Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden, 1933.
SECTIE VERSLAG.
MEMORIE VAN ANTWOORD.
Bij sommige leden had het bevreemding gewekt, dat
de plannen van 1925 in het geheel niet in het voorstel
ter sprake kwamen. Gevraagd werd, of deze ook nu
opnieuw waren overwogen. Een der hier aan het woord
zijnde leden vreesde, dat het nieuwe plan te groot
scheeps was opgezet.
Aangenomen toch mocht worden, ook op grond van
destijds gegeven toelichting, zoo werd betoogd, dat het
laatst aanvaarde plan ook voor langen tijd afdoende
verbetering zou brengen, terwijl nu een geheel nieuw
plan was ingediend. De vraag rees, of de vroegere
plannen dan niet aan alle eischen voldeden.
garage in allen deele geschikt ware. Dit laatste punt
even eerst beschouwende, wijzen wij er op, dat de aan
sluiting op het straten net voor een centrale brandweer-
garage minder goed is. Deze aansluiting toch wordt ge
vormd door de smalle en drukke St. Jacobsstraat, het
Heerenwaltje (met lastigen hoek aan de zijde Nieuwe-
stad), de zeer smalle Weerd, de Eewal welke alleen
langs de verbreede Tuinen Z.Z. een goede verbinding
vormt met de Tweebaksmarkt, alsmede eenige zeer
smalle stegen, alles straten, die door de afmetingen of
het drukke verkeer op een snelle voortbeweging van
het brandweermateriëel remmend zullen werken.
Wat nu het eerste punt, de geschiktheid van boven
bedoeld terrein voor den bouw van politiebureau c.a.
betreft, worde opgemerkt, dat een niet onbelangrijk ge
deelte van den grond benoodigd is voor verbreeding
van de St. Jacobsstraat ter plaatse. Hoewel het over
blijvende gemeentelijke terrein (dus zonder het kadas
tergebouw) zich door zijn vorm, een lang en smal per
ceel met de grootste afmeting in de richting der St.
Jacobsstraat, daartoe minder goed leent, zou er na
nauwkeurig passen en meten wel een politiebureau op
kunnen worden gebouwd, echter onmogelijk met een
brandweerbergplaats. Immers is ter plaatse voor bebou
wing een oppervlak beschikbaar van dfc 500 M2., (totale
oppervlakte rh 650 M2., waarvan 150 M2. open ruimte
zou moeten blijven), terwijl het noodzakelijk is dat alleen
een politiebureau reeds 550 M2. bebouwd oppervlak
op den beganen grond heeft. Hieruit blijkt, dat de bouw
aan het Gouverneursplein gevoegelijk buiten verdere
bespreking kan worden gelaten wanneer de gemeente
niet tevens beschikken kan over het gebouw, waarin
het kadaster en hypotheekkantoor zijn gevestigd. Dan
toch zou het vrijkomende oppervlak een grootte hebben
van 650 4- 425 M2. 1075 M2. Waar, gelijk reeds
werd opgemerkt, een politiebureau op den beganen
grond moet kunnen beschikken over 550 M2. plus een
kleine open ruimte van 150 M2. en voor een brand
weergarage gelijkvloers 400 M2. noodig is, zou een
dienstgebouw voor deze doeleinden precies op dit ter
rein kunnen worden neergezet. Echter is er dan geen
enkele mogelijkheid van uitbreiding aanwezig
Een integreerend deel van dit plan is, zooals gezegd
dat de gemeente den eigendom van het kadastergebouw
verkrijge. Aangenomen, dat daaromtrent met het Rijk
overeenstemming zou worden verkregen, houde men
vooral tweeërlei in het oog ten eerste, dat het Rijk
uiteraard een minstens even bruikbaar gebouw terug
zou verlangen, en ten tweede, dat het bestaande pand
geheel zou moeten worden afgebroken, omdat het in
zijn huidigen vorm en minder gunstigen toestand be
zwaarlijk door de gemeente in gebruik genomen zou
kunnen worden. Het is blijkbaar samengesteld uit vier
gedeelten van verschillenden datum.
Met een en ander rekening houdende, ramen wij na
overleg met den Directeur der Gemeentewerken de
totale kosten, voortvloeiende uit den bouw aan het
Gouverneursplein, op 270.000. Ter vergelijking met
de uitgaven, welke met onze voorstellen gemoeid zullen
wezen, kan daarnaast een bedrag van ongeveer
162.000.worden gesteld.
Wij meenen aangetoond te hebben, dat het terrein
aan het Gouverneursplein zoowel om practische als om
financiëele redenen voor het onderhavige doel niet ge
schikt is. Het argument van de historische omgeving
en daarbij passende bebouwing, in het sectieverslag nog
aangevoerd, legt tegenover de hierboven uiteengezette
bezwaren onzes inziens geen gewicht in de schaal, te
minder waar die bebouwing niet afhankelijk is van de
stichting van een politiebureau c.a., doch even goed bij
een andere bestemming van het terrein bereikt kan
worden.
358
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden. 1933. Bijlage no. 4.
SECTIEVERSLAG.
4. Verschillende leden achtten de voorgenomen uit-
uitbreiding van het Stadhuis niet afdoende. Weliswaar
ontvangt de secretarie meer ruimte, doch in verschil
lende andere behoeften als brandvrij archiefgebouw,
leeszaal Raadsleden, enz. wordt niet voorzien. Met
name de stichting van een brandvrij archiefgebouw
werd dringend noodig geacht. De vrees werd geuit, dat
bij inrichting van het politiebureau ten behoeve van de
secretarie een afdoende verbetering nog langen tijd zal
worden tegengehouden, waarom men de voorkeur zou
geven aan een plan voor definitieve verbetering, dat
desnoods in gedeelten ware uit te voeren. Gevraagd
werd, of overlegging van een dergelijk plan alsnog mo
gelijk was.
