1.2 Waarom de Noordrand?
1.3 Definiëring en doel
1.4 Visie en uitgangspunten
1.5 De tot nu toe gehanteerde werkwijze
wij bij de ontwikkeling van activiteiten en voorzieningen op wijkniveau willen gebruiken.
Samengevat zijn dit de volgende punten:
integrale aanpak in de stedelijke vernieuwing;
sociaal investeren in potenties van burgers;
investeren in de kwaliteit van sociale relaties;
vernieuwing van voorzieningen met als perspectief het realiseren van multifunctionele
centra op wijkniveau.
Deze uitgangspunten sluiten nauw aan op het voorgestelde concept van "Onze buurt aan zet".
Het "Strategisch kader wijkaanpak en sociaal beleid" wordt op korte termijn nader uitgewerkt in
concrete projectvoorstellen. Het eerste voorstel zal betrekking hebben op een project
"Woonservicezones en multifunctionele centra" op wijkniveau, te beginnen met de stedelijk
vernieuwingswijken, Achter de Hoven en de Vrijheidswijk.
Een derde belangrijke ontwikkeling zijn de activiteiten in relatie tot maatschappelijk
ondernemen en onze aanpak van de werkloosheid.
Als laatste maar zeker niet het minste aanknopingspunt noemen wij het Meerjaren-
OntwikkelingsProgramma (MOP). Het MOP is een concrete schakel tussen de strategische
visie op de toekomst en de jaarlijkse perspectiefnota en bevat zowel strategische als
operationele doelen. Het MOP is een integraal plan voor de sociale, fysieke en economische
ontwikkeling van de stad en is volledig ingebed in de gemeentelijke beleidsvorming en de
planning en control cyclus.
Om een gefundeerde keuze te maken voor een aandachtswijk in Leeuwarden hebben wij
allereerst gekeken naar de inbreng van de diverse wijkpanels. Een wijkpanel bestaat uit een
representatieve groep van wijkbewoners die meedenken met het beleid van de gemeente en
andere instellingen in de wijk.
Daarnaast hebben wij in aansluiting op de door het Ministerie gestelde voorwaarden, een aantal
criteria in ogenschouw genomen. Wij noemen hier onder andere de objectieve en subjectieve
veiligheid in de wijk, de leefbaarheid in de wijk, de sociale kwaliteit van de wijk, de mate van
integratie en participatie van bewoners in de wijk, het ondernemingsklimaat en de ICT-
ontwikkelingen in de wijk.
Op basis van het bovenstaande en in overleg met bewoners en partners in de wijk hebben wij
ervoor gekozen om het gebied de Noordrand als aandachtsgebied voor de impuls "Onze buurt
aan zet" aan te melden.
Een korte schets van het gebied
Het stedelijk vernieuwingsgebied "De Noordrand" bestaat uit de Leeuwarder wijken Bilgaard en
Vrijheidswijk. Beide wijken zijn gebouwd tussen de jaren 1965 en 1975. Bilgaard en de
Vrijheidswijk worden gescheiden door de Dokkumer EE. De rondweg Leeuwarden scheidt het
gebied aan de zuidkant van het oude vooroorlogse stadsgedeelte. De grens aan de noordzijde
wordt bepaald door weilanden en het Leeuwarder bos. De begrenzing aan de noordzijde is
tevens de gemeentegrens.
De totale populatie van de Noordrand bestaat uit 10.479 inwoners (1 januari 2000).Beide wijken
kennen de nodige problematiek op het terrein van leefbaarheid en veiligheid. In de Vrijheidswijk
wordt een onderscheid gemaakt tussen het westelijk en oostelijk deel, waarbij aangetekend
wordt, dat een concentratie van problemen zich vooral voor doet in west.
Gemiddeld 45% van de bewoners vindt dat de wijk de laatste jaren in een neerwaartse spiraal
zit en dat hierop actie moet worden ondernomen. Maar ook ca 22% van de bewoners denkt de
wijkveiligheid te kunnen verhogen door middel van sociale controle, die nu in onvoldoende mate
bestaat.
Tevens worden er nu reeds binnen de Noordrand door bewoners een aantal initiatieven
ontwikkeld die door het project versterkt kunnen worden. Wij noemen hier bijvoorbeeld:
de overweging van de ondernemersvereniging van Bilgaard om camera toezicht in het
winkelcentrum te plaatsen;
de aanwezigheid van een digitaal trapveldje in de Vrijheidswijk-,
4
een internetaansluiting in het jeugdhonk gesponsord door het wijkpanel Bilgaard. Naast
jongeren uit Bilgaard maken ook jongeren uit de Vrijheidswijk gebruik van deze
internetmogelijkheden;
het beschikbaar stellen van een budget door het wijkpanel Bilgaard voor het organiseren
van een multiculturele activiteit om de sociale cohesie te bevorderen. Het wijkpanel Bilgaard
ziet zichzelf daar ook een belangrijke rol in vervullen.
Het project "Onze buurt aan zet" kan als impuls dienen voor het later deze periode ingang te
zetten proces van stedelijke vernieuwing in Bilgaard. Daarnaast kunnen het project "woon -
zorgzone/multifunctioneel centrum", een wijkveiligheidsplan en het project "Onze buurt aan zet"
elkaar versterken, zeker als gekeken wordt naar de gewenste uitkomsten van deze projecten,
een veilig en leefbaar klimaat in de wijk, en aldus wordt er op meerdere fronten (sociaal, fysiek
en economisch) geïnvesteerd in de wijk.
Een laatste, niet belangrijke overweging bij de keuze voor de Noordrand is dat wij verwachten
dat een doelmatige inzet van middelen juist in dit gebied maximaal zal renderen in termen van
de doelstelling van de GSB-impuls "Onze buurt aan zet".
Onder een wijkprogramma voor leefbaarheid en veiligheid wordt verstaan een plan van aanpak,
c.q. actieplan op wijk- of buurtniveau dat gericht is op:
het verminderen van gevoelens van onveiligheid bij bewoners;
het voorkomen dan wel verminderen van criminaliteit en overlast;
het verhogen van de leefbaarheid.
In het wijkprogramma wordt/worden:
De leefbaarheid en veiligheidssituatie in kaart gebracht op basis van cijfermateriaal (de
objectieve veiligheid) en de beleefde veiligheidssituatie (de subjectieve veiligheid);
Prioriteiten gesteld in overleg met bewoners voor een gerichte aