D. Het Adres van de heer J.T.M. Hepkema.
De hoofdstukken van in dit" zeer' uitvoerig adres ontwikkelde variant
kunnen als volgt worden omschreven:
1. Handhaving van het wegenvierkant, zoals in het plan, doch zender demping
van Ooster- of Zuidergracht (behalve het laatste stuk van de Oostergracht
tussen Oosterbrug en zuidelijke stadsgracht) en met een enkele
zuid-tangent over het Zaailand.
2. De Vrouwenpoortsbrug wordt op de huidige plaats gehandhaafd via een weg
schuin over het Oldehoofsterkerkhof in verbinding gebracht met de
Noordtangent.
3. De zuidelijke invalsweg, aansluitend op de Oostergracht, moet vervallen
of althans aanzienlijk verschoven worden (in het verlengde van de Bleek-
laan)
4- Het gevangeniscomplex moet verdwijnen.
5De uitbreiding van het Stadhuis moet elders plaats vinden.
6. Het wegenkruis wordt vervangen door een parallelstraat ten noorden van
Nieuwestad en Voorstreek (Oldehoofsterkerkhof - doorbraak ten noorden
van Bagijnestraat - Hofplein - Eewal - doorbraak naar de Nieuweburen)
en demping van Tuinen - Weaze - Schavernek.
7. De Nieuweburen wordt doorgetrokken naar de Nieuwekade.
8. De Nieuwestad n.-zijde, Voorstreek en Kelders worden voor snelverkeer
gesloten.
9. Er moet een tunnelweg komen naast de overweg Schrans en het Kerkepad
dient verbreed te worden.
Wanneer wij het adres in detail behandelen is het eerste bezwaar
van adressant tegen het binnenstadsplan, dat te rigoreus ingegrepen wordt
en de slopershamer te vlot gehanteerd wordt, wat het gevaar meebrengt,
dat door de lange duur van de uitvoering het plan niet meer beantwoordt
aan zijn doel: de verkeerssituatie verbeteren.
Vooreerst moet hiertegen worden opgemerkt, dat noch het verkeers-
vraagstuk als zodanig, noch de oplossing van vandaag nijpende verkeers
situaties het primair doel van het plan zijn. Vervolgens leert een blik
op de bovengenoemde punten 6 en 7 en op de door de heer Hepkema vervaar
digde kaart dat de slopershamer door hem vel zo doortastend wordt ge
hanteerd.
De door adressant bepleite afbraak van het gevangeniscomplex wordt
ook door ons voorgestaan. Aangezien de Gemeente op het algemene beleid
van de Minister van Justitie weinig invloed vermag uit te oefenen is in
het binnenstadsplan een tijdelijke oplossing uitgewerkt.
De doorbraken.
De mening van adressant, dat de doorbraken ontworpen zijn t.b.v. het
Stadhuis, is onjuist. Ten aanzien van de doorbraken is het uitgangspunt
geweest de ontwikkeling van het stadscentrum, als totaliteit; niet primair
die van het winkelcentrum, nog minder die van het Stadhuis als bestuurs
centrum. E^t is de bedoeling alle sectoren van de binnenstad redelijk
bereikbaar te maken zonder do toegangswegen in de binnenstad door
te voeren. Daarbij is zoveel mogelijk van bestaande straten gebruik
gemaakt om zo weinig mogelijk straatwanden te moeten vervan
gen.
Door het achterwege laten van de doorbraak Weerd-Oude Lombardsteeg is,
naar wij menen voor een goed deel de grond aan het door de heer Hepkema
geopperde bezwaar tegen de geplande doorbraken komen te ontvallen. Wij
merken in dit verband op, dat de door de heer Hepkema voorgestelde door
braken over grote afstanden geheel nieuwe gevelwanden eisen hetgeen voor
de doorbraak in het verlengde van de Eewal zeer moeilijk zal zijn, gezien
de onvoldoende diepte van de resterende bouwterreinen. De voorgestelde
doorbraak Hofplein-Oldehoofsterkerkhof achten wij onnodig rigoreus.
Aan de mening van adressant, dat een aantal Leeuwarder winkelstraten
bredere trottoirs behoeven zal bij de detaillering van de wegprofielen
aandacht worden geschonken. Ons doel is daarbij om het winkelcentrum nog
aantrekkelijker te maken voor de voetganger.
- 13 -
De binnengrachten.
