zij geen aansluiting bij het onderwijs hier meer vinden.
Dit laatste heeft dan ook lang bij de Commissie als een
groot bezwaar tegen de oprichting van een opleidings
klasse gegolden. De Commissie heeft verder overwogen
of de school voor uitgebreid lager onderwijs de leer
lingen wel voldoende zou kunnen opleiden of althans
evengoed als in een voorbereidende klasse. De meer
derheid der Commissie was van oordeel dat bij het vele
werk dat de leerlingen nu reeds op die school hebben,
van hen geen sturen in de richting van de Rijkskweek
school mag worden gevraagd. Immers, zij kunnen van
geen enkel vak op die school worden vrijgesteld, omdat
zij bij het niet-slagen voor toelating tot de kweekschool
het uitgebreid lager onderwijs moeten blijven volgen.
Zij hebben dan een overlading van werk gehad en dit
zoowel bij slagen als bij niet-slagen.
De Commissie, althans het meerendeel van haar, was
ten slotte de meening toegedaan dat de ouders, die
hunne kinderen willen zien voorbereid voor het toela
tingsexamen tot de Rijkskweekschool, geen verdere
eischen kunnen stellen dan dat hiernaar zooveel moge
lijk zal worden gestreefd, wat alleen in een speciale
opleidingsklasse kan geschieden. Die ouders doen dus
goed te begrijpen dat het daarna, slaagt het kind niet
voor de Rijkskweekschool, uit kan zijn met het onder
wijs voor hun kind. Willen zij die kans niet loopen, dan
dienen zij het kind te sturen naar de school voor uitge
breid lager onderwijs, waar altijd vanuit het 2e leerjaar
geprobeerd kan worden het bedoelde toelatingsexamen
met goed gevolg af te leggen.
Over de vraag, waar die voorbereidende klasse moet
worden ondergebracht, kan de Commissie kort zijn, daar
de school voor uitgebreid lager onderwijs aan een vast
programma is gebonden, waarin geen verandering kan
worden gebracht. Voor het onderbrengen van die klasse
is men derhalve aangewezen op de 7e en 8e leerjaar-
scholen."
De hieronder voorgestelde wijzigingen in de artikelen
1 (2e lid), 2, 5 (2e lid), 6 (3e lid) en 14 (le lid) zijn
noodig indien de hierboven bedoelde voorbereidende
klasse voor het examen tot toelating aan een kweek
school (8e leerjaar) tot stand komt.
Wij maken van deze gelegenheid gebruik nog enkele
andere wenschelijk of noodig gebleken veranderingen
in de bedoelde verordening voor te stellen.
Den 15 Juli 1924 werd besloten tot het onderbrengen
van een cursus voor meisjes in de industrie- en huis
houdschool en tot het, in verband daarmede, opheffen
van het vervolgonderwijs voor meisjes; het geven van
vervolgonderwijs dient dus niet imperatief, doch facul
tatief (artt. 1 en 17) te worden gesteld en derhalve
overeenkomstig de bepalingen der Lager Onderwijswet
1920.
De artikelen 31 en 37 schrijven voor dat het school
jaar 1 September begint. Dit strookt niet geheel met den
duur der groote (zomer) vacantie, opgenomen in de
leerplannen voor de verschillende scholen. Voorgesteld
wordt dit te laten uitkomen.
In artikel 41, alsmede in het opschrift van den Vllen
titel, behooren de woorden „de gymnastiek" te worden
vervangen door „de lichamelijke oefening", als gevolg
waarvan tevens de wijzigingen in de artikelen 45 en 46
worden voorgesteld. Artikel 41 bevat bovendien
geene regeling voor de belooning van personeel
met een gering aantal lesuren. Zooals het artikel thans
luidt, moet zoowel aan een leerkracht met 1 uur les per
week als aan een, die b.v. 26 uur per week onderwijs
geeft, eene belooning van 1830.per jaar worden
toegekend. Het valt te begrijpen dat in deze leemte dient
te worden voorzien. Daar het aantal wekeüjksche les
uren van deze leerkrachten vrijwel algemeen 26 be
draagt, vinden wij het wenschelijk aan dit artikel toe te
voegen dat de belooning van het personeel met minder
dan 26 lesuren per week 75.per wekelijksch lesuur
zal bedragen, eene belooning, welke o. m. wordt uitge
keerd aan het aan de lagere avondhandelsschool en aan
den cursus tot opleiding van bewaarschoolonderwijze
ressen verbonden onderwijzend personeel.
Artikel 48 regelt de toe te kennen wachtgelden aan
vakonderwijzers indien deze bij opheffing of reorgani
satie van het onderwijs buiten betrekking zouden ge
raken. Volgens het 10e lid van dit artikel wordt onder
401
