van ontwikkeling; de politieke besluitvorming is gepland in juni 2000. Bij de fasering van
de plannen wordt rekening gehouden met mogelijkheden voor goede herhuisvesting en de,
ook door subsidies, beschikbare middelen.
Wijkaanpak
In het kader van de wijkaanpak is in 1999 het bestaande voorjaarsoverleg met de wijkwet
houder en raadsleden omgevormd tot wijkconferenties. De "marktopzet" van deze wijk-
conferenties met gemeente, politie, corporaties en Stichting Hulp en Welzijn Leeuwarden
(HWL) als vaste deelnemers, leverde een verdere toename van het aantal bezoekers aan het
wijkoverleg op. Dit steeg van gemiddeld een paar honderd bezoekers in de voorgaande jaren
naar ruim 500 in 1998 en ruim 1200 in 1999. Het aantal geregistreerde vragen en klachten uit
de wijken verviervoudigde mede hierdoor van ruim 200 in 1998 naar bijna 900 in 1999. De in
1999 opgerichte stadsdeelteams zorgen voor een goede en eenduidige afhandeling van deze
actiebonnen.
De evaluatie van het wijkgericht werken heeft in het najaar van 1999 geleid tot een voorstel
voor een vernieuwde wijkaanpak, "Een wijk besluit". Daarin wordt uitgegaan van een gro
tere inbreng van bewoners bij de ontwikkeling en het beheer van hun wijk. In 2000 worden
wijkpanels ingesteld, die bij goedkeuring door de gemeenteraad zeggenschap krijgen over
besteding van door de gemeente vastgestelde wijkbudgetten.
Cebouwde en ruimtelijke kwaliteit
De gemeenteraad heeft in 1999 de nota "Handhaving Wet op de Ruimtelijke Ordening,
Woningwet, Huisvestingswet, Monumentenwet en de op deze wetten gebaseerde besluiten
en verordeningen" vastgesteld. Vanaf het jaar 2000 zal in aangewezen actiegebieden de
handhaving worden aangescherpt.
In het verslagjaar is een begin gemaakt met ontwikkeling van het gemeentelijk architec
tuurbeleid. Projectontwikkelaars, architecten, aannemers, makelaars, vertegenwoordigers
van de welstandscommissie Hüs en Hiem, gemeenteraadsleden en ambtenaren leverden en
leveren hun inbreng. De Architectuurnota zal in het voorjaar van 2000 aan de gemeenteraad
worden voorgelegd.
Er is ondertussen veel zorg besteed aan de vormgeving van de nieuwe wijk Zuiderburen.
Voor de eerste fase zijn richtlijnen vastgesteld, een groot aantal bouwplannen is beoordeeld
door het ingestelde Q[uality)-team.
Net als bij bouw-inspectie en -toezicht gaf bij Monumentenzorg een stroom van ontwik
kelingsplannen en bouwactiviteiten veel werk. (Ver)bouwplannen worden beoordeeld op
behoud van de kwaliteit van waardevolle objecten en hun omgeving. De subsidiebudgetten
uit het stadsvernieuwingsfonds voor woonhuismonumenten en 'Wonen Boven Winkels'
waren al op 1 mei benut.
Sommige bouwactiviteiten leidden tot een verhoogde publieke aandacht voor de archeolo
gie. Leeuwarden wil, nu de ontwikkeling van de stad zich in een stroomversnelling bevindt,
zorgvuldig omgaan met dit oudste erfgoed. Incidenteel werden onderzoeken gestimuleerd
en opgravingen in de Binnenstad medegefinancierd.
In het kader van het beleid voor Vinex-locaties werd in Zuiderburen cultuurhistorisch
onderzoek verricht. In 1999 is een aanzet gegeven tot een noodzakelijke vernieuwing van
het monumentenbeleid via de discussienota "Monumenten - zorg in perspectief' en de
concept-monumentennota "Aldereeuwechst Liwwarden".
DE FYSIEKE PIJLER JAARVERSLAG 1999 GEMEENTE LEEUWARDEN 28
4.3 BEHEER OPENBARE RUIMTE
Heel 1999 is gewerkt aan het project "B(eleid) O(penbare) R(uimte) in Beeld". Doel van dit
project is de openbare ruimte in de gemeente met een kwaliteitsslag drastisch te verbeteren.