MEMORIE VAN ANTWOORD.
4. En hiermede komen wij aan een ander punt, n.l.
de vraag of de gemeentelijke grond op den hoek der
St. Jacobsstraat niet voor verdere stadhuisuitbreiding
benut zou kunnen worden. Na dit, mede naar aan
leiding van het Sectieverslag, andermaal te hebben
overwogen, zijn wij van oordeel, dat zulks inderdaad
het geval kan zijn. Wij deelen de meening, in dat ver
slag uitgesproken, dat met name ook het maken van
een nieuw brandvrij archief zeer wenschelijk zoude
wezen. Nu ons blijkt, dat verscheidene leden in die
richting wenschen te gaan, voegen wij als ons gevoelen
hier aan toe dat, in groote trekken gezien, een goede
oplossing te verkrijgen zou zijn door na verbreeding
van het einde der St. Jacobsstraat aan het Gouver
neursplein een nieuw archief- en bibliotheekgebouw te
zetten in een stijl, die niet alleen bij de omgeving van
dit stadsgedeelte aansluit, maar ook bij een lateren
bouw van een nieuwen stadhuisvleugel aan het Hof
plein zou passen. Zoo noodig zouden beide gebouwen
dan door een overbouwing van de St. Jacobsstraat ter
plaatse met elkaar in verbinding kunnen worden
gebracht.
Zoodoende wordt het aesthetische bezwaar, dat in
den „wand" van het Gouverneursplein ter plaatse der
verbreede St. Jacobsstraat een gat wordt geslagen, op
een uit stedebouwkundig oogpunt bevredigende wijze
ondervangen, terwijl tevens de bovenverdieping van
het archiefgebouw, indien noodig, aan de secretarie
dienstbaar kan worden gemaakt.
Het ligt in ons voornemen over eenigen tijd een voor
stel in zake het doen ontwerpen van een bebouwings
plan voor het Gouverneursplein, c.q. ook het Hofplein,
bij Uwe Vergadering aanhangig te maken.
5. Wat betreft den aankoop van de panden aan
de Nieuwestad waren eenige leden van meening, dat
de koopprijs aan den hoogen kant is en bij publieke
veiling zeker niet zou worden bedongen. Ook werden
de kosten voor de inrichting door sommigen te hoog
geacht. Anderen hadden, gezien het doel, tegen den
koopprijs geen bezwaar. Een lid vroeg, of de panden
waren getaxeerd en zoo niet, of taxatie alsnog mogelijk
was.
5. Of de panden aan de Nieuwestad c.a. in publieke
veiling minder zouden hebben opgebracht dan den prijs,
waarvoor de gemeente ze thans kan verkrijgen, is een
veronderstelling die, hoewel misschien juist, bezwaar
lijk als maatstaf, noch als argument, kan dienen bij den
onderwerpelijken onderhandschen verkoop. Daarbij
toch komt wat de gemeente betreft alleen het feit in
aanmerking, dat de prijs waarover na onderhandeling
met de verkoopster overeenstemming is bereikt, voor
de gemeente In dit geval acceptabel is. Dit laatste hangt
uit den aard der zaak voor een goed deel af van het
doel, dat bij de gemeente met den aankoop voorzit. Het
is immers juist de bestemming, welke de gemeente als
onderdeel van een bepaald plan aan de huizen wil
geven, die voor haar de waarde der panden grooten-
deels bepaalt. Daarom heeft een nadere taxatie onzes
inziens weinig zin, nog er van afgezien, dat ook al
mocht zulk een taxatie op een lagere som uitkomen dan
den nu overeengekomen prijs, dit nog geenszins een
verlaging van de koopsom tengevolge zou behoeven te
hebben.
6. Verscheidene leden achtten de plaats voor het
nieuwe politiebureau, dat ingesloten komt te liggen
tusschen een gracht en een nauwe straat, minder ge
schikt. Sommigen meenden, dat het niet wenschelijk
was het politiebureau aan een drukke winkel- en wan
delstraat te plaatsen en waren van oordeel, dat b.v. bij
het opbrengen van arrestanten een rustige omgeving
als die van het bestaande politiebureau, verkieslijker
was, terwijl men ook vreesde, dat in dergelijke gevallen
de toegang naast het perceel bezwaren zou opleveren.
Voorts vroegen verschillende leden of bij het in- en
uitrijden van het brandweermateriaal geen moeilijk
heden zouden worden ondervonden. In dit verband
wees een lid er op. dat bij vroegere plannen juist de
ligging aan ruime toegangswegen van belang werd
geacht.
6. Het is niet te ontkennen, dat de voorzijde van het
te stichten bureau aan een gracht en de achterzijde van
den dienst aan een betrekkelijk nauwe straat komt te
liggen. De Commissaris van Politie heeft ons echter
medegedeeld, dat naar zijn oordeel deze ligging geen
bezwaar kan worden geacht en er zelfs voordeel in
gelegen is in dit opzicht, dat hij met slechts enkele
menschen den openbaren weg vóór het bureau kan vrij
houden, terwijl, mochten door welke reden dan ook
aan de zijde van de Nieuwestad, waaraan het bureau
zal komen te liggen, zich vele menschen ophouden, er
aan de overzijde van de gracht nog een ruime verkeers
weg open blijft. Indien arrestanten opgebracht worden,
die zich niet verzetten, is deze ligging in het geheel
geen bezwaar en in het tegenovergestelde geval kan
gebruik gemaakt worden van den ruimen te stichten
359
