krijgen toegewezen. Deze scholen zijn grotendeels voor de gehele Leeuwarder
bevolking bestemd en dragen geen wijk-karakterzi.jn vaak zelfs voor
zieningen van interloeaal belang. Om deze reden zijn ze in de nabijheid
van de grotere verkeersweg, de Julianalaan,geprojecteerdHiertoe behoren
de in het Oosten van het plan liggende Lagere Technische School en een School
voor Uitgebreid Lager Onderwijs, waarbij aansluiten een Openbare School
voor Voorbereidend Onderwijs en een voor Openbaar Gewoon Lager Onderwijs.
In het westen zijn het een Rijkskweekschool (L.O. en V.O.), een Middelbare
Landbouwschool, een Hogere Burgerschool en een Middelbare Meisjesschool;
hierbij sluiten aan een School voor Voortgezet Gewoon Lager Onderwijs en
twee Openbare Scholen, één voor Voorbereidend- en één voor Gewoon Lager
Onderwijs.
In het zuiden van het plan zijn nog twee Lagere Scholen (voor Open-
baar- en Christelijk Onderwijs) en twee kleuterscholen (eveneens Openbaar-
en Christelijk) geprojecteerd. Aan bijzondere voorzieningen zijn nog een
Laboratorium voor Volksgezondheid en een Wijkcentrum opgenomen. Het Labora
torium voor Volksgezondheid is weer van belang voor de gehele Gemeente en
daarom aan de Julianalaan geprojecteerd; het kijkcentrum bevindt zich mid
den in de wijk, gemakkelijk via de hoofdaders in het plan bereikbaar
(midden in het carré, gevormd door de hoofdstraat en de vertakking van de
verlengde Surinamestraat
Bij het projecteren der woningen zijn in hoofdzaak drie zunes in het
oog gehouden: ten eerste een zone, welke tegen het Van Harinxmakanaal
aansluit en de vrije ligging tegenover het ruime land zoveel mogelijk ten
nutte moet maken;
ten tweede; een zone. tussen de vorige en het gebic-d der scholen en
der reeds bestaande bebouwing;
ten derde, een westelijke zone tussen de sportterreinen en het wijk
centrum.
In de eerste zone is de bebouwing langs het kanaal aangegeven. Dit
zijn flatblokken, in gedeeltelijk 4 lagen, zonder onderhuis, gedeeltelijk
3 woonlagen, met onderhuis. Deze blokken zijn zo geplaatst, dat zomin moge
lijk van een muurachtige afsluiting van de stad sprake kan zijn. Integen
deel worden hior hoven gevormd, waarbij ruime blokafstanden van de achter
liggende wijkweg af telkens het uitzicht over het open land ten zuiden
van het kanaal vrij laten. Corresponderend op deze uitzicht-openingen zijn
weer hoven gemaakt, waaraan eengezinswoningen liggen, die op hun beurt op
een zeer ruime en vrije ligging kunnen bogen. In het oosten eindigt deze
zone in een Bejaardencentrum en de bebouwing ter weerszijden van de brug-
opgang in de Verlengde Schrans.
De tweede zone is het centrale gebied in de wijk.Hier zijnde ruimte
lijke maten zoveel mogelijk opgevoerd. Ter weerszijden van de, voor
ontwatering van dit gebied noodzakelijke vijvers is de bebouwing zover
teruggelegd, dat over een halve kilometer een fraai doorzicht opengehouden
bleef. Hier zijn de blokken 4 woonlagen hoog en 3 woonlagen op onderhuis.
De derde zone bevat de bebouwing ter weerszijden van de hier noord
zuid lopende hoofdader.
De hoven, welke hier door de blokken geformeerd worden, zijn van een
bijzonder karakter. Een zo groot mogelijke openheid is nagestreefd, terwijl
de hoogte der blokken een schone begrenzing der ruimte verzekeren. De bij
zondere vorm der blokken (met, gekartelde rooilijn) werkt hieraan mede.
De woningtypen zijn hier flattypen, twee aan twee, aan een trappenhuis
gelegen. Naar het westen neemt de hoogte der bebouwing af, om aan de zijde
van de sportterreinen, met zeer lage bungalows, in de begroeiing over te
gaan.
Er is dus sprake van een groot karakterverschil in de afranding der
wijk. Aan de kanaalzijde steil en kartelig, met overhoeks geplaatste
flatblokken, aan de westzijde successievelijk afdalend in de bosschages.
