De premie zou niet groter moeten zijn dan het bedrag, dat nodig is voor
de ombouw van een eenvoudig verbruikerspakket. Wij zullen ons nog nader
beraden over de vraag, welke elementen in dit pakket zullen moeten worden
opgenomen en welke kosten hiermede gemoeid zullen zijn. Naar ons gevoelen
verdient het aanbeveling de premie te koppelen aan een index-cijfer, waar
door iedere verbruiker zoveel mogelijk een gelijke vergoeding ontvangt.
Verbruikers binnen het 127 Volt-gebied, die, om welke redenen ook, over
gaan op een spanning van 220 Volt, zullen, zolang de kabel, waarop het
door hen bewoonde pand is aangesloten, niet op 220 Volt spanning is ge
bracht, gebruik moeten maken van een transformator. Deze transformatoren
kunnen van de gemeente Nijmegen voor een prijs van rond 30,-- per stuk
worden overgenomen, d.iongeveer de helft van de oorspronkelijke aanschaf
fingswaarde. Het inschakelen van verhuistransformatoren brengt evenwel
stroomverliezen mede. Per eenheid en per uur zijn deze verliezen niet erg
groot, doch indien het aantal opgestelde transformatoren een grote omvang
gaat aannemen, mogen de kosten van stroomverliezen niet worden verwaar
loosd.
Het komt ons redelijk voor, dat, indien de spanningswijziging wordt aan
gebracht op verzoek van de verbruiker en het initiatief hiertoe niet van
het bedrijf uitgaat, de stroomverliezen voorlopig voor rekening van de
verbruikers komen. Brengt het bedrijfsbelang mede, dat in een bepaald
pand een verhuistransformator wordt geplaatst, dan zullen de stroomver
liezen voor rekening van het bedrijf moeten worden genomen. De uitvoering
van deze regeling is betrekkelijk eenvoudig. In het eerste geval wordt de
transformator achter de meter geplaatst en in het tweede geval vóór de
meter.
Het totale aantal aansluitingen op het elektriciteitsnet bedraagt in
onze gemeente ruim 23.500. Ruim 14.500 aangeslotenen nemen stroom af on
der een spanning van 127 Volt. Het behoeft derhalve wel geen betoog, dat
zonder een behoorlijke inventarisatie van het om te bouwen gebied omtrent
de financiële aspecten van dit voor onze gemeente zo belangrijke vraag
stuk thans nog geen oordeel kan worden uitgesproken, Ook ten aanzien van
de ombouw van de verbruiksapparatuur staan ons geen voldoende gegevens ter
beschikking. Deze ombouw zou kunnen geschieden door het in dienst nemen
van speciaal geschoold personeel of wel kunnen worden verzorgd door de
plaatselijke installateurs. De omwikkeling van grotere apparaten, zoals
b.v. stofzuigers, zou wellicht het beste door de fabrikanten van deze ap
paraten kunnen worden verzorgd. Het is ongetwijfeld duidelijk, dat de
kosten, die met het ombouwen van de apparatuur gemoeid zijn, mede worden
bepaald door de wijze waarop en het tempo waarin de ombouw ter hand zal
kunnen worden genomen. V/ij zijn dan cok van oordeel, dat veel zorg moet
worden besteed aan de juiste voorbereiding van de uitvoering en de juiste
uitvoering zelf van alle met de spanningswijziging verband houdende werkzaam
heden.
Aangezien de huidige personeelsbezetting van de energiebedrijven
niet is ingesteld op een grondige voorbereiding van een omvangrijk werk
als het onderhavige, terwijl bovendien enkele leidinggevende technische
ambtenaren van het Elektriciteitsbedrijf wegens het bereiken van de pen
sioengerechtigde leeftijd de gemeentedienst in de loop van dit jaar zul
len verlaten, menen wij U te moeten voorstellen, ter assistentie van de
directie, over te gaan tot het aanstellen van een elektro-technisoh inge
nieur. Deze staffunctionaris zal dan in het bijzonder moeten worden
belast met de leiding van de voorbereiding en de verdere uitwerking van
de plannen voor de spanningswijziging. Gelet op de omvangrijke arbeid,
die hiermede gemoeid is, achten wij het nodig, dat tevens een of meer
middelbaar technische krachten worden aangetrokken, die onder leiding van
de aan te stellen staffunctionaris met het samenstellen van een gedocu
menteerd werkplan kunnen worden belast.
