65
Functie 611: Werkgelegenheid.
611.00 Sociale Werkvoorziening.
In het vorige beleidsplan hebben wij aangekondigd, dat de sociale werk
voorziening de komende jaren zal worden beheerst door een tweetal onder
werpen, te weten de regionalisatie en de budgetfinanciering. Deze twee
onderwerpen vormen ook nu weer de centrale thema's waarover wij U op
deze plaats nader willen informeren. Daaraan kan worden toegevoegd de
verbeteringen in de huisvesting van de D.S.W.
Het stemt ons tot tevredenheid dat het Rijk bereid is gebleken middelen
beschikbaar te stellen voor vervangende nieuwbouw. Daardoor kan voor het
industrieel centrum en het administratief centrum gezamenlijk een ade
quaat onderkomen op het industrieterrein De Hemrik worden gerealiseerd.
Met de bouw zal nog in dit jaar een aanvang kunnen worden gemaakt.
Zoals bekend zal door de inwerkingtreding van de (nieuwe) Wet gemeen
schappelijke regelingen (WGR) op 1 januari 1990 opnieuw een organisatie
vorm gevonden moeten worden voor de sociale werkvoorziening in Fries
land. Immers, op die datum zullen de intergemeentelijke samenwerkings
vormen, die in de afgelopen jaren zijn ontstaan in de vorm van werkvoor
zieningsschappen, hun rechtskracht verliezen en zal in het licht van de
nieuwe wet een samenwerkingsstructuur moeten worden gevonden op het
terrein van de sociale werkvoorziening, waarbij de regio-indeling het
uitgangspunt vormt en over- en onderschrijdingen van de regiogrenzen de
goedkeuring behoeven van Gedeputeerde Staten.
De hiermee gegeven vraag welke intergemeentelijke samenwerkingsvorm(en)
in regionaal verband de voorkeur verdient/verdienen, vormt al enige tijd
een belangrijk onderwerp van gesprek tussen de schaps- en gemeentebestu
ren. Inmiddels begint zich in dat overleg een gemeenschappelijke visie
af te tekenen met betrekking tot de wenselijkheid om binnen het gebied
van de (nieuwe) regio Noord-Friesland - naast de zelfstandige D.S.W. in
Leeuwarden - nog twee dan wel drie werkvoorzieningsschappen te handha
ven. Gelet op het feit dat Gedeputeerde Staten onlangs hun goedkeuring
hebben gegeven aan een tijdelijke gemeenschappelijke regeling (tot
1994), waarin de beide werkvoorzieningsschappen "Noardergea" en "Wes
tergo" zijn samengevoegd, gaan wij ervan uit dat de D.S.W. de status van
gemeentelijke dienst in ieder geval tot dat jaar zal kunnen behouden.
Ook voor de langere termijn zullen wij ernaar streven om - gelet op de
voordelen van kleine schaal, gunstig rendement en korte bestuurlijke
lijnen - op het gebied van de sociale werkvoorziening meer dan één werk
verband in de regio te handhaven en een zo kleinschalig mogelijke orga
nisatievorm daarvoor in stand te houden.
Ten einde de open-eind financiering van de sociale werkvoorziening te
wijzigen in een voor het Rijk meer beheersbaar financieringssysteem,
zal de Wet sociale werkvoorziening in het najaar van 1988 worden gewij
zigd. Met deze wetswijziging wordt behalve de invoering van een vorm van
budgetfinanciering verder ook nog een toenemende decentralisatie en
deregulering nagestreefd. Het is de bedoeling van het Rijk om de gemeen
ten op deze wijze meer vrijheid te geven ten aanzien van de besteding
van de te ontvangen rijksmiddelen. Samenhangend daarmee zal de mate van
toezicht van het Rijk op de uitvoering door de gemeenten van de Wet
sociale werkvoorziening worden verminderd en zullen de regels die gelden
om van bovenaf het aantal werknemers met wie een dienstbetrekking kan
66
worden aangegaan te beheersen, worden afgeschaft.