Het door Ingenieursbureau Oranjewoud opgezette BOR-model wordt in meerdere gemeen
ten toegepast, maar is op de Leeuwarder situatie aangepast. Op basis van dit model kunnen
voor de openbare ruimte kwaliteitskeuzes worden gemaakt. Hiertoe is de gemeente inge
deeld in samenhangende gebieden, zoals centrum, woonwijken, kantorenhaak e.d.. Twee
trajecten zijn in het beheer onderscheiden.
Het eerste gaat over verzorging en netheid van de straten en het groen: van onkruidbestrij-
ding tot zwerfvuil en hondenpoep. Dit is verwerkt in het rapport 'een schonere stad'. Bij
schouwen (=kwaliteitsmeting) is gebleken dat Leeuwarden qua netheid niet hoger komt
dan rond of iets onder het basisniveau: in rapportcijfers een 6-, Omdat de variatie rond dit
gemiddelde groot is, moeten vooral de grootste problemen worden aangepakt. In principe
zijn de budgetten voldoende om het huidige gebied op basisniveau te verzorgen. Daar de
commissie Stadsontwikkeling in december 1999 adviseerde om de verzorging van de bin
nenstad en de kantorenhaak op een gemiddeld hoger niveau te brengen, is bij de Perspec
tiefnota 2001-2004 een aanvraag gedaan voor extra budget.
Het tweede traject slaat op integrale plannen voor de technische staat van verhardingen,
groen en waterpartijen. De bestaande toestand is beschreven in het rapport "Resultaten en
analyse nulmeting". De algemene conclusie is dat Leeuwarden op hoofdlijnen een basis
kwaliteitsniveau net voldoende) heeft, maar dat de kwaliteit niet evenwichtig is en de
spreiding rond het gemiddelde behoorlijk groot. Er zijn plekken met een (zeer) lage kwali
teit, die sterk beeldbepalend zijn voor een algemene indruk. De kwaliteit van de elemen
tenverhardingen loopt achteruit. Hier is sprake van een groeiende achterstand in onder
houd. Het budget voor 1999 blijkt toereikend voor jaarlijks groenonderhoud, maar was met
name voor elementenverhardingen onvoldoende. Daarom is een verhoging van het jaar
lijkse onderhoudsbedrag aangevraagd.
Om de achterstand weg te werken, zijn extra maatregelen nodig. Hiertoe wordt nog een
nota opgesteld. De uitwerking en uitvoering hangt uiteraard af van de financiële mogelijk
heden.
Wel is er op sommige terreinen al met een inhaalslag begonnen, zoals in de binnenstad. Via
het project Binnenstad Nieuwe Stad kwam de onderhoudsachterstand bij de pijpen van de
Nieuwestad in beeld. In de constructie van de Duco Martenapijp en Nieuwe Pijp kwamen
zodanige scheuren aan het licht dat er een verstevigingsband aangebracht moest worden.
In de begroting voor het onderhoud van kunstwerken is en wordt geen rekening gehouden
met groot of achterstallig onderhoud, zodat herstel werk tot een aanzienlijke overschrijding
van het onderhoudsbudget in 1999 leidde. Inmiddels is opdracht verleend de pijpen en de
kelders in en bij de Voorstreek te inspecteren. Voordat daar de herinrichting kan plaatsvin
den, moeten over de benodigde maatregelen en de kosten besluiten worden genomen.
Bij de begroting van 1998 was vier miljoen gulden ter beschikking gesteld voor het herstel
len van walmuren. Na de voorbereiding is hiermee eind 1998 een begin mee gemaakt. Het
herstel van de walmuur bij het Zuiderplein vordert gestaag. De aanpak van de walmuren
van de Emmakade is gecombineerd met een herinrichting van de kaden en de rioolaanslui
ting voor woonschepen. Net als bij de herinrichting van de kade aan de Harlingertrekweg
wordt speciaal gelet op het schoonhouden van de kaden na de herinrichting.
DE FYSIEKE PIJLER
JAARVERSLAG 1999 GEMEENTE LEEUWARDEN
29