Het plan toont een dusdanige plaatsing van woningblokken -ongeacht
of dit nu eengezinshuizen of flats zijn- dat nergens woningen in straat
jes staan. Altijd heeft men een hofvormige ruimte voor zich, soms van zeer
grote afmetingen. Hiernaar is gezocht, terwijl voor een te geringe dicht
heid gewaakt werd.
"Het"
Het gehele gebied, aangevuld met het terrein der flats aan de over
zijde van de Verlengde Gchrans (spiegelbeeld-opstelling) is groot
72.74 ha
Hiervan is reeds bebouwd 5.24
blijft
67.50
ha
scholen
laboratorium en
wijkcentrum
11.70
0.80
ha
II
12.50
ha
blijft
55.00
ha
hoofdwegen
winkelpleinen
drainage vijvers
11. 38
0.33
1.80
ha
II
15.51
ha
blijft 41,49 ha
In het plan zijn opgenomen 1880 woningen, 40 winkels en ruim
175 garages. Hieruit volgt, dat dus een dichtheid van 45 woningen per
ha bereikt wordt. Hot vorkrijgen van deze dichtheid wordt natuurlijk
begunstigd door het 8-vordiepingen hoge flatgebouw, dat aan de ingang van
de wijk bij het viaduct geprojecteerd is en reeds 48 woningen bevat. Voor
een enkele maal lijkt het toepassen van een dergelijk hoog woongebouw
verantwoord. In dit geval wordt de belangrijke wijk-ingang -de verlengde
Van Loonstraat-door het hoge gebouw gemarkeerd.
Van de 1880 woningen zijn overigens 350 eengezinswoningen en hiervan
24 bungalows. In de woonblokken wonen 800 gezinnen beganegronds of boven
een veelal half in de grond gebouwdonderhuisdit is ruim 42^ van de ge
zinnen. Aangenomen mag 'worden, dat bij de voortdurende groei van Leeuwar
den een dergelijke verhouding van hoog- en laagwonende gezinnen verant
woord moet worden beschouwd met het oog op het grootsteedser worden der
bevolking. Voor de toekomst zullen dergelijke bovenwoningen zeker hun
waarde behouden, te meer daar het enorme voordeel van wijde situering en vrij
uitzicht erdoor geschapen v/ordt. Hier althans heeft de hogere bouw tot een
opvallend rijk van groen voorziene woonwijk-compositie aanleiding gegeven.
Ten opzichte van dit groen dient nog vermeld, dat slechts de achter de
eengezinshuizen liggende tuinen bedoeld zijn als particuliere tuinen voor de
hic-r wonende gezinnen. Deze tuingroepen, die door hun individueel karakter
altijd een enigszins chaotische indruk wekken, zijn hier zo gesitueerd,
dat zo, van de zijde van het openbaar groen af, aan het oog zijn onttrokken.
Voorzover ze een enkele maal niet door woonhuisrijen zijn afgedekt, ligt
het in de bedoeling hiervoor muren te bouwen.
Al de overige open terreinen langs de straten zijn voor gemeenschap
pelijk groen bestemd. Een enkele suggestie van boomgroepplaatsingen is in
het ontwerp reeds aangegeven, veelal zullen gazons de overhand krijgen,
net heestergroepen tegen de woningblokken. Op verschillende, alsnog vast
te stellen plaatsen zullen speelterreinen voor kinderen worden aangelegd,
«elke ook weer door beplantingen grotendeels aan het oog zullen worden
onttrokken
De toogangspaden naar de woningen zijn, evenals de parkeerstroken,
nog niet in tekening gebracht deze zijn dus, bij de opsomming der opper
vlakten, tot bij de woningen behorend terrein gerekend.
Tenslotte moge nog vermeld, dat de winkelgroepen zich zo dicht moge
lijk bij de ingangen tot het woongebied bevinden en tot tv;ee centra zijn
gemaakt, hetgeen voor winkelvestiging de meest preferabele vorm is geble
ken.
Het wijkcentrum dient plaats te geven aan enige ruimten voor cultu
reel werk. De situatie maakt het gebruik mogelijk voor verenigingen en
stichtingen, "elke allerlei vormen van Kunst en "etenschap bij de mede
burgers willen levend maken. Een groter gebied dan alleen deze wijk»
zou -gezien de gemakkelijke verbindingswegen- op dit centrum betrokken kunnen
zijn. Dit heeft tot gevolg, dat de combinatie va.n verenigingszalen,
bioscoop en restaurant mogelijk wórdt» hetgeen economisch gemakkelijker
tot een voornamer centrum leiden kan.
"Op"
