Blad 2
besluitvorming tot de spontane invoering van de z.g.
"zilveren penning" met name bedoeld voor sportkampioenen
en voor het leveren van andere bijzondere prestaties die
met sport verband houden. De uitreiking vond ook spontaan
plaats en was veelal niet gebaseerd op een formeel besluit
van de raad dan wel het college.
Verder is gebruik gemaakt van toekenning van een "bronzen
medaille". Deze bronzen medaille werd aanvankelijk als
sportmedaille uitgereikt maar nadien is deze voor
verschillende andere doeleinden gebruikt o.a. als blijk van
waardering dan wel als herinneringsmedaille. Als
gemeentelijk onderscheidingsteken heeft deze medaille haar
kracht verloren.
Aantal uitgereikte onderscheidingen
De benoeming tot ereburger heeft sinds 1961 tot op heden
slechts 2 keer plaatsgevonden en wel aan dhr. J.S. Brandsma
en dhr. Mr. G.J. te Loo, beide ter gelegenheid van hun
vertrek als burgemeester van Leeuwarden. Voor zover kon
worden nagegaan zijn tot nu toe aan 39 personen de
gemeentelijke erepenning uitgereikt. Om hiervan een
volledig beeld te krijgen ligt voor u ter inzage een
overzicht van personen aan wie sinds 1961 de erepenning in
brons is toegekend. Van de uitreiking van de zilveren
penning is geen register bijgehouden zodat niet kan worden
vastgesteld hoeveel maal deze penning is uitgereikt.
Herijking decoratieregelinq
De laatste jaren komt de discussie terug om de criteria
voor de toekenning nader te overwegen en zo mogelijk tot
herformulering daarvan te komen. Met name het feit dat bij
de instelling van het ereburgerschap geen nadere criteria
zijn gesteld wanneer verdiensten als uitzonderlijk dienen
te worden gekwalificeerd. Ook werd de behoefte gevoeld
nadere richtlijnen op te stellen om te kunnen vaststellen
hoe groot de verdiensten moeten zijn om voor een erepenning
in aanmerking te komen. Daarnaast is er de wens het eigen
decoratiestelsel te leggen naast het Rijksdecoratiestelsel
nu dit herzien is. Dit om te bezien of het gemeentelijk
stelsel of deels in plaats van of complementair aan het
Rijksstelsel zou kunnen gaan functioneren. Op basis van het
voorgaande heeft uw college dan ook besloten tot herijking
van het gemeentelijk decoratiestelsel.
Koninklijke onderscheidingen versus gemeentelijk beleid
Sinds 1996 zijn de richtlijnen voor Koninklijke
onderscheidingen enigszins aangepast. Dit heeft o.m. tot
gevolg gehad dat personen die zich verdienstelijk hebben
gemaakt in het vrijwilligerswerk in principe in aanmerking
kunnen komen voor een Koninklijke onderscheiding. Frappant
detail is dat deze aanpassing heeft geresulteerd in een
behoorlijke toename van vrouwen die wegens hun verdiensten
Blad 3
als vrijwilliger koninklijk werden onderscheiden. Een
verruiming dusAan de andere kant wordt enkel een
langdurig dienstverband alleen niet meer gehonoreerd met
een koninklijke onderscheiding maar wordt de nadruk
speciaal gelegd op persoonlijke verdiensten en prestaties.
Verder dient te worden bevorderd dat een betere spreiding
van onderscheidingen over alle bevolkingsgroepen wordt
bereikt. Afhankelijk van de aard van de verdienste zal
sprake kunnen zijn van een koninklijke dan wel
gemeentelijke onderscheiding. Verder wordt hierbij
opgemerkt dat er in Nederland twee stichtingen zijn die aan
mensen die een ander het leven redden een speciale
onderscheiding toekennen. Deze zijn het Carnegie
Heldenfonds en de Maatschappij tot Redding van
Drenkelingen. Wij zijn van mening dat het decoratiebeleid
van de gemeente Leeuwarden het landelijk beleid inzake het
toekennen van koninklijke onderscheidingen kan aanvullen.
De gemeente Leeuwarden moet zich blijvend sterk maken voor
het toekennen van koninklijke onderscheidingen. De laatste
jaren is, mede door een actieve voorlichting, het aantal
toegekende koninklijke onderscheidingen aanmerkelijk
toegenomen. Het complementaire van het gemeentelijk stelsel
komt in de volgende paragrafen tot uitdrukking.
Criteria
Het gemeentelijk decoratiebeleid dient te worden
toegespitst op de toegevoegde waarde die betrokkene jegens
de gemeente Leeuwarden en het maatschappelijk leven binnen
de gemeente heeft geleverd. In de concept-verordening wordt
uitgegaan van de volgende criteria:
Ereburgerschap
Het ereburgerschap dient een exclusief karakter te dragen.
De kwaliteit van de verdiensten moeten dan ook
uitzonderlijk zijn. Dat deze verdiensten een toegevoegd
waarde vormen voor de gemeente Leeuwarden is hierbij
doorslaggevend. Er is geen onderscheid gemaakt tussen leden
van het gemeentebestuur en andere personen. De nadruk ligt
op ieders persoonlijk uitzonderlijke verdiensten jegens de
Leeuwarder gemeenschap en daardoor een uitzonderlijke
bijdrage hebben geleverd aan het aanzien of naamsbekendheid
van de gemeente in nationaal en/of internationaal verband.
Penning van verdienste
Het toekennen van de penning van verdienste dient beperkt
te blijven tot die personen die door buitengewone
prestaties, alsmede de wijze waarop, vanuit hun werkterrein
zich bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt en een
belangrijke bijdrage hebben geleverd aan de promotie van de
gemeente
Onderzoek heeft uitgewezen dat geleidelijk aan een ruimer
beleid is toegepast inzake het toekennen van de erepenning.
Hierdoor is een situatie ontstaan dat het begrip
"verdienstelijk" ruimer werd geïnterpreteerd met als gevolg
