Toelichting op de "Verordeningen gemeentelijke onderscheidingen".
Hieronder treft u - voor zover nodig een artikelsgewijze toelichting;
Hoofstuk 1 Onderscheidingen
Artikel 1.
In dit artikel worden de onderscheidingen weergegeven, die in de gemeente
Leeuwarden bestaan. De eerste twee waren reeds gereglementeerd; de
sportpenning wordt nu geformaliseerd.
Artikel 2.
Dit artikel komt grotendeels overeen met het raadsbesluit van 5 juli 1961
waarbij besloten is aan het ereburgerschap een oorkonde te verbinden,
alsmede een gouden penning. Naast de persoonsgegevens van de begunstigde
geeft de oorkonde ook de redenen weer op grond waarvan besloten is de
onderscheiding toe te kennen. Ten aanzien van het ereburgerschap wordt op
de oorkonde de te formuleren tekst in overleg met het seniorenconvent
vastgesteld. Het op de gouden penning geplaatste opschrift "Pace et
Justitia" (Door Vrede en Gerechtigheid) aangevuld met "Leeuwarden" en het
oudfriese randschrift "Liowerdera Meente Hold ende Gonstich" (de
gemeenschap der Leeuwarders trouw en gunstig gezind) worden eveneens in
deze oorkonde weergegeven. Het vorenstaande geldt ook voor de oorkonde,
welke aan de penning van verdienste is verbonden. Zowel het opschrift als
het randschrift aan deze penning van verdienste is identiek aan de gouden
legpenning. (Zie hiervoor de toelichting bij art.3)
Artikel 3.
Het uiterlijk van zowel de gouden legpenning als de penning van verdienste
erepenning is naar het ontwerp van prof. C. Stauthamer, penningontwerper.
De ontwerpen zijn identiek en zijn gekozen bij raadsbesluit van 5 juli
1961. De penning draagt aan de ene zijde het rondom een gestyleerde leeuw
geplaatste opschrift "Pace et Justitia" (Vrede en Gerechtigheid) met
daaronder "Leeuwarden". Deze woorden komen ook voor boven de hoofdingang
van het stadhuis. De andere zijde vertoont een beeld van de ommuurde stad
met een stadspoort en de Oldehove, met het oudfriese randschift
"Liowerdera Meente Hold ende Gonstich"Ter verklaring dient het volgende
Voor de rechtsgemeenschap van een stad, dorp of grietenij werd in de
Middeleeuwen het woord "meente" gebezigd. "Liowerdera" is een meervoudige
genitiefvorm en betekent "van de Leeuwarders"De afbeelding van de
ommuring symboliseert de gemeenschapsgedachte en sluit geheel aan op het
woord "meente", terwijl de Oldehove gezien kan worden als vertegenwoordige
van het eigene, het typerende van de gemeente en daarom past bij het woord
"Liowerdera". De combinatie "hold ende gonstich" was in het oudfries zeer
gebruikelijk en heeft de betekenis van "trouw en gunstig gezind". De
penning heeft een doorsnee van 9,5 centimeter. Als de toekenning een feit
is wordt dezelfde penning in "brons" als penning van verdienste toegekend,
en bij toekenning als ereburger van Leeuwarden verzilverd en vervolgens
verguld. De gietvorm van deze penning is in beheer bij Koninklijke Begeer
B.V in Zoetermeer. Gezien de unieke waarde van deze beeltenissen, mede
gezien vanuit historisch perspectief, kan het bestaande ontwerp worden
gehandhaafd.
De sportpenning heeft een doorsnede van 4 cm. Op de voorzijde is het
gemeentewapen van Leeuwarden afgebeeld met eikenloof en op de achterzijde
voorzien van het randschrift "Gemeentebestuur van Leeuwarden"De
uitvoering biedt ruimte voor een inscriptie.
