2
Bepalende voorwaarde bij de realisering van onze doelstellingen is een permanente
zorg voor het milieu
In 1993 zullen wij het nieuwe stadskantoor betrekken. Deze centrale huisvesting van
alle gemeentelijke diensten betekent een aanzienlijke verbetering van de dienstverlening
naar de burger.
Het realiseren van onze doelstellingen is een lastige opgave, omdat de financiële en
personele middelen beperkt zijn en grenzen stellen aan de mogelijkheden uitvoering te
geven aan ons beleid.
Onze kans van slagen wordt groter naarmate we onze doelstellingen goed op elkaar
weten af te stemmen en onze prioriteiten weten te stellen. Willen we een inspirerend en
krachtdadig beleid voeren dat bijdraagt aan het oplossen van de indringende maatschap
pelijke problemen waarmee de Leeuwarder samenleving wordt geconfronteerd als het
gaat om werkgelegenheid en leefbaarheid, dan moeten we voorkomen dat we onze ener
gie op te veel onderwerpen tegelijk richten. Dit vraagt niet alleen om een afstemming en
prioriteitsstelling en het weloverwogen inzetten van mensen en geld, maar ook om een
herzien van de visie met betrekking tot de taak van de overheid.
Met de beslissing om in Leeuwarden een begin te maken met het proces van sociale
vernieuwing is gekozen voor een grondhouding bij de overheid die is gebaseerd op het
vertrekpunt partner te willen zijn. Daarmee wordt de gelijkwaardige positie van hande
len ten opzichte van andere maatschappelijke verbanden benadrukt. Dit betekent in
sommige gevallen dat de overheid terugtreedt en daarmee nieuwe ruimte creëert voor
maatschappelijke instituties om een handelende rol te vervullen. In andere gevallen
heeft het tot gevolg dat de overheid nadrukkelijk eigen posities inneemt en zich aan laat
spreken op het vervullen van taken. In alle gevallen leidt het tot een bezinning op het
primaire handelingsgebied wat de overheid tot het hare rekent en de taken die daarbin
nen moeten worden vervuld.
In 1992 zijn wij gestart met een nadere bezinning op de taken van de gemeente
Leeuwarden om daarmee de prioriteiten in de toekomst van de gemeente duidelijker te
kunnen bepalen. Het doel van de discussie over de kerntaken is het denken over
gemeentelijke taken te verbreden en te verdiepen en om goed onderbouwde beslissingen
te kunnen nemen over ontwikkelingen in het takenpakket Het resultaat van deze bezin
ning is een belangrijk instrument voor het doen van keuzen over nieuw beleid en her
waardering voor de komende jaren.
Hoewel het beraad over de kerntaken nog in volle gang is zijn de hoofdlijnen uit deze
gedachtenontwikkeling terug te vinden in de huidige herwaarderingsoperatie.
Binnenkort zullen wij het eerste resultaat van de discussie aan u voorleggen.
Centraal in ons beleid staan de doelstellingen van het bevorderen van de werkgele
genheid en de het versterken van de sociale structuur. Het vergroten van de aantrekke
lijkheid van Leeuwarden als een plaats waar het goed leven is, veronderstelt een verster
king van het huidige imago van de stad en een verruiming van de werkgelegenheid in
onze regio. Duidelijk is dat het takenpakket van de gemeente in het licht van deze doel
stelling aan een kritisch oordeel moet worden onderworpen. Wil het mogelijk zijn om te
investeren in de toekomst, dan zal dat in veel gevallen niet anders kunnen dan door
De context van het beleid
3
nieuwe activiteiten in de plaats te stellen van bestaand beleid. Aan de prioriteiten in het
collegeprogramma sociale vernieuwing, stedelijke vernieuwing en zorg voor het milieu
wensen wij onverkort uitvoering te blijven geven.
Het jaar 1993 kan worden beschouwd als een jaar van keuzen.
Keuzen die enerzijds samenhangen met de bezinning op onze prioriteitsstelling en
taken, anderzijds met de noodzaak tot herwaardering.
De noodzaak tot herwaardering vloeit voort uit de moeilijke financiële positie van de
gemeente. Bij de aanbieding van het Beleidsplan 1992-1995 hebben wij te kennen gege
ven dat onze financieel-economische verwachtingen voor de lange termijn somber
waren gestemd. Nog eerder dan wij hebben verwacht, is deze voorspelling bewaarheid
gebleken.
De mogelijkheden tot het voeren van een eigen beleid door gemeenten zijn, ondanks
alle fraaie woorden over decentralisatie, steeds verder teruggelopen. De bezuinigingen
door achtereenvolgende kabinetten resulteren in teruglopende gemeentelijke inkomsten.
Deze teruggang wordt versterkt door departementale bezuinigingen die een verlaging
van doelsubsidies tot gevolg hebben. Deze teruggang aan rijksmiddelen kan door de
gemeenten niet in voldoende mate worden gecompenseerd door het verhogen van de
eigen inkomsten.
Deze algemene tendensen zijn ook van toepassing op onze gemeente. Daarnaast
wordt Leeuwarden nog extra getroffen door het besluit van het Ministerie van WVC om
de ISP-regeling, tien jaar geleden ingesteld vanwege de zwakke economische positie
van het noorden ten behoeve van het creëren van arbeidsplaatsen, op te heffen.
Dit rijksbeleid en de gevolgen van andere externe en interne tegenvallers resulteerden
in eerste instantie in een tekort op de concept-begroting 1993 van f 5.235.000,-.
Ondanks de krappe financiële middelen zijn wij van mening dat wij ons niet kunnen
beperken tot een beleid dat alleen gericht is het beheer van het bestaande. Permanente
bijsturing en vernieuwing van beleid blijft voor de ontwikkeling van Leeuwarden onont
beerlijk. Voor 1993 denken wij aan een bedrag van f 2,2 miljoen. Er is een bedrag van
ca., f 1,2 miljoen beschikbaar voor nieuw beleid. Dit betekent dat om u een sluitende
begroting te kunnen aanbieden er een herwaarderingsoperatie noodzakelijk is tot een
bedrag van ten minste f 6.235.000,-.
Verwacht moet worden dat zich ook de komende jaren opnieuw tegenvallers op de
begroting zich zullen voordoen. Daarnaast zijn wij van mening dat ook de komende
jaren middelen voor nieuw beleid beschikbaar zijn. Dit betekent dat niet alleen voor
1993, maar ook voor de volgende jaren herwaarderingsoperaties noodzakelijk zijn.
Herwaarderingsoperaties veroorzaken veel spanning. Wil het doorvoeren van van
bezuinigingsmaatregelen niet noodgedwongen een jaarlijks terugkerend fenomeen gaan
worden - hetgeen fnuikend is voor de inzet die de gemeente als politiek bestuur en als
ambtelijke organisatie meent te moeten leveren aan de vernieuwing van de samen
leving - dan zal nu tot een herwaarderingstaakstelling moeten worden besloten waar
door wij voor een reeks van jaren bespaard kunnen blijven van bezuinigingen.
De context van het beleid