Zoals de kaarten thans liggen komen de doorstromers op de nicuwbouw-
murkt in Leeuwarden in de nabije toekomst niet gemakkelijk aan bod.
Wij hebben hier te maken met een bijverschijnsel van de thans vigerende
individuele huursubsidieregelingen die vooral de starters, die gemid
deld aan hoge huurquot.es denken, op het paard helpen.
Omdat anderzijds de minst draagkrachtige starters en bijna alio te huis
vesten krotbewoners geheel zijn aangewezen op doorstroming is het een
algemeen huisvestingsbelang dat de doorstroming op z'n minst blijft
funktioneren als in het verleden en, zo mogelijk, nog in omvang toe
neemt. Ken akticf beleid zal nodig zijn om deze doorstroming zo goed
mogelijk te doen funktioneren. De belangrijkste faktor hierbij is de
kwaliteit van de Leeuwarder nieuwbouw, tot uiting komend in de diffe
rentiatie naar woonvorm, eigendomsverhouding, prijsklasse en woning
grootte
Dat de doorstromers in mindere mate in aanmerking komen voor individu
ele huursubsidie is overigens in de meeste gevallen minder een kwestie
van onwil dat wel. van onmacht: hun uitgavenpatroon is gefixeerder, hun
inkomensperspektieven zijn beperkter en zij hebben - in tegenstelling
tot de starters - het alternatief van de woning die zij thans bewonen.
De omstandigheid dat de doorstromers méér willen betalen voor een vol
gende woning (van een gemiddelde huurquote van 13,5"» wil men wel tot
1b,2/» gaan), bewijst dat de doorstromers in het algemeen van goede wil
le zijn en niet gerekend moeten worden tot de bij volkshuisvesters zo
bekende groep bewoners "die voor een dubbeltje op de eerste rij willen
zi tten"
Naast de autochtone starters en de doorstromers ligt de Leeuwarder
nieuwbouw binnen liet financiële bereik van een aantal immigranten. Hoe
wel Leeuwarden elk jaar een vertrekoverschot boekt, wordt nu al een
niet onaanzienlijk deel van de nieuwbouw (35$) door immigranten betrok
ken. Als het migratiesaldo verandert zal dit aandeel in de nieuwbouw
geneigd zijn toe te nemen, liet is zelfs niet irreëel te veronderstellen
dat, a.1 s het migratiesaldo omslaat, de immigranten de plaatselijke be
volking uit de nieuwbouw gaat "wegkonkurreren"Aard en omvang van de
hier bedoelde groep zijn moeilijk aan te geven. Van de wensen en finan
ciële mogelijkheden van deze immigranten, die in de nabije toekomst te
verwachten zijn m.n. als gevolg van wijzigingen in de werkgelogenheids-
struktuur van Leeuwarden (b.v. Postcheque- Girodienst!) is weinig be
kend. Op dit punt zullen de ontwikkelingen nauwkeurig moeten worden ge
volgd. Voor het funktioneren van de woningmarkt in Leeuwarden kan het
in de toekomst van belang zijn om de immigranten niet te eenzijdig de
nieuwbouw te doen betrekken, om te vermijden dat de doorstroming te
zeer wordt geblokkeerd.
De toekomstige immigranten vormen in de grond van d*> zaak een ongewisse
faktor waarover in het kader van een lokaal onderzoek weinig informatie
valt te verzamelen.
6.(). De gewenste differentiatie in de nieuwbouw
in het volgende schema is de differentiatie aangegeven, zoals deze in
de nieuwbouw het meest is gewenst. Kr wordt nog eens op gewezen dat de
in het schema vermelde prijzen zijn gebaseerd op het niveau van medio
'970.
De geïnteresseerde lezer, die zoekt naar een aansluiting aan de model
len, die zijn opgenomen in de "Concept-Nota Structuurplan Gemeente
Leeuwarden 1971" p. 't8 e.v., komt bedrogen uit. Deze modellen zijn ge
baseerd op een zekere differentiatie in woningen voor lager, middelbaar
c.q. hoger milieu. Deze differentiatie gaat echter geheel voorbij het
hoge prijsniveau van de nieuwbouw t.o.v. de oudbouw. Doordat bovendien
bedragen in deze modellen ontbreken, is het niet goed mogelijk een re
latie aan te geven Lussen de modellen uit de Concept-Nota Structuurplan
en de in deze woningmarktverkenning ontwikkelde differentiaties.
Tabel TOS. Gewenst differentiatieschema nieuwbouw Leeuwarden 1971-1976
(6 jaarprodukties van 900 a 1100 woningen)
woonvorm
80 a 90$
laagbouw
111
70 a 80$ 10$
"gezins- bejaarden
woningen" woningen
I
10 a 20$
etagebouw (met
5 a 10$
"gezins
woningen'
I
lift)
1
5 a 10$
"aangepaste
woningen"
i
aantal
vertrekken
excl
keuken
25$ 'i kamers
35$ 5 kamers
10$ 6 kamers
5$ 7 k. e.m.
10$ 1-2 kamers
10$ 3 kamers
5$ 'i kamers
eigendoms
verhouding
25 a 30$
koop
'i5 a 50$
huur
20 a 30$
huur
I
prijs- 15$ 60.000-80.000
klasse 10$ meer dan 80.000
50$ 200-250
15$ f 250-300
10$ meer dan
300
6.7. Overige beleidsaanbevelingen
Het door ons opgestelde differentiatieschema beantwoordt in hoge mate
aan de eisen der doorstromers en hun financiële mogelijkheden. Toepas
sing van de voorgestelde differentiatie is bijgevolg een middel om de
doorstroming te bevorderen. Daarnaast zijn er nog andere middelen die
het gemeentebestuur te baat kan nemen om te komen tot een optimale wo
ningvoorziening in de gemeente.
Ken eerste hulpmiddel is renovatie waardoor enerzijds voorkomen kan
worden dat teveel woningen te snel verkrotten, en anderzijds voor een
deel in de vraag naar kleinere woningen kan worden voorzien.
Een tweede faktor kan worden gevangen onder de aanduidingen voorlich
ting aan en akLieve participatie van de a.s. bewoners.
Zeer belangrijk voor het funktioneren van de woningmarkt in Leeuwarden
is de perceptie die de inwoners van Leeuwarden van deze markt hebben.
Voorlichting en mogelijkheden tot aktieve participatie zullen voor het
welslagen van de noodzakelijke doorstroming onontbeerlijk zijn. Up deze