De rijksoverheid is er tot nu toe niet in geslaagd een objectief ver
deelmodel voor de toedeling van rijksmiddelen aan de onderscheiden werk
verbanden te ontwikkelen. Eerder was het de bedoeling een dergelijk
systeem op 1 januari 1989 in te voeren. Verwacht wordt nu, dat een der
gelijk model in de loop van 1990 gereed zal komen. Vooralsnog wordt er
daarom van uitgegaan, dat het beoogde objectieve verdeelmodel niet vóór
1 januari 1991 toegepast zal worden. Ten einde toch in 1989 alvast een
begin te kunnen maken met de invoering van het systeem van budgetfinan
ciering is het Rijk ertoe overgegaan de toedeling van financiële midde
len vooralsnog te relateren aan de realisatiegegevens 1985.
Dit houdt in, dat de D.S.W. voor 1989 en 1990 mag rekenen op een budget
dat in principe gelijk is aan de in 1985 ter zake werkelijk ontvangen
rijksbijdrage. De rijksbijdrage zal nog wel worden gecorrigeerd in ver
band met ontwikkelingen van algemene aard, zoals loonaanpassingen en
veranderingen in verband met wijzigingen in wet en regelgeving, die zich
sedert 1985 hebben voorgedaan. Daarnaast kunnen de budgetten nog worden
verhoogd in verband met ontwikkelingen die zich specifiek bij een be
paald werkverband hebben voorgedaan in de periode die is gelegen tussen
1 januari 1986 en 31 december 1988. Voor de D.S.W. houdt dit laatste
in, dat het budget nog zal worden verhoogd als gevolg van de stijging
van de huisvestingslasten die zich zal voordoen in verband met de verbe
tering van de huisvestingssituatie bij de D.S.W.
Op grond van voorlopige ramingen van het Rijk is het te verwachten sub
sidiebudget 1989 voor de D.S.W. berekend op 16.436.145,-- (exclusief
de verhoging met 60.000,in verband met de verbetering van de huis
vestingssituatie bij de D.S.W.). Dit bedrag is ruim 350.000,-- hoger
dan het bedrag waarop wij op basis van de tot nu toe geldende vergoe
dingsregeling voor 1989 aanspraak zouden hebben kunnen maken.
Hoewel het toe te kennen budget nog een voorlopig karakter draagt en
daarin derhalve nog wijzigingen kunnen worden aangebracht, hebben wij
gemeend dat het verantwoord is om bij de samenstelling van de dienstbe-
groting rekening te houden met het genoemde rijksbudget voor de D.S.W.
Uitgaande van deze gegevens kan geconstateerd worden, dat het exploita
tieresultaat van de Dienst Sociale Werkvoorziening over de jaren 1989 en
1990 (veel) gunstiger uitvalt dan tot nu toe was voorzien. Aangezien een
deel (ongeveer 152) van de WSW-werknemers afkomstig is uit andere ge
meenten en deze gemeenten ook bijdragen in het resterende tekort van de
dienst, komt deze financiële meevaller ten dele ook aan deze gemeenten
ten goede doordat zij minder hoeven bij te dragen in het exploitatiete
kort van de D.S.W. Deze vermindering bedraagt ongeveer 52.000,-- (152
van 350.000,--). De bijdrage van de Algemene Dienst aan de Dienst
Sociale Werkvoorziening kan als gevolg van het vorenstaande voor de
jaren 1989 en 1990 beperkt blijven tot een aanmerkelijk lager bedrag dan
voorheen gebruikelijk was.
Voor het overige verwachten wij voor de komende jaren geen grote veran
deringen op financieel gebied voor de D.S.W.
Aangezien nu nog niet kan worden overzien hoe het budget in de periode
na 1990 zal worden verdeeld - ervan uitgaande dat dan een (objectieve)
verdeelsleutel voor de toedeling van financiële middelen zal zijn gevon
den en ingevoerd -■stellen wij U voor in het beleidsplan met betrekking
tot deze jaren rekening te houden met een bijdrage van de Algemene
Dienst aan de Dienst Sociale Werkvoorziening van 280.000,--, zijnde
het bedrag dat tot nu toe ter zake gebruikelijk was. In verband daarmede
