Bijl. no. 17.
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1931.
voornemen ligt een plan tot wijziging van den toegang
tot en de indeeling van den Prinsentuin in overweging
te nemen, ten einde èn den toestand daar ter plaatse
te verfraaien èn de algemeene bestemming van den tuin
meer dan thans tot haar recht te doen komen.
Met de moderniseering van de inrichting der scholen,
met name van het schoolgebouw aan de Schoolstraat
en van de bewaarschool no. 3 aan de Eestraat, kan in
1932 worden voortgegaan. Hiervoor zijn op den gewonen
dienst bedragen van respectievelijk 17.560.en
5405.uitgetrokken (zie volgnos. 158 en 172 der
ontwerp-begrooting van Gemeentewerken).
De omvangrijke werkzaamheden ter voorbereiding
van het ontwerp-uitbreidingsplan worden voortgezet en
zullen, naar wij vertrouwen, in de eerste helft van 1932
tot een einde worden gebracht, waarna deze zaak bij
den Raad aanhangig zal worden gemaakt.
Wat het z.g. kanalenplan betreft, waaraan wij in den
brief tot aanbieding van de begrooting voor 1931 eenige
woorden wijdden, kunnen wij mededeelen dat ons Col
lege zich reeds op 24 januari 1931 met een uitvoerig
schrijven, waarin de urgentie van deze aangelegenheid
werd betoogd, tot de Gedeputeerde Staten dezer pro
vincie heeft gewend, dat de besturen van de hierbij be
trokken gemeenten op 22 Juli j.l. een bespreking met
Gedeputeerde Staten hebben gehad en dat wij daarin
aanleiding hebben gevonden ons op 28 Juli 1931 te
dezer zake om inlichtingen te wenden tot den Minister
van Waterstaat. Op dezen laatsten brief is tot dusverre
geen antwoord ingekomen. Beide brieven leggen wij ter
kennisneming aan U over. Het is ons sindsdien niet be
kend geworden dat, wat Friesland betreft, het tijdstip
van uitvoering van dit ook voor Leeuwarden om velerlei
redenen zeer belangrijke werk naderbij is gekomen.
Een plan tot verbetering van enkele daarvoor het
meest in aanmerking komende stadswijken, met name
tot het opruimen van krotwoningen, is thans ontworpen
en zal binnenkort een punt van overweging in onze ver
gadering uitmaken. Wij doelen hier in de eerste plaats
op saneering van de Weerklank. Waar echter de be
slissing in dezen voor een deel ook van de financiëele
medewerking van het Rijk afhangt, moet ter zake eerst
overeenstemming met de Rijksautoriteiten zijn verkregen
alvorens onzerzijds omtrent de eventueel aan Uwe Ver
gadering voor te leggen plannen een besluit kan worden
genomen. In verband met een en ander is het bouwen
van gemeentewege van een aantal woningen, bestemd
voor de minst draagkrachtige gezinnen, bij ons College
eveneens in overweging.
Ook in 1932 zal de heerschende werkloosheid naar
het zich laat aanzien het treffen van bijzondere maat
regelen, zoo op het gebied van werkverschaffing als van
geldelijke ondersteuning, onvermijdelijk maken. Wij zijn
dan ook bereids in overleg getreden met de Regeering
die den gemeenten voor dit doel slechts financiëele
hulp verleent, wanneer de voorzieningen in nauwe
samenwerking en onder hare goedkeuring genomen
worden ten einde te geraken tot den aanleg van een
sportterrein aan den Oostkant der stad. Maar behalve
deze aanleg zullen ook verscheidene andere, in de
onderwerpelijke begrooting voorgestelde werken (en
wij denken hier bovendien aan den zooëven besproken
kanaalaanleg) zeer geschikte werkverruimingsobjecten
blijken te zijn en mede daarom voor uitvoering te eer
in aanmerking behooren te komen.
Het ligt in ons voornemen de mogelijkheid van eene
moderner organisatie van de brandweer in overweging
te nemen. Daarbij zal tevens onder oogen worden ge
zien de wenschelijkheid van verstrekking van dienst-
kleeding aan het brandweerpersoneel.
In onderzoek bij ons College is vraag of, en zoo ja
op welke wijze, het wenschelijk is de betrekking van
schooltandarts in deze gemeente in het leven te roepen.
De ook in Uwen Raad meermalen ter sprake ge
brachte wenschelijkheid van uitbreiding van het aantal
kinderspeelplaatsen te dezer stede, wordt ook door ons
College gevoeld. Wij zullen nagaan of er een middel is
om op doelmatige en tevens voor de gemeente niet te
bezwaarlijke manier hiertoe te geraken.
