Beschikbaarstellen extra krediet voor de restauratie van de Synagoge.
Bijlage nr. 97. Leeuwarden, 3 maart 19?6.
v- Aan de gemeenteraad.
Bij. Uw besluit van 25 augustus 1975» nr. 10253» kocht de gemeente tegen
de prijs van 1,- de Israëlitische Synagoge aan de Sacramentstraat nr. 19,
alhier, met het oogmerk een dringend noodzakelijke restauratie van het ge
bouw te bevorderen. Voor de restauratie hebt U'een krediet beschikbaar ge
steld van 408.000,-In het kader van het' scheppen van extra werkgelegen
heid was een rijkssubsidie, beschikbaar gesteld van 80$ van de subsidiabele
lasten van 408.000,--, zodat 20$ ofwel 81.600,voor rekening van de
gemeente, kwam (zie ook onze. ..raads brief van 16 oktober 1975» ar. 3^9
De Synagoge is gekocht onder o.m. de volgende voorwaarden:
"2. Het gebouw wordt in ontruimde toestand aanvaard, zonder dat de gemeente
de verplichting o.p zich neemt zorg te dragen voor vervangende kerkruimte
voor de Joodse Gemeente;
9. De koopster zal het gekochte bestemmen voor een waardig algemeen,- cultu-
reel of wetenschappelijk doel", (bij notariële akte bepaald).
Eind 1975 werd ondor architectuur van ir. A. Bonnema te Hardegarijp met
de restauratie (een grondig casco-herstel) begonnen. De werkzaamheden worden
uitgevoerd door het Bouwbedrijf T. Jellerna en Zoon, alhier. Het werk wordt,
zoals voor belangrijke gemeentelijke objecten gebruikelijk is, begeleid door
een bouwcommissie. Tot nu toe is, daartoe gedwongen door fatale termijnen
in de subsidie-voorwaarden, uitsluitend aandacht bésteed aan uitgesplitste
onderdelen van het totaalplan, die gemakkelijk te overzien en eenvoudig te
.begroten waren. Ondertussen werd gewerkt aan een totaal-plan voor de restau
ratie. Dit totaal-plan met.de daaraan verbonden financiële consequenties is
thans gereed gekomen. Het ligt voor U bij de stukken ter inzage.
Zoals U uit het hiervoor onder 2 gestelde kunt opmaken, zijn wij er in
de onderhandelingen met de Joodse Gemeente van uitgegaan, en dat is ook con
tractueel overeengekomen, dat de Gemeente bij het vinden van passende be
stemmingen voor het gebouw volkomen de vrije hand zou krijgen. Dit in die
zin, dat geen rekening behoefde te worden gehouden met de terugkeer van de
Joodse diensten in het gebouw. Mede op aandrang uit de Raad houden wij thans
daarmee echter wel rekening. Over de verdere bestemmingen van hot gebouw
moet nog een beslissing worden genomen. Vanuit de Culturele Raad zijn reeds
voorstellen gedaan. De "Commissie bestemming'voormalige Synagoge", die wij
mede op Uw verzoek als commissie van advies hebbén ingesteld heeft deze
kwestie thans in behandeling. Do gedane voorstellen behelzen, naast ruimte
voor de Joodse eredienst en een leslokaal voor onderricht aan Joodse kinde
ren, een bestemming voor de amateuristische kunstbeoefening (korpsen en ko
ren) eventueel t.b.v. hét toneelgezelschap "Tryater", en de huisvesting voor
eon zgn. "Bijbel-werkplaats"Onder dit laatste dient te worden verstaan een
voorlichtingscentrum voor en over de godsdiensten in de wereld. Daarnaast
wordt neg gedacht aan eon bestemming als algemeen ontmoetingscentrum, waar
de oudereschooljeugd van de centrumscholen tijdens vrije lesuren in het ge
bouw een trefpunt kan vinden.
liet coEiplex van bestemmingen, dat op dit moment binnen het gezichtsveld
is, zal gediend kunnen zijn met één grote ruimte, die met geringe moeite en
zo eenvoudig mogelijke middelen snel aan de verschillende bestemmingen kan
v/orden aangepast. In deze gedachtengahg past ook het door middel van ver
plaatsbare schermen afscheiden van een kleine ruimte voor de Joodse eredienst
in het oostelijk gedeelte van het gebouw. Aldus wördt ook het beste recht
gedaan aan de beleving van één grote ruimte, zoals die tot kort na de oorlog
aanwezig was. Deze oplossing wordt behalve door de architect van het restau
ratieplan ook voorgestaan door de architecten en de Synagoge-deskundige van
de Rijksdienst voor de Monumentenzorg.
