MET ONBEKENDE BESTEMMING
Asielzoekers die voor het einde van hun asielprocedure met een voor de overheid onbekende bestemming uit de reguliere
opvang verdwijnen, worden ook wel MOB-ers (zij die met onbekende bestemming zijn vertrokken) genoemd. In 1997
vielen 6607 van de asielaanvragen in de categorie 'overige'. Deze categorie betreft vooral mensen die met onbekende
bestemming zijn vertrokken. Het grootste deel komt waarschijnlijk In de illegaliteit terecht.
Voormalig Staatssecretaris mevrouw Schmitz accepteerde dat er op deze manier een groep illegalen ontstond en heeft dit
in de Tweede Kamer ook zelf toegegeven. Haar uitgangspunt was dat mensen zelf al het mogelijke zullen doen om het
land te verlaten. Dit terwijl zij wist dat dat een illusie was en natuurlijk nog steeds is.
7 KRITIEK OP HET HUIDIGE ASIELBELEID
Onderstaande kritiekpunten worden naar voren gebracht door verschillende (maatschappelijke) organisaties (zie bijlage
-1- De 'geschiedenis' van het asielbeleid laat zien dat het beleid steeds restrictiever is geworden. Dit restrictieve karakter
is in strijd met verdragen, medemenselijkheid en mensenrechten.
-2- Om te bepalen of de situatie in een land wel veilig is worden er de zogenoemde 'Ambtsberichten' opgesteld door het
ministerie van Buitenlandse Zaken. Naar aanleiding van de Ambtsberichten over Iran, waarin dit land als veilig werd
bestempeld, is de discussie over deze ambtsberichten toegenomen. Van binnen en buiten de Tweede Kamer is er op
gewezen dat Ambtsberichten lang niet altijd de werkelijke situatie in een land weergeven.
-3- De discussie wordt beheerst door de aantallen vluchtelingen, waarbij het weergeven van cijfers ter ondersteuning
van het eigen gelijk nogal eens voorkomt. Wat centraal zou moeten staan in de discussie zijn de vluchtverhalen van
mensen en de eerbiediging van de mensenrechten.
-4- Reaeimatia wordt er selectief en fragmentarisch informatie gegeven. Dit kan tot gevolg hebben dat de publieke
opinie op een negatieve wijze wordt beïnvloed. Hierbij wordt vaak gesproken over het inspelen op "onderbuikgevoe-
lens" in de samenleving.
-5- De vraaq is of mensen terecht zijn uitgeprocedeerd, afgaande op de fouten die er door de IND worden gemaakt.
Bovendien is het de vraag of de 'zaakwaarnemers' van asielzoekers, nl. de asieladvocaten hun werk nog wel zo goed
doen en/of kunnen doen. In de media wordt de laatste tijd wel gesproken over de uitgebluste asieladvocaat.
-6- Als de overheid zijn eigen taken niet vervult, zijn er anderen die in dit gat springen. Met als gevolg dat maat
schappelijke organisaties een taak vervullen die eigenlijk van de overheid is. Dit is een afschuiven van verantwoor
delijkheid. Bovendien verliest de overheid de controle en het overzicht.
-7- Illegalen zijn voor met name gemeenten een zorg of zullen dit worden, gewoon door dat ze er zijn. De rijksoverheid
bepaalt het beleid maar voor de gevolgen ervan draait zij niet op. De situatie van asielzoekers en uitgeprocedeerden
zal als er sprake is van knelpunten, steeds weer bij de Rijksoverheid aan de orde moeten worden gesteld.
8 HOE LEVEN ILLEGAAL GEWORDEN ASIELZOEKERS?
In dit hoofdstuk zal een beeld geschetst worden van de wijze waarop illegaal geworden asielzoekers leven. Dit verhaal is
gebaseerd op een onderzoek dat in Noord-Brabant is gehouden ('Wachten voor het rode licht'). In dit onderzoek zijn
interviews gehouden met hulpverleners en illegaal geworden asielzoekers. De geschetste situatie waarin illegaal
geworden asielzoekers zich bevinden is ook te vertalen, naar de positie van deze groep in Leeuwarden. In Brabant is er al
ervaring met de ondersteuning van illegalen vanuit een Netwerk. In Leeuwarden is er nu ook enige ervaring. De
ondersteuning van illegalen vind hier plaats vanuit Response (voorheen Solidair Leeuwarden), steunpunt voor mensen
zonder verblijfsvergunning.
5
