3. De Dienst Reiniging.
Vanwege het takenpakket van deze dienst is het gebruik van chemische middelen beperkt tot
verhardingen; trottoirs, fietspaden en een aantal parkeerplaatsen. Dit gebruik ligt al jaren op
hetzelfde peil.
Verdere terugdringing.
Ten aanzien van de wijze waarop het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen kan worden
verminderd, dienen zich voor de drie genoemde diensten in algemene zin de volgende mogelijkheden
aan.
Als regel wordt de problematiek met name vanuit het beheersstandpunt onder de loupe genomen.
Deze eenzijdige benadering brengt met zich mee, dat het doen van experimenten op voorhand door
louter rationele argumenten terzijde worden geschoven.
Wij achten een dergelijke zienswijze zeker niet verwerpelijk, doch het gaat voorbij aan het gegeven,
dat het milieu zonder schade door onze generatie moet kunnen worden doorgegeven aan een volgende.
Zulks vraagt een geheel andere houding. Een andere houding van zowel publiek als van diegenen die
beroepshalve bij het groenbeheer ten nauwste betrokken zijn. Daarbij dient naar ons oordeel uitgangs
punt te zijn, dat het groen een zo natuurlijk mogelijke begroeiing kan hebben.
Wilde planten, decennia lang als onkruid bestempeld, werden terstond, nadat ze boven de grond
uitkwamen, vernietigd. De namen van dit (on)kruid zijn thans, ten einde deze niet aan de vergetelheid
prijs te geven, te vinden op straatnaamborden.
In de groenstroken kan men de wilde planten hun gang laten gaan. Weliswaar moet de mens
ingrijpen om te voorkomen dat wandelaars en andere weggebruikers, vooral op weinig gebruikte paden
zouden vallen of anderszins in gevaarlijke situaties komen te verkeren.
Fabrikanten brengen de laatste jaren steeds verder geperfectioneerde machines op de markt. Daarbij
heeft ervaring elders geleerd dat wilde planten op verharde paden na hun eerste uitbundige groei-
explosie in de meeste gevallen binnen enkele jaren vanzelf plegen te verdwijnen.
De speerpunt in het groenbeheer dient naar ons oordeel te zijn het kiezen voor een natuurlijk milieu
Het behoeft geen betoog, dat het welslagen van een dergelijk beleid staat of valt met de medewerking
van alle betrokkenen. Van allen en niet alleen van de plantsoenmedewerker, doch evenzeer van anderen.
Voorlichting zal daarbij een belangrijke rol dienen te spelen. Een permanente aandacht zal een situatie
moeten bewerkstelligen, dat het om ons allen gaat. Met name geldt dit voor de groenvoorzieningen in
de woonwijken. Getracht wordt om de buurtbewoners in het onderhoud te betrekken. Onderzocht zal
worden of door middel van gerichte acties met behulp van vrijwilligers enkele keren per seizoen het
groen een goede onderhoudsbeurt krijgt. Hierdoor krijgt de burger wellicht meer oog voor de natuur
en zal zich meer verantwoordelijk voelen voor een vriendelijke woonomgeving in zijn eigen wijk. Door
handmatig onderhoud van het groen zal ongetwijfeld meer inheemse flora opnieuw ontstaan.
Daarnaast zal bekeken worden of voor die gevallen, waar nu nog gebruik wordt gemaakt van
chemische bestrijdingsmiddelen, een alternatief is te vinden in de vorm van bijvoorbeeld een handmatig
werkgelegenheidsproject van onkruidbestrijding.
Zoals hierboven weergegeven is het ons vaste voornemen om het gebruik van chemische middelen
op termijn geheel te staken. Om organisatorische en financiële redenen zal zulks niet volledig van de
een op de andere dag kunnen plaatsvinden. Niettemin vinden wij dat de ideaalsituatie zo dicht mogelijk
dient te worden benaderd. Hieronder hebben wij weergegeven welke mogelijkheden er bij een aantal
diensten zijn.
Plantsoenen.
Bij Plantsoenen zijn in principe 3 mogelijkheden om het gebruik zo ver mogelijk terug te dringen:
1. ombouw van sierheesters c.a. naar de zogeheten bodembedekkers;
2. ombouw van sierheesters c.a. naar bosplantsoen;
3. ombouw van sierheesters c.a. naar gazon.
Uitgangspunt hierbij is, en moet zijn, dat het verder terugdringen van chemische middelen op budgettair
neutrale wijze dient te geschieden.
Belangrijke voorwaarden zijn tevens:
behoud van voldoende diversiteit in groenelementen (geen monocultures) en voldoende massa t.o.v.
de omgeving om de wijk, de buurt een aantrekkelijk aanzien te laten behouden;
het onderhoud dient efficiënt te kunnen worden bedreven;
dat er voldoende sociale veiligheid, anderzijds privacy aanwezig blijft.
