Basisonderwijs (420/421)
28
In mei 1992 heeft onder meer de Commissie Onderwijs en Samenlevingszaken het
Uitvoeringsprogramma Sociale Vernieuwing 1992-1993 vastgesteld: in aansluiting hier
op merken wij nog het volgende op.
In het basisonderwijs is inmiddels het eerste Opstap-project met een looptijd van drie
jaar ten einde. Het tweede project heeft per april 1992 een aanvang genomen. In de loop
van het tweede project zullen wij een onderzoek doen naar de effecten van deze projec
ten opdat op basis van inhoudelijke argumenten bij gebleken voldoende behoefte een
aanvang kan worden gemaakt met een derde Opstapproject.
Ten behoeve van het voortgezet onderwijs is in het kader van de Sociale Vernieuwing
in 1991/1992 een project toegekend voor ambulante begeleiding van anderstalige kinde
ren die van de Internationale Schakelklas (ISK) doorstromen naar andere vormen van
voortgezet onderwijs. Deze kinderen worden door een daarvoor aangestelde functionaris
op afstand begeleid in het vervolgtraject Deze werkwijze blijkt goed te voldoen.
Wij zijn van oordeel dat onderbrenging van deze ambulante begeleiding binnen de
reguliere formatie uit onderwijskundig oogpunt als onontbeerlijk moet worden
beschouwd; rijksmiddelen hiertoe zijn vooralsnog echter niet beschikbaar.
Nu de herziene Wet Medezeggenschap in het Onderwijs WMO binnenkort van kracht
zal worden zullen wij in overleg met de medezeggenschapsraden en de
Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad binnen het openbaar basisonderwijs
bevorderen, dat tijdig aangepaste medezeggenschapsreglementen worden vastgesteld.
Met betrekking tot het openbaar voortgezet onderwijs maakt de uitvoering van de nieu
we WMO zoals bekend onderdeel uit van de integrale besluitvorming inzake de vor
ming van twee brede scholengemeenschappen.
Toerusting en bereikbaarheid
Zoals uit de door u op 29 juni 1992 vastgestelde nota "Uitgangspunten schaalvergro-
tingsbeleid openbaar basisonderwijs" blijkt, ontkomt ook Leeuwarden niet aan een forse
inkrimping van het bestand aan openbare basisscholen, namelijk van 23 nu naar maxi
maal 15 scholen in 1996.
Met betrekking tot spreiding en bereikbaarheid onder het nieuwe instandhoudingsbe-
leid geldt ook voor de gemeente Leeuwarden het motto: "Grote scholen waar dat kan,
kleine scholen waar dat moet". Het door het Rijk gestimuleerde gewijzigd instandhou-
dingsbeleid leidt vooral tot schaalvergroting.
Verwacht wordt dat schaalvergroting tot gevolg heeft dat er doelmatiger met het geld
wordt omgegaan en dat in kwalitatief opzicht verbetering van het onderwijs valt waar te
nemen.
Op landelijk niveau zijn partijen het er over eens dat in elk geval een verbetering moet
worden gerealiseerd in de bekostiging van de grotere scholen door te streven naar pro-
portionalisering van de bekostiging van die scholen, dat wil zeggen hoe groter de scho
len hoe beter de bekostiging vooral in formatieve zin zou moeten zijn. De resultaten van
een door het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen ingesteld onderzoek ter zake
Beleidsvoornemens per hoofdfunctie
29
zullen binnenkort verschijnen. In het voorjaar van 1993 zullen wij u op basis van de
vastgestelde uitgangspunten en criteria een spreidingsplan openbaar basisonderwijs ter
vaststelling aanbieden.
Zo spoedig mogelijk nadat de 15 overblijvende openbare basisscholen zijn bepaald
zullen wij een procedure vaststellen om te komen tot de benoeming van het nieuwe
management met inachtneming van de dan geldende rechtspositionele regelingen. Wij
zijn van mening dat de aanwezigheid van het nieuwe management vereist is zodra de
uitwerking van de fusies zal plaatsvinden. Dit geldt met name voor de directeuren van
de basisscholen. Deze functionarissen zullen ten aanzien van het fusieproces een
belangrijke rol gaan vervullen. Wij zullen de procedure ten aanzien van de benoeming
van de directeuren aan de Commissie Onderwijs en Samenlevingszaken ter kennis bren
gen. Het huidige benoemingsbeleid ten aanzien van een voorkeursbehandeling voor
vrouwen bij benoeming in leidinggevende functies zal in de procedure verwerkt wor
den.
De te realiseren schaalvergroting is op zich geen garantie dat de kwaliteit van het
onderwijs hiermee gebaat is. Veel zal afhangen van het management van de uiterlijk per
1 augustus 1996 bestaande basisscholen. Als gevolg van verdere deregulering en toena
me van autonomie van de scholen zal er in de nabije toekomst een krachtig management
noodzakelijk zijn dat op meerdere terreinen zal moeten zijn geschoold. Wij zijn voorne
mens in overleg met de 15 directeuren van basisscholen een (na)scholingsaanbod samen
te stellen dat hen in staat zal moeten stellen de toekomstige basisschool in onderwijs
kundig-, personeels- en financieel/materieel opzicht gestalte te geven.
Weer Samen naar School
In de afgelopen jaren is geconstateerd dat de basisscholen door een aantal factoren
niet in voldoende mate in staat zijn om leerlingen met problemen op te vangen. Deze
leerlingen krijgen pas speciale zorg nadat zij in het basisonderwijs zijn vastgelopen en
zijn doorverwezen naar het speciaal onderwijs. Geconstateerd kan overigens worden dat
het verwijzingspercentage in onze regio gunstig achter blijft bij het landelijk gemiddel
de.
Het gaat er bij WSNS om dat basisschoolleerlingen eerder worden geholpen binnen
de eigen school, die daartoe moet kunnen beschikken over capaciteiten en faciliteiten
die nu in het LOM/MLK/IOBK beschikbaar zijn. Daarom zijn er samenwerkingsver
banden gevormd van scholen voor basisonderwijs en scholen voor LOM/MLK/IOBK.
Binnen deze verbanden moeten vormen van hulp worden georganiseerd, zoals ambulan
te begeleiding, remediale hulp etc., waardoor leerlingen die nu verwezen worden naar
het speciaal onderwijs tijdig opgevangen kunnen worden in de basisschool. Rond de
Prof. Grewelschool en De Trilker werken bijna negentig basisscholen samen, onderge
bracht in acht deelverbanden. De samenwerking strekt zich uit tot scholen uit de
gemeenten Kollumerland, Dantumadeel, Tytsjerksteradiel, Boamsterhim, Littenseradiel,
Menaldumadeel, het Bildt, Ferwerderadeel, Leeuwarderadeel en Leeuwarden. Rond het
protestants christelijk SO in onze gemeente werken eveneens een groot aantal scholen
samen om bovengeschetst doel te bereiken. Zeker in onze regio zal ook op langere ter
mijn een speciale voorziening in stand gehouden moeten worden die tot taak heeft bege
leiding te geven aan basisscholen en onderwijs te verzorgen voor leerlingen die toch
Beleidsvoornemens per hoofdfunctie