Het is wenselijk de spanningswijziging voorshands zoveel mogelijk te
doen geschieden op basis van een vrijwillige medewerking door de bevolking.
Hiervoor zal het nodig zijn, dat de verbruikers door middel van een doel
"matige"
matige voorlichting worden aangespoord tot ombouw van hun installaties
over te gaan. Bij wijze van voorschot ware aan de verbruikers, die, na
Uw principe-besluit, om tot ombouw van het 127 Volt-gebied over te gaan,
doch vóór de vaststelling van het definitieve werkprogramma, hun instal
latie wensen om te bouwen, een voorlopige premie van 25,-- toe te ken
nen.
Van de gemeente Nijmegen kunnen in totaal rond 4.000 z.g. verhuis
transf ormatoren worden overgenomen. Vermoedelijk zal dit aantal voor de om
bouw in Leeuwarden niet benodigd zijn. Het juiste aantal transformatoren
zal eerst kunnen worden bepaald, nadat meer gegevens zijn verzameld ten
behoeve van de voor de ombouw te volgen gedragslijn. Voorlopig kan naar
onze mening met een krediet voor de aanschaffing van 1.500 transformatoren
worden volstaan.
Vooruitlopende op het definitieve werkprogramma, achten wij het ge
wenst, dat geen enkele verbruiker in deze gemeente thans nog van 220 Volt
terugvalt op 127 Volt. Het is dan echter nodig, dat met ingang van een na
der door ons college te bepalen datum de elektriciteit in onze gemeente
aan z.g. nieuwe verbruikers slechts wordt geleverd onder een spanning van
220 Volt. Onder nieuwe verbruikers worden hier verstaan zij, die zich,
uit een andere gemeente komende, in Leeuwarden vestigen, en zij, die, hoe
wel reeds in Leeuwarden vertoevende, hier een pand betrekken, zoals pas
gehuwden, inwonenden, e.d. De verbruikers, die een perceel in het 127
Volt-gebied verlaten en die zich vestigen in een ander perceel in het
127 Volt-gebied, zullen uiteraard voorlopig niet worden verplicht in hun
nieuwe woning elektriciteit onder 220 Volt spanning af te nemen. Wordt
wel op 220 Volt spanning overgegaan, dan kan de voorlopige premie worden
uitgekeerd
De kosten van de voorbereiding van de spanningswijziging kunnen voor
1957 als volgt worden geraamd:
1. personeelslasten, van 1 juli 1957 af 17-500,--
2. voorlichting, prardën, bureaukosten 2.500,--
3. 1.500 verhuistransformatoren a 30,-- 45>000,--
nettransformatoren 11.000,--
56.OOO,
afschrijving (lO^T en rente
4.000,—
24.000,--
In de voor U ter inzage gelegde wijziging van de begroting van de
energiebedrijven voor 1957 is dit b drag ter. laste van do exploitatie
g. bracht
Indien U zich met onze voorstellen kunt verenigen, zullen wij U de
uitgewerkte plannen voor de spanningswijziging voorleggen, zodra deze
zijn opgesteld, terwijl wij U dan eveneens voorstellen zullen doen tot
het beschikbaar stellen van de voor de uitvoering benodigde kredieten cn
omtrent de wijze van dekking van de hieruit voortvloeiende lasten.
Resumerende geven wij U in overweging te besluiten-
1. voor zover door de energiebedrijven elektriciteit wordt afgeleverd on
der een spanning van 127 Volt, deze spanning zo spoedig mogelijk te
doen wijzigen in een spanning van 220 Volt;
2. de onder 1 genoemde spanningswijziging voorlopig slechts te doen ge
schieden in de door ons te bepalen gevallen;
3. aan elke elektriciteitsverbruiker in de gemeente Leeuwarden, die, het
zij vrijwillig, hetzij op verzoek van de energiebedrijven, medewerking
verleent tot omschakeling van zijn elektrische installatie, een nader
vast te stellen vergoeding toe te kennen.
"4"
