4
de bebouwing. Door de rijksbezuinigingen is op deze algemene uitkering
de afgelopen jaren overigens fors gekort.
Een extra financiële tegenvaller ligt voor Leeuwarden in de overheveling
van specifieke uitkeringen naar de algemene uitkering. Kreeg de gemeente
in het verleden door een actief beleid relatief veel uit de specifieke
uitkeringen-ruif, na de overheveling krijgt de gemeente de bedragen als
algemene uitkering onafhankelijk van de intensiteit van het beleid.
Bijvoorbeeld voor de welzijnsuitkering - maar ook voor het Project Men
sen zonder Werk en voor de Basiseducatie - betekent dit voor de gemeente
een tegenvaller.
De gemeentelijke inkomsten staan onder druk in eenzelfde periode dat
uitgaven nodig waren en nodig zijn voor de functies die de gemeente
Leeuwarden geacht wordt te vervullen. Centrumvoorzieningen zijn noodza
kelijk: verkeer, parkeren, winkelwandelgebied, culturele voorzieningen.
Gepaard daaraan moeten ook sociale voorzieningen beschikbaar zijn. Denk
ook aan de stadsvernieuwing. En om Leeuwarden interessant te doen zijn
als vestigingsplaats voor de individuele onderneming, moeten eveneens
voorzieningen worden getroffen. Tevens vragen het behoud en de uitbouw
van onderwijsvoorzieningen extra inspanning.
Om als stad aantrekkelijk te blijven, moet worden geïnvesteerd in kwali
teit
Beoordeling
Om de voor Leeuwarden verworven positie te behouden en uit te bouwen, is
een grote inzet nodig. Er moet worden geïnvesteerd in stedelijke ontwik
keling terwijl tegelijkertijd achtergestelde groepen ondersteund moeten
worden en als het kan moeten meedoen en bijdragen aan die ontwikkeling.
Met een verdergaande stedelijke ontwikkeling kunnen de sterke punten van
Leeuwarden worden uitgebouwd: in Leeuwarden kunnen de voordelen van de
stad worden gecombineerd met de voordelen van het platteland. De nabij
heid van stedelijke voorzieningen bindt inwoners en bedrijven die anders
wellicht naar andere omliggende gebieden zouden gaan. De nabijheid van
het specifiek kleinschalige milieu van het platteland geeft Leeuwarden
een sterke concurrentiepositie ten opzichte van andere steden.
Investeren in stedelijke ontwikkeling houdt in het versterken van de
centrumpositie van Leeuwarden. In hoofdstuk II gaan wij onder hoofdfunc
tie 3 Economische Zaken en hoofdfunctie 8 Ruimtelijke Ordening en Volks
huisvesting dieper in op de ontwikkelingen die rondom deze versterking
van de centrumpositie te melden zijn. Daarbij komen ook aspecten op het
terrein van cultuur en onderwijs ter sprake.
Het investeringsplan infrastructurele voorzieningen stadsgewest Leeuwar
den, gecombineerd met het behoud van de historische stadskern en het
hoogwaardig winkelcentrum en met de uitbouw van culturele en recreatieve
stadsvoorzieningen, versterkt de voordelen van Leeuwarden als stad. De
snelle bereikbaarheid van het omliggende platteland en de aanwezigheid
van aantrekkelijke dorpen binnen de gemeentegrenzen geeft Leeuwarden net
even dat extra.
Tegelijkertijd heeft Leeuwarden binnen de gemeentegrenzen een aantal
achtergestelde groepen. Extra problematisch is daarbij dat het rijksbe
leid het stelsel van sociale bijstand, dat onzes inziens al niet ideaal
was, langzamerhand van karakter laat veranderen.
Het rijksstelsel van sociale bijstand zorgt voor het opvangen van bur
gers die (tijdelijk) in moeilijke maatschappelijk-financiële omstandig
heden verkeren. Wij hebben altijd met het gemeentelijk sociaal-maat
5
schappelijk beleid beoogd door het inventief combineren van mogelijke
instrumenten inwoners te helpen weer maatschappelijk mee te draaien.
Door de veranderingen in het rijksbeleid worden voor ons de mogelijkhe
den hiertoe verkleind. Wij zullen ons echter blijven inspannen om als
gemeente alle mogelijkheden die ons openstaan optimaal te benutten.
Gemeentelijke beleidsprioriteiten.
Het beleid gericht op stedelijke ontwikkeling en ondersteuning van ach
tergestelde groepen vindt plaats in een periode waarin de gemeente zich
inzet voor de absolute hoofdprioriteiten van het gemeentelijk beleid. Zo
wordt veel aandacht besteed aan de emancipatie van vrouwen. Op het voor
gaande sluiten ook de absolute hoofdprioriteiten werkgelegenheid en
stadsvernieuwing uitstekend aan.
Een uitbouw van het hier geschetste gemeentelijke beleid zal grote inzet
van alle betrokkenen en het vrij maken van financiële middelen vragen.
Voor dat laatste lijkt voorlopig onvoldoende, een beroep gedaan te kun
nen worden op hogere overheden. Wij zullen zelf binnen de gemeentelijke
begroting geld moeten vrij maken. Dat is een belangrijke drijfveer ach
ter de herwaarderingsoperatie die wij in het najaar van 1988 starten.
Overigens dwingt de gemeentelijke financiële situatie ons ook zonder
nieuwe plannen al tot een herwaardering. In deze herwaarderingsoperatie
zal het er om gaan om door de afbouw van taken en door efficiënter te
werken, middelen vrij te maken voor het uitgestippelde beleid in een
blijvend gezonde gemeente Leeuwarden. Daarbij kunnen drastische maatre
gelen niet worden ontlopen en is het bijvoorbeeld ook niet uitgesloten
dat tot verdergaande vormen van uitbesteding wordt overgegaan. Ook ge
zien de herwaarderingen die de afgelopen jaren in Leeuwarden zijn door
gevoerd, zal het niet meevallen om taken af te bouwen en bezuinigingen
te bereiken. Het moet dan ook niet uitgesloten worden geacht dat wij,
ten einde het uitgestippelde beleid uit te voeren, zullen moeten komen
met voorstellen om de eigen inkomsten te verhogen.
De indruk wordt soms gewekt dat Leeuwarden ten opzichte van andere ge
meenten al erg hoge belastingtarieven kent. Vergeten wordt daarbij ech
ter dat een relatief groot deel van deze inkomsten wordt geheven van het
bedrijfsleven, dat in onze gemeente meer aanwezig is dan in andere (om
liggende) gemeenten. De belastingdruk die op de Leeuwarder inwoners
drukt, is niet hoger dan in vele andere gemeenten. Dat geldt zeker ook
bij een vergelijking met andere middelgrote gemeenten in Nederland. Voor
nadere cijfers zij verwezen naar hoofdstuk III, onderdeel 3.5. Ter illu
stratie is hier een enkel vergelijkingscijfer voor een aantal Friese
gemeenten grafisch weergegeven.