Evenals vorige jaren stelien wij voor, de winst, welke
de Gasfabriek in 1932 eventueel zal maken, aan de
gemeentekas ten goede te laten komen.
Omtrent de onderscheidene begrootingen zij thans
nog het volgende opgemerkt
GEMEENTEWERKEN.
De buitengewone posten zijn tot het noodige beperkt.
De uitbreiding van de gemeente, met name van het
aantal straten en de beplantingen, maakte daarentegen
verhooging op enkele onderdeden der begrooting onver
mijdelijk. Onder volgnummer 148 (gewone dienst) is
een bedrag van 3500.— uitgetrokken voor verbetering
van de Verversbrug, een werk dat in het belang van het
verkeer ter plaatse thans niet langer behoort te worden
uitgesteld.
Van de brugwachterswoningen zal in 1932 de woning
bij de Noorderbrug worden verbeterd hiervoor is
2354.— uitgetrokken onder volgno. 151 van den ge
wonen dienst.
Met het oog op het brandgevaar voor het Princesse-
hof-museum en de zich daarin bevindende kostbare
voorwerpen is onder volgno. 176 een bedrag van
900.opgenomen voor het leggen van een brand
leiding in dit gebouw. Tevens bleek het noodig een som
van, in totaal 950.te bestemmen voor extra onder
houdswerk, reparaties en vitrines.
Ten behoeve van de restauratie van het Struivings-
poortje, waarvan ten vorige jaren reeds sprake is ge
weest, hebben wij onder hetzelfde volgnummer een post
van 100.opgenomen.
Op den kapitaaldienst is o. a. een bedrag van 7360.-
uitgerokken voor de aanschaffing van een luchtdruk
machine voor bestratingswerken met bijbehoorende
werktuigen. Door middel van deze machine zal de grond
van gegraven sleuven pneumatisch kunnen worden aan
gestampt, met het gevolg dat nazakkingen uitgesloten
zijn te achten, de straat terstond het goede profiel ver
krijgt, het later eenige malen opbreken komt te ver
vallen, kortom dat de bezwaren, verbonden aan het uit
de hand aanvullen der sleuven, worden ondervangen.
De kosten van het sleuvenwerk, op deze wijze uitge
voerd, zijn niet hooger dan thans. Voor bijzonderheden
hieromtrent zij naar het desbetreffende, bij de stukken
gevoegde, rapport van den Directeur der Gemeente
werken verwezen.
GRONDBEDRIJF.
Het verlies op de exploitatie van de voor bouwterrein
bestemde gronden wordt voor 1932 geraamd op
33.680.11, tegen het vorige jaar op 24.759.25. Bij
de in het overzicht der leeningsschuld vermelde speci
ficatie der meerwaarde is rekening gehouden met het
door de deskundigen uitgebrachte rapport over het
resultaat van de vijfjaarlijksche taxatie der voor bouw
terrein bestemde gronden.
Zoowel de exploitatie van de cultuurgronden, als die
van de erfpachtsgronden levert winst op en wel naar
raming respectievelijk 11264.54 en 33.218.70.
WONINGBEDRIJF.
Voor dit bedrijf wordt voor 1932 een verlies geraamd
van 35.844.68; voor 1931 werd het op 42.658.26
begroot. In den vorm van bijdragen in de exploitatie
tekorten van door woningbouwvereenigingen gestichte
woningen keert de gemeente jaarlijks een belangrijk
bedrag uit, dat voor 1932 wordt geraamd op 14.865.82.
496
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1931.
GASFABRIEK.
De winst van de Gasfabriek wordt geraamd op
35.799.71.
ELECTRICITEITBEDRIJF.
De begrooting voor dit bedrijf voor 1932 wijst een
winstcijfer aan van 208.417.68.
Maatregelen zijn in overweging, waardoor het piek-
tarief een ruimere toepassing zal kunnen vinden dan
thans het geval is en waardoor het, onder andere, meer
dan tot dusverre in aanmerking kan komen voor die
winkelbedrijven, welke door hun betrekkelijk kleine
stroomverbruik niet voor een speciaal tarief in de ter
men vallen.
Ook kan eene verlaging van de huur van piekmeters,
welke in verhouding tot die van gewone meters, vrij
hoog is, in uitzicht worden gesteld.
GEMEENTEREINIGING.
Het verlies van dezen tak van dienst wordt voor 1932
geraamd op 244.145.43, tegen 238.063.23 voor
1931. Over 1930 bedroeg het werkelijk verlies
245.674.32.