2
De afdeling Plantsoenen heeft bovenstaande 3 mogelijkheden onderzocht en is tot de conclusie
gekomen dat alleen de ombouw van sierheesters c.a. naar gazon (3) voldoet aan alle bovenvermelde
voorwaarden.
Ombouw naar bodembedekkers (1) valt af omdat het onderhoud hiervan per m2 aanzienlijk duurder is
dan gazon.
Ombouw naar bosplantsoen (2) valt eveneens af omdat toepassen van nog meer bosplantsoen in het
stedelijk gebied dan nu al het geval is niet beantwoord aan de bovengenoemde voorwaarden. Tevens
is de besparing op het onderhoud van bosplantsoen t.o.v. sierheesters c.a. te gering om een en ander
op een aanvaardbare termijn budgettair neutraal te doen verlopen.
Het onderzoek naar de ombouw van sierheesters naar gazon gaf het volgende positieve resultaat:
De huidige wijze van onderhoud sierheesters c.a. (chemisch-mechanisch) kost per m2 3,35. Onderhoud
van gazon kost 0,95 per m2. Een besparing derhalve van 2,40 per m2.
Deze besparing a. te gebruiken om de investering van de ombouw af te schrijven in 8 jaar en daarna
b. voor het inzetten van menskracht om het overige groen niet meer chemisch te behandelen.
Reiniging.
Bij de Reiniging wordt voor de onkruidbestrijding in verhardingen gebruik gemaakt van het middel
Durion. In dit verband wordt opgemerkt, dat het mechanisch reinigen van onkruid 3 maal meer moet
geschieden dan het reinigen met chemische middelen. Het louter en alleen reinigen met mechanische
middelen heeft als nadeel, dat met name parkeervakken niet schoon zijn te krijgen. Geparkeerde auto's
beletten het inzetten van veegmachines etc. Nochtans kan worden opgemerkt, dat het vooral financiële
redenen zijn geweest om ook langs chemische weg de oppervlakten te reinigen. Wij achten het gewenst
om waar mechanisch reinigen niet doenlijk is, zulks door mankracht te laten overnemen. In overleg met
betrokkenen zal dit nader worden uitgewerkt.
Sport en Recreatie.
Evenals het de reiniging van straten betreft, moet geconstateerd worden dat het gebruik van
chemische middelen bij het onderhoud van sportterreinen om veiligheidsredenen niet geheel is uit te
sluiten (valpartijen etc.). Bedacht moet worden, dat een goed sportveld ten koste van grote kapitaalinves
teringen is ontstaan. Ervaring in andere gemeenten heeft aangetoond, dat door onderhoud zonder
chemische bestrijdingsmiddelen de kwaliteit van de grasmat reeds na 1 a 2 jaar zodanig was ver
slechterd, dat het niet verantwoord was het sportveld te gebruiken. In dat geval moest opnieuw een
forse investering worden gedaan. Nochtans wordt ook bij deze dienst het gebruik van chemische
middelen beperkt tot het allernoodzakelijkste. Naar ons oordeel betreft dit uitsluitend het sportveld waar
om kapitaalvernietiging te voorkomen een beperkt chemisch spuiten kan worden toegestaan.
Financiën.
In het begin van dit preadvies is aangegeven dat het werken vanuit een andere houding kosten
met zich meebrengt. Alhoewel wij beseffen, dat vergelijkingen met andere gemeenten altijd moeilijk zijn,
als gevolg van niet gelijke grondsoorten etc., zijn wij van oordeel dat zulks niet mag en kan leiden tot
het maken van een pas op de plaats.
Binnen de bestaande financiële ruimte zullen keuzes gemaakt moeten worden; gebieden waar op de
nieuwe wijze gewerkt gaat worden zullen aandacht moeten krijgen in de desbetreffende raadscommissie
alsmede door middel van een gerichte voorlichting aan de burgerij kenbaar gemaakt moeten worden.
Training en scholing van het personeel behoren een vast onderdeel te worden in de nieuwe opzet.
Conclusie.
Vanuit milieu-overwegingen achten wij het alleszins gerechtvaardigd om op korte termijn te komen
tot een groenonderhoud waarbij als regel geen gebruik wordt gemaakt van chemische bestrijdings
middelen; een en ander dient in principe, gelet op de beschikbare financiële middelen, budgettair
neutraal te verlopen.
In overleg met de daarvoor geëigende raadsadviescommissie zullen voorstellen uit de diensten en
de resultaten daarvan bezien worden waarna tot definitieve besluitvorming kan worden gekomen.
3
