SOCIALE VERNIEUWING IN DE GEMEENTE LEEUWARDEN
1. INLEIDING
Sinds het begin van de tachtiger jaren is in het rijksbeleid nadrukkelijk gekozen voor een econo
misch herstelbeleid met de nadruk op de marktsector. Daaraan gekoppeld is gewerkt aan het terug
dringen van de overheid. Ook voor de sociale sector zijn de gevolgen hiervan niet uitgebleven.
In brede kring is het besef ontstaan dat het economisch herstel gepaard dient te gaan met sociaal
herstel.
In de afgelopen jaren is een veelvoud van studies en onderzoeken gedaan naar de maatschap
pelijke verarming. De uitkomsten van een in Leeuwarden op initiatief van alle raadsfracties ingesteld
onderzoek naar armoede in de lokale samenleving ("Armoede uit de stilte") wijken niet af van de
landelijk geconstateerde situatie: het bestaan van achterstandsituaties die uitmonden in sociaal
isolement en de cumulatie van problemen in bepaalde stadswijken en onder specifieke groepen.
Door middel van het concept van de sociale vernieuwing wordt een poging gewaagd om tot nieu
we oriëntaties op sociale vraagstukken te komen. Naast het inhalen van achterstanden gaat het
daarbij met nadruk om sociale vernieuwing als integrerend concept.
Het afsluiten van een convenant tussen de gemeente Leeuwarden en de Rijksoverheid met betrek
king tot het ondernemen van activiteiten op het gebied van de sociale vernieuwing vormt de neer
slag van het gemeenschappelijke streven naar vergroting van de maatschappelijke participatie en
activering van burgers.
2. SCHETS VAN DE SITUATIE IN LEEUWARDEN
werkloosheidsituatie
Ultimo april 1989 bedroeg de absolute werkloosheid in de gemeente Leeuwarden 7182 personen.
Daarmee vertoonde de werkloosheid na een jaar van lichte daling opnieuw een stijging. De relatieve
werkloosheid in de gemeente is inmiddels gestegen naar bijna 27 procent van de afhankelijke
beroepsbevolking. De gemeentelijke werkloosheid behoort daarmee tot de hoogste van Nederland
(gemiddeld 13%).
De werkloosheid is behalve hoog ook hardnekkig te noemen: ruim 32% van de werklozen staat drie
jaar of langer ingeschreven, terwijl deze percentages op landelijk niveau en in Friesland respek-
tievelijk 20 en 23 bedragen. Uit onderzoek blijkt voorts dat minimaal 30% van alle personen die
langer dan drie jaar werkloos zijn nagenoeg geen uitzicht meer heeft op betaald werk.
inkomenssituatie
De omvang van het clientenbestand van Sociale Zaken bevindt zich op een constant hoog niveau
van ruim 6900 clienten.
Ongeveer een op elke vier Leeuwarders behoort tot een minimumhuishouden; ouderen, eenouder
gezinnen, langdurig werklozen en arbeidsongeschikten hebben sinds 1980 een sterke verslechtering
van hun financiële positie meegemaakt. Het is meer dan noodzakelijk gebleken op gemeentelijk
niveau een minimabeleid te voeren dat is gericht op het voorzien in aanvullende maatregelen en het
voorkomen van een nog verdere verslechtering van de financiële positie van deze medeburgers.
criminaliteit
Toegespitst op veel voorkomende (kleine) criminaliteit en uitgaande van politiegegevens hebben we
in Leeuwarden per jaar te doen met zo'n 20.000 tot 25.000 gevallen van veel voorkomende crimina
liteit. In de landelijke ranglijsten neemt Leeuwarden daarmee een relatief hoge positie in.
stedelijke structuur
Ondanks de grote inspanningen die sinds het eind van de jaren zeventig in de stadsvernieuwing
zijn gepleegd, waarbij de gemeente ook in financieel opzicht belangrijke investeringen heeft gedaan,
zijn nog steeds achterstanden te constateren.