De inkomsten van dit bedrijf wegens verkoop van
compost en beer vertoonen ten gevolge van prijsdaling
een belangrijke vermindering, terwijl ook de rechten,
geheven voor de plaatsing van privaattonnen, eenige
daling laten zien. Voorts zijn de afschrijvingen toege
nomen, o. a. wegens opneming in den staat der afschrij
vingen van de gebouwen aan den Overijsselschen-
straatweg en het cyaneergebouw met verbrandingsoven
en gereedschappen. Wat dit laatste betreft doen wij
opmerken dat, nu de exploitatie van deze inrichting
geheel bij de Reiniging is ondergebracht en het Woning
bedrijf er op gelijken voet als particulieren gebruik van
maakt, het juister is ook de stichtingskosten benevens
de daaruit voortvloeiende geldelijke lasten voor rekening
van het Reinigingsbedrijf te brengen, in verband waar
mede wijziging van Uw desbetreffend besluit (zie Han
delingen 1931, blz. 7) noodig is. Wij doen U hieronder
een daartoestrekkend voorstel. Voorts moet ook door
uitbreiding op automobielen e. d. meer worden afge
schreven. Tengevolge van deze laatste uitbreiding is
tevens de post voor onderhoud van rollend materiaal
gestegen.
BANK VAN LEENING.
De ontwerp-begrooting geeft ons geen aanleiding tot
het maken van bijzondere opmerkingen.
OPENBAAR SLACHTHUIS.
Op de ontwerp-begrooting voor 1932 van dit bedrijf
wordt een winst geraamd van 4885.65 tegen
1725.07 over 1931.
GEMEENTEBEGROOTING.
Het bedrag der schulden van de gemeente (uitge
zonderd die, bij wijze van annuïteit aangegaan) be
draagt op 1 Januari 1932 8.562.145.67, waarvan voor
de bedrijven in totaal 5.456.900.03.
Aan rente en aflossing moet daarvan worden betaald
386.345.65 en 346.900.—, totaal 733.245.65. De
ïeeningen, oorspronkelijk groot 650.000.— en
75.000.in 1921 ten behoeve van de Waterleiding
aangegaan en waarvan deze de rente en aflossing be
taalt, zijn hier niet onder begrepen.
In de voorgeschreven kolom der verschillende be-
drijfsbegrootingen, vermeldende de raming van het
vorige jaar (1931) zijn opgenomen de cijfers zooals
deze in de ontwerpen voor dat dienstjaar waren ge
raamd, zoodat daarin geen rekening is gehouden met een
eventueele verlaging, die verschillende posten zouden
hebben ondergaan tengevolge van het niet goedkeuren
door de Kroon van het Raadsbesluit tot verhooging van
werkliedenloonen. Bij de begrootingsstukken is gevoegd
een vergelijkend overzicht, waarin de desbetreffende
posten van de onderscheidene bedrijfsbegrootingen zijn
vermeld.
Onder overlegging der diverse bescheiden geven wij
U in overweging, bij de vaststelling van de begroo
tingen tevens
a. te besluiten de over het exploitatiejaar 1932 door
de Gemeentelijke Gasfabriek eventueel te maken winst
in de gemeentekas te storten;
b. aan de onderscheidene adressanten, voor zoover
zij zich tot U hebben gewend, te doen weten, dat op
hunne adressen is gelet;
c. door vaststelling van het hierbij overgelegde
besluit aan ons College machtiging te verleenen tot het
aangaan van een tijdelijke kasgeldleening ad
2.000.000.ter voorziening in de eventueele behoefte
aan kasgeld;
d. over te gaan tot vaststelling van de in ontwerp
hierachter afgedrukte verordening op de heffing van
opcenten op de hoofdsom der gemeentefondsbelasting;
e. over te gaan tot vaststelling van de in ontwerp
hierachter afgedrukte verordeningen regelende het getal
der ambtenaren ter Secretarie en de "bezoldiging der
gemeenteambtenaren;
het Raadsbesluit van 20 Januari 1931, no. 14r/2,
te wijzigen in dien zin, dat de daarin vermelde uitgave,
in stede van haar te bestrijden uit het onderhoudsfonds
van het Gemeentelijk Woningbedrijf, wordt gebracht ten
laste van den kapitaaldienst van het bedrijf der Ge
meentereiniging.
Leeuwarden. 2 November 1931.
Burgemeester en Wethouders van Leeuwarden,
J. M. VAN BEYMA, Burgemeester.
E. SCHOTMAN, Secretaris.
497
