anticiperende organisatie. Een organisatie die zich tijdig weet aan te passen aan de
behoefte van het gemeentebestuur, burgerij en overige omgevingsfactoren. Het manage
ment zal in staat moeten zijn om indien nodig strategische partners te vinden waarmee de
taken kunnen worden uitgevoerd. Deze lijn strookt met de in de Perspectiefnota '96-'99
voor de ontwikkeling van de ambtelijke organisatie beschreven richting. In deze nota
wordt de vergroting van de externe gerichtheid van het ambtelijk apparaat een belangrijke
voorwaarde genoemd om ten behoeve van een open bestuurscultuur tijdig en toegesneden
informatie te kunnen realiseren. Alvorens een organisatie de vorm en de werkwijze krijgt
die door een dergelijke omgevingsgerichte besturing wordt gekenmerkt zal een goed
decentraal besturingsmodel moeten worden gerealiseerd waarbinnen de organisatie
onderdelen een goed zelfbeheer kunnen waarmaken en waar resultaat- en outputgericht
werken een normale zaak is geworden. De aansturing op basis van beschikbare budgetten
en het voor het eigen functioneren in belangrijke mate afhankelijk zijn van de hogere
echelons zullen hiervoor moeten wijken.
Organisatieverbetering en contractmanagement
Het verbeteren van de organisatie van Stadsbeheer is om verschillende redenen noodzake
lijk. De prijs-prestatieverhoudingen van de produkten moeten worden verbeterd. Daar
naast dient de kwaliteit behouden te blijven en te worden verbeterd. Voor beide is nodig
dat de bedrijfsvoering wordt verbeterd. Om dit de kunnen realiseren zal in ieder geval de
top van de organisatie moeten worden samengesteld uit ondernemende managers, die
visies kunnen ontwikkelen en strategieën kunnen bepalen. Vervolgens kan worden
aangesloten bij de noodzaak van veranderingen en verbeteringen zoals deze ook in de
Perspectiefnota zijn genoemd, namelijk de invoering van goede management-informatie-
systemen, planning en control, en het ontwikkelen van kwaliteitsborging en beheersinstru
menten. Ook zal de cultuur binnen Stadsbeheer moeten veranderen en meer uitnodigend
moeten worden voor mensen om hun nek uit te steken. Al op korte termijn zullen de
interne verhoudingen verder moeten verzakelijken. Het invoeren van vormen van
contractmanagement als een vorm van interne verzelfstandiging is hiervoor onontbeerlijk.
Temeer daar contractmanagement als oefenomgeving kan worden gebruikt bij verdere
uitbesteding en/of verzelfstandiging.
Werken voor de markt
Om in de toekomst de gewenste kwaliteit van de dienstverlening aan het gemeentebestuur
te kunnen blijven garanderen zal het management niet alleen moeten zoeken naar
samenwerkingsmogelijkheden, maar zullen ook inkomsten uit het werken voor derden
moeten worden gegenereerd. Stadsbeheer vergroot daarmee de kans op de handhaving van
kwaliteit terwijl tegelijkertijd de kostenontwikkeling voor de eigen gemeente worden
gedrukt.
Een scenario
In de lijn van het bovenstaande scenario waarbij voor ieder produkt of cluster van
produkten een op de behoefte van die produktie toegesneden ontwikkeling wordt gereali
seerd, wordt het volgende scenario ter illustratie gepresenteerd. Hierbij zijn het verzelf
standigen, afstoten, uitbesteden en het zoeken naar strategische partners of een combina
ties hiervan mogelijke opties. De ten behoeve van het onderzoek door de hoofden van de
uitvoerende afdelingen voor hun afdeling beschreven ontwikkelingsscenario's bieden
aanknopingspunten voor verdere uitwerking en ontwikkeling.
27
Afvalinzameling en gemeentereiniging
Voor de taakcluster afvalstoffeninzameling en gemeentereiniging zal met het oog op
wenselijke schaalvergroting en met een gelijktijdige verbetering van de bedrijfsvoering,
een verkenning plaats moeten vinden van de samenwerkingsmogelijkheden met potentiële
strategische partners. De intergemeentelijke samenwerking - wel of niet in een verzelf
standigde vorm - is een mogelijkheid, die de komende jaren perspectieven voor Leeuwar
den biedt. Daarnaast is samenwerking met particuliere ondernemingen een mogelijkheid.
Wanneer er niet voor wordt gekozen om eerst de zwakten van de eigen organisatie weg te
werken kan worden gezocht naar een of meer strategische partners die ervoor kunnen
zorgen dat zwakten van de organisatie, zoals het ontbreken van commerciële capaciteit of
vaardigheid, worden gecompenseerd. Het eigen dienst-onderdeel en de partner(s) zullen in
dergelijke situaties naar samenwerkingsvormen moeten zoeken die alle betrokkenen
voordeel opleveren. De zogenaamde win-win-situatie.
Het beheer en onderhoud van voertuigen en machines
Het beheer en het onderhoud van voertuigen en machines is binnen Stadsbeheer een
ondersteunende taak. De ontwikkeling van deze taak zal op dominante wijze afhankelijk
blijven van de ontwikkeling van andere primaire taken. Wel moet, binnen de mogelijkhe
den die de dienstverlening aan andere organisatie-onderdelen daarvoor bieden, ook voor
deze taak steeds worden onderzocht of de doelmatigheid en de effectiviteit niet kunnen
worden verbeterd. Naast het uitbesteden en afstoten van taken bestaan ook op dit terrein
samenwerkingsmogelijkheden en is dienstverlening aan anderen mogelijk.
Beheer en onderhoud van de openbare ruimte
Het beheer en het onderhoud van de openbare ruimte met inbegrip van de sportvelden kan
in vier produktgroepen worden onderverdeeld:
a) gespecialiseerde groenbeheer en -onderhoud (begraafplaatsen, heemtuinen e.d.),
b) gespecialiseerd beheer en onderhoud van bruggen, kunstwerken en verhardingen,
c) wijkgericht beheer en onderhoud en
d) beheer en onderhoud van de sportvelden.
Binnen de managementstructuur van Stadsbeheer zal voldoende ruimte moeten zijn om
voor ieder van deze produktgroepen het toegesneden optimale ontwikkelingstraject te
realiseren. Ook hier zal het samenwerken met strategische partners voordelen opleveren
wanneer deze een hoeveelheid werk in de samenwerking inbrengen zodat de optimale
schaal wordt bereikt, of die het betreffende onderdeel van Stadsbeheer versterken door te
voorzien in de ontbrekende vaardigheden of deskundigheden.
Ingenieursdiensten
De hierboven geschetste mogelijkheden zijn ook relevante ontwikkelingsmogelijkheden
voor de produkten van de afdelingen Ontwerp, Realisatie, de taak Ontwerp Groen en
delen van het takenpakket van Weg- en Waterbouw. Het management zal met een goede
en duidelijke visie op eigen afdeling, bij voorkeur onderschreven in beleidsmatige keuzen
over kerntaken, in de toekomst bewust enkele strategische keuzen moeten maken met het
oog op het behoud van de kwaliteit van de dienstverlening. Deze strategische keuzen
kunnen bijvoorbeeld bestaan uit samenwerking met andere gemeenten of met particuliere
adviesbureaus. Ook kan aan onderlinge taakverdelingen tussen de diensten van meerdere
28