Het dempen van grachten in de binnenstad roept - afgezien van vragen
van watercirculatie - problemen op van een gewijzigde schaal tussen be
bouwingshoogte en straat (zie adres Heemschut) en moet vaak alleen al
daarom zo lang mogelijk worden vermeden.
Demping van de Tuinen zou alleen zin hebben als de Tuinen worden door
getrokken tot de verlengde Eewal, hetgeen een veel zwaardere ingreep be
tekent dan de in het ontwerp-plan voorgestelde doortrekking van de
Wortelhaven
Adressant wil de Weaze dempen i.v.m. het Peperstraat-Nieuwestadver-
keer en verwijt de ontwerpers van het plan, dat zij geen oplossing geven
voor de "fuik" die de Peperstraat vormt. Wij moeten daar tegenover stel
len, dat het plan juist de bedoeling heeft het Nieuwestad-verkeer zoveel
mogelijk via de Wirdumerdijk naar de zuid-tangent van de wegenvierhoek af
te voeren, terwijl het Peperstraatverkeer via Ossekop-Blokhuisplein kan
afvloeien. De demping van deWeaze maakt een nieuwe rechtstreekse toegang
tot het centrum, die onnodig verkeer dóór het winkelgebied (kruispunt
Peperstraat-Wirdumerdijk) brengt. De Blokhuispleinbrug is o.i. een ver
kieslijker alternatief. Adressant wil het Schavernek dempen om de bottle
neck aan het einde van de Nieuwestad te ontlasten. In het ontwerp-binnen-
stadsplan zal de Nieuwestad t.z.t. zoveel mogelijk ontlast worden door
verplaatsing van de Vrouwenpoortsbrug. Het voorgestelde eenrichtingverkeer
via het Schavernek is ook zonder demping mogelijk.
De heer Hepkema stelt, dat het achterwege laten van de door hem voor
gestane dempingen ingrijpende doorbraken vergt. Dit is slechts waar ten
aanzien van de Weaze. Bij demping van dit water zouden de verbredingen
van de Ossekop nagelaten kunnen worden.
Demping van de Tuinen heeft alleen zin gepaard gaande met een verder
gaande doorbraak. Bovendien is in het plan van adressant een verbreed
Droevendal tot parkeerterrein bestemd.
Aan het begin van de Nieuwestad behoeft naar onze mening niet gebro
ken te worden en indien dit wel het geval mocht zijn is demping van het
Schavernek daarvoor geen alternatief.
Adressant stelt, dat men Weaze, Schavernek en Tuinen beter nu kan
dempen, omdat zij enerzijds zodanig versmald zouden moeten worden, dat zij
aan weerskanten van een fraaie bomenrij kunnen worden voorzien en omdat
zij anderzijds door aanneming van het huidige plan "dat aan het snelver
keer niets in de weg wil leggen" gezien de snelle toeneming van dat ver
keer binnen een luttel aantal jaren toch gedempt zullen moeten worden.
"Wie principieel tegen demping is zal ook het bestaande plan op dit onder
deel moeten afwijzen", zo meent hij. De ontwerpers van het binnenstadsplan
hebben niet principieel gekozen voor of tegen demping, zij zijn wel gekant
tegen onnodige demping, zoals ook blijkt uit het alternatief met variant
voor open of gedempte Zuidergracht. Beperking en concentratie van het rij-
verkeer maakt het in hun ogen mogelijk om de bestaande grachten blijvend
te handhaven. De vanouds bestaande afwisseling van grachten met en grachten
zonder bomen vormt een van de karakteristieken van onze oude binnensteden.
Deze afwisseling dient naar onze mening zoveel mogelijk te worden gehand
haafd.
Parkeergelegenheden.
Aan adressant moet worden toegegeven dat, wanneer men zich baseert op
de prognose van het N.E.I., bij de uitwerking van het binnenstadsplan nog
ruimte voor 1000 auto's gezocht moet worden. Bij nadere detaillering van
de saneringsrijpe wijken zullen de parkeertekorten moeten worden aangevuld.
De heer Hepkema acht de parkeerruimte op de te dempen grachten te ver
van het centrum verwijderd om de verkeerstoevloed naar het centrum af te
remmen. Naar zijn mening bestaat er meer parkeerbehoefte in en rondom het
winkelcentrum. O.i. wordt de verkeerstoevloed naar het centrum juist aange
moedigd door meer parkeerruimte te maken in het hart van de oude stad.
Bovendien moeten de parkeergelegenheden voor het kantorencentrum elders
zijn gelegen dan die voor het winkelcentrum.