Natuur en landschap
Het ontwikkelingsgebied behoort tot het overgangsgebied tussen de laag gelegen
natte veengronden in het oosten en het kwelderwalgebied in het westen. De
dorpen Lekkum en Snakkerburen liggen op de kwelderwal. Vanuit deze wal wigt
de zeeklei geleidelijk uit over de veengronden. De Canterlanswei verbindt een
aantal hoger gelegen gronden en kan min of meer gezien worden als de ruggen
graat in het gebied.
Samenhangend met het gangbare agrarische gebruik van de polders komen in het
plangebied overwegend soortenarme, zeer algemene graslandvegetaties voor.
Bloemrijke graslandvegetaties treft men alleen aan in de reservaten.
De Bullepolder met zijn vochtige graslandgebieden, open karakter, rust en
voedselrijke omgeving is zeer in trek als broedgebied voor weidevogels. Met
name de populatie van de Grutto is opmerkelijk hoog.
Het Groote Wielencomplex is van internationale betekenis voor pleisterende en
overwinterende watervogels. In samenhang met dit natuurgebied fungeren de
graslandgebieden in de omgeving van dit complex als belangrijke foerageer-
gebieden van ganzen.
Doorzetting van de huidige trends in agrarisch gebruik (bijvoorbeeld teelt van
maïs) zal op den duur leiden tot daling van de weidevogelstand.
Ook de voorgenomen woningbouw in dit gebied zal zeker leiden tot verstoring
van de huidige biotoop. Daarom moet in het ontwikkelingsplan uitgebreid
aandacht worden besteed aan het creëren van nieuwe biotopen. Dergelijke nieuwe
leefgebieden voor plant en dier moeten aansluiten op het Groote Wielencomplex
en bijdragen aan de soortenrijkdom in dit gebied. Zo lijkt het voor de hand te
liggen om het oostelijk deel, grenzend aan de Murk, in te richten tot (half)-
natuurlijke terreintypen. Ook moet nauwgezet naar de te realiseren peilen worden
gekeken, de mogelijkheden van 'plas-dras-situaties' worden bestudeerd en het
introduceren van bloemrijk grasland worden meegenomen. Met andere woorden:
wanneer Leeuwarden in de noordelijke stadsrand bouwt, zullen de groene en de
blauwe component zeer nadrukkelijk hun stempel moeten kunnen drukken op het
ruimtelijk concept.
6
Ruimtelijke randvoorwaarden
In de voorgaande paragraaf zijn de kansen en beperkingen van een nieuw woon
gebied in relatie tot de natuur en het landschap aangestipt. Vanzelfsprekend zijn
er meer aandachtspunten, waarmee rekening moet worden gehouden bij het
opstellen van het ontwikkelingsplan.
- dorpen aan de Ee
Al in de 'Dorpennota' (1989) is er op geattendeerd dat de kenmerkende positie
van Lekkum en Snakkerburen gewaarborgd moet blijven. Daarom moeten de
woningbouwaantallen worden afgestemd op de plaatselijke behoefte en moeten de
dorpen gevrijwaard blijven van suburbane ontwikkelingen, die afbreuk kunnen
doen aan de ruimtelijke en sociale opbouw. Een nieuwe woonlocatie op ruime
afstand van de dorpen (maar wel in dezelfde sector van de stadsrand) zal de druk
op de woningmarkt in en rond Lekkum Snakkerburen zeker ontlasten.
- handhaven openheid
Wanneer we behoedzaam willen omgaan met de ruimtelijke samenhang van de
dorpen Lekkum en Snakkerburen dan moet niet alleen gekeken worden naar hun
oriëntatie op de Dokkumer Ee, maar ook naar de ligging van deze nederzettingen
in het landschap. Eenvoudig gezegd: de kwelderwal moet zijn openheid behouden
en de Canterlanswei moet als ruggengraat herkenbaar blijven.
- opwaarderen van de entree naar de stad
De entree van de stad via de Groningerstraatweg heeft weinig uitstraling:
- de Hogebrug, die een 'natuurlijke' overgang zou kunnen betekenen van het
landelijk naar het stedelijk gebied, is slechts een bolling in het wegdek;
- Camminghaburen ligt verscholen achter een forse groengordel;
- de aansluiting met de Anne Vondelingweg is slechts een asfaltvlakte;
- pas bij het Vrijheidsplein bespeurt men enige stedelijkheid.
In de ruimtelijke studie dient de entree van de stad een prominente plek te krijgen.
- de finish van de elfstedentocht
De Bonke is (inter)nationaal bekend als finish van de elfstedentocht. Bovendien is
de Bonke van belang voor de recreatievaart. De functionele en emotionele
betekenis van deze vaart moet gewaarborgd blijven.
