Blad 2
Rechtmatigheid
In de Nota van Wijziging (TK 1989-1990, 19403, nr. 16) van
de Gemeentewet wordt ten aanzien van het begrip rechtmatig
heid de koppeling gelegd tussen de Gemeentewet en de Vijfde
wijziging van de Comptabiliteitswet. Letterlijk staat daar:
"Hiermee omvat de accountantscontrole op gemeentelijk
niveau dezelfde elementen als de in het voorstel tot Vijfde
wijziging van de Comptabiliteitswet bedoelde
rechtmatigheidcontrole
Rechtmatigheid omvat de volgende aspecten:
a. de deugdelijkheid van de financiële verantwoording;
b. de rechtmatigheid van de verplichtingen, de uitgaven en
de ontvangsten;
c. het voorkómen van misbruik en oneigenlijk gebruik van
regelingen;
d. het ordelijk en controleerbaar zijn van het financieel
beheer
Ad a - De deugdelijkheid van de financiële verantwoording
Hierbij gaat de accountant na of de verantwoording het
gevoerde financiële beheer getrouw weergeeft en is
opgesteld conform de geldende voorschriften.
Ad b - De rechtmatigheid van de verplichtingen, de uitgaven
en de ontvangsten
Hierbij wordt nagegaan of gehandeld is binnen de gegeven
bevoegdheden en binnen de gegeven wetten en andere
regelgeving
Ad c - Het voorkómen van misbruik en oneigenlijk gebruik van
regelingen
Bij van derden afkomstige gegevens mag in de praktijk niet
zonder meer van de juistheid van de ontvangen gegevens
worden uitgegaan. Het college van burgemeester en
wethouders is gehouden misbruik en oneigenlijk gebruik
tegen te gaan om te voorkomen dat als gevolg van (al dan
niet bewust) onjuist verstrekte gegevens, door derden
voordeel wordt genoten. Het college van van burgemeester en
wethouders dient maatregelen te nemen om misbruik en
oneigenlijk gebruik tegen te gaan.
Als voorbeelden zijn te noemen:
- Het treffen van adequate maatregelen om gegevens,
afkomstig van derden, te controleren.
- Het formuleren van duidelijke regelgeving teneinde
interpretatieverschillen te voorkomen.
- Het treffen van sanctiemaatregelen bij constateren van
misbruik en het bekendmaken van deze sanctiemaat
regelen
Blad 3
De accountantscontrole richt zich primair op het beoordelen
van de getroffen maatregelen, niet op het handelen van
derden
Ad d - Het ordelijk en controleerbaar financieel beheer
Bij dit aspect zijn de administratieve organisatie en de
interne controle object van de accountantscontrole.
Doelmatigheid
In de memorie van toelichting bij het wetsontwerp is het
begrip als volgt toegelicht: "Het begrip doelmatigheid
slaat op de vraag of binnen het kader van de gekozen
beleidsbeslissing van het beleidsbepalend orgaan het
beherend orgaan zo efficiënt mogelijk te werk is gegaan.
Het eerstverantwoordelijke beherend orgaan is uiteraard het
college van burgemeester en wethouders. Met zoveel woorden
gezegd: de controle strekt zich ook uit tot de financiële
beheersdaden van dit college."
De doelmatigheidsaspecten krijgen in de accountantscontrole
gestalte door toe te zien op de maatregelen die het college
van burgemeester en wethouders heeft getroffen ter
verzorging van een efficiënt beheer.
Naast de doelmatigheid van het beheer en van de admini
stratie hecht de raad aan het waarborgen en het vergroten
van de effectiviteit van het beleid. Dit impliceert dat ook
de informatie over de effectiviteit moet voldoen aan eisen
van betrouwbaarheid. Het gaat om de vraag in welke mate de
beleidsdoelstellingen zijn gerealiseerd en welke bijdragen
de verrichte activiteiten daartoe hebben geleverd.
Artikelsgewijze toelichting
Artikel 1 geeft enkele definities die van toepassing zijn
binnen deze verordening.
Artikel 2 bepaalt dat de controle van de administratie en
van het beheer wordt opgedragen aan een accountant. Lid 2
en lid 4 geven aan op welke objecten de controle betrekking
heeft, terwijl in lid 3 is aangegeven waarop de controle
zich richt.
De aanwijzing van de accountant geschiedt door de
gemeenteraad of door het college van burgemeester en
wethouders. Het verdient aanbeveling om in de verordening
aan te geven welk orgaan hiermee belast is.
Artikel 3 regelt de procedure voor het uitvoeren van de
controle door de accountant. De accountant bepaalt de
wijze, de periodiciteit en de werkzaamheden nodig voor de
controle. Het college kan opdracht tot nadere/aanvullende
controles geven. De controle van de rekening c.a. vindt ten
minste eenmaal per jaar plaats. De accountant heeft op
grond van lid 3 en lid 6 toegang tot al diegenen die en
