12.
2
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad
van Leeuwarden, 1936. BIJLAGE NO. 17.
Verkiezingen.
Naar aanleiding van de van sociaal-democratische zijde
verspreide verkiezingslectuurwaarin werd gesproken van
bouwers en brekers", wilde een lid, daar het programma van
de z.g. "brekers" bekend is, zich gaarne het bouwprogramma
voor de gemeente Leeuwarden zien voorgelegd.
Beleid van Burgemeester en Wethouders.
Een aantal leden kon zich niet vereenigen met het beleid
van Burgemeester en Wethouders en kon, meer in het bijzonder
ten aanzien van het financieel beleid,zijn vertrouwen niet
uitspreken.
Van de zijde van deze leden werd reeds vroeger herhaalde
lijk gewezen op de noodzakelijkheid tot bezuiniging en het re
sultaat van deze begrooting bewijst, dat de voorspelling
hunnerzijds gedaan, is uitgekomen.
Trots stijging van de tekorten worden er te weinig bezui
nigingen aangebracht en worden daarentegen de lasten steeds
verzwaardOpnieuw hebben Burgemeester en Wethoudersaldus de
hier aan het woord zijnde leden, naar de reserve gegrepen zonder
ernst te maken met de bezuiniging. Op deze wijze voortgaande
achtten zij het tijdstip der saneering zeer nabij en er werd in
twijfel getrokken of de gemeente reeds nu al niet hare vrijheid
verloren heeft, wanneer geen andere maatregelen worden genomen.
Het College heeft toegezegd maatregelen te zullen nemen ter
voorkoming van saneering en heeft den Raad steeds voorgehouden,
dat de financiëele toestand van Leeuwarden nog niet zoo slecht
was. Met deze begrooting achtten deze leden het tegendeel be
wezen en tevens, dat het bij Burgemeester en Wethouders bij
woorden is gebleven.
Tot op zekere hoogte hadden zij dei aanbiedingsbrief met in
stemming gelezen, waar het betreft de passage in den aanhef, dat
er nog geen enkel uitzicht op verbetering valt te bespeuren.
Zij vonden daarom deze "va banque"politiek door alles tot het
laatste op te maken te onbegrijpelijker, nu een leek reeds het
tekort voor^l937 kan bepalen op ongeveer hetzelfde bedrag als
voor 195° viel te overbruggen. Naar hunne meening wordt er te
weinig op de toekomst gelet en in dit verband zou men gaarne
vernemen hoe de toestand in 1937 wordt gezien.
Een lid was het opgevallen, dat in den laatsten tijd bij
geuite critiek van de zijde van den Raad, Burgemeester en Wet
houders dit opvatten als een bewijs van onvoldoend vertrouwen
in hun beleid. Hij achtte dit niet juist. Bij zakelijke behan
deling van voorstellen dienen de motieven den doorslag te ge
ven en is een afwijkende meening niet op te vatten als gebrek
aan vertrouwen.
Het wilde het hierbedoelde lid voorkomen, dat de voor
stellen en praeadviezen niet steeds voldoende voorbereid ter
tafel komen en dat de toelichting soms te mager is. Hij wilde
de verzekering hebben, dat de financiëele gevolgen der voor
stellen steeds nauwgezet zullen worden overwogen en aan den
Raad duidelijk gemaakt. Als voorbeeld noemde hij het voorstel
tot vergrooting van het nog niet bestaande vliegveld.
Een ander lid kon zich met betrekking tot de opmerking
over de voorbereiding van voorstellen bij het vorige lid aan
sluiten. Hij had daarentegen niet altijd het noodige vertrouwen
in de wijze van werken van Burgemeester en Wethouders en was
niet altijd zeker, dat het College een nauwkeurige voorstelling
geeft. Wat van Burgemeester en Wethouders komt, moet "af" zijn.
Met name achtte dit lid het niet juist in den loop van een jaar
met plannen te komen, waaraan financiëele gevolgen zijn ver
bonden en wenschte dat, mocht dit onvermijdelijk zijn, dan toch
steeds in zulke gevallen de voorstellen van de noodige wijzi
gingen der begrootingen vergezeld zouden gaan.
3
Bijlage tot het verslag der handelingen van den gemeenteraad
van Leeuwarden, 193^* BIJLAGE NO. 17*
10.
11.
13.
Enkele leden gavon als hun oordeel te kennen, dat de
voorstellen niet altijd tijdig voor een raadsvergadering
verschijnen en praeadviezen dikwijls zeer lang uitblijven.
Als voorbeeld werd door een lid, dat deze laatste opmerking
maakte, aangehaald het praeadvies betreffende de Christelijke
industrie- en huishoudschool en dat omtrent het ventverbod
(adres Bond van IJscoventers)welk laatste advies de Raad
nog steeds wachtende is.
Andere leden hadden, hoewel de begrooting zich minder
gunstig liet aanzien, waardeering voor hetgeen Burgemeester
en Wethouders onder moeilijke omstandigheden hebben bereikt.
Deze konden zich met het gevoerde beleid vereenigen.
Een der leden, hier aan het woord, was van oordeel, dat
een voor 1957 te verwachten tekort voor het grootste gedeelte
het gevolg zal zijn van maatregelen van hoogerhand, hetgeen
bij een andere landsregeering anders zou zijn. Andere leden
deelden deze meening niet; zelfs zouden, zoo oordeelden zij,
bij den ouden toestand, toen de gemeente een eigen inkomsten
belasting kon heffen, de omstandigheden niet gunstiger zijn
geweest.
Dekking tekort en bezuinigingen.
Meerdere leden konden zich niet vereenigen met de maatre
gelen van Burgemeester en Wethouders tot het sluitend maken der
begrooting en wenschten verdergaande bezuinigingen.
Zij achtten het geen kunst een sluitende begrooting te
maken door f. 200.000.- te putten uit de reserve. Op deze
wijze dekken de loopende Inkomsten niet de loopende uitgaven
en is geen reëel sluitende begrooting verkregen. Hunnerzijds
was steeds aangedrongen op verdere bezuiniging en zij herhaal
den dezen wensch thans met nog meer aandrang teneinde de ge
meente voor saneering te behoeden.
Deze leden herinnerden Burgemeester en Wethouders aan hun
mededeeling, bij de vorige begrooting, dat zij geen grootere
lasten wilden opleggen, dan toelaatbaar zou zijn in verband met
de omstandigheden. Thans nu de tijd gekomen is, de maatschap
pij te ontlasten, zullen f. 3OO.OOO.- nieuwe lasten worden
opgelegd. Naast deze lastenverhooging valt een bezuiniging
f. [(.0.000.- op eenige millioenen In het niet.
Naar de meening van de hier aan het woord zijnde leden
moest de grootste bezuiniging worden gevonden in inkrimping
van de overheidsbemoeiingen, voornamelijk bij de bedrijven
Bij deze begrooting had, naar hun oordeel, geen
bezuiniging plaats gehad.
Meergenoemde leden drongen aan op
zien van de noodzakelijke vermindering
zeker een volgend jaar veel verder zou
van
drastische
overeenstemming ten aan-
van uitgaven, omdat vrij
moeten worden Ingegrepen
en zij hoopten op medewerking, ware het slechts ten deele, van
Burgemeester en Wethouders. Als het College wil, kan er nog
veel bezuinigd worden.
1I4.. Evenals het vorige jaar en ongeveer in denzelfden geest
behouden de leden van de Protestantsch Christelijke fractie
zich voor een aantal voorstellen te doen ten opzichte van de
onderwijsinstellingen en andere nader aan te geven posten,
waardoor een noodzakelijke bezuiniging zou kunnen worden ver
kregen.
19. Een dezer leden was het opgevallen, dat Burgemeester en
Wethouders aanvankelijk reeds en ook later bij de nota van
wijzigingen aanzienlijk op Gemeentewerken hebben bezuinigd,
waardoor de indruk werd verkregen, dat het College eenzijdig
is geweest. De vraag scheen daarom gewettigd, of ook de andere
bedrijven onder de loupe zijn genomen.
l6. Versoheidene andere leden verklaarden dat de bezuini
gingen, met name op verschillende takken van onderwijs, niet
van dien aard kunnen zijn, als door de hierboven genoemde leden
het vorige jaar is bepleit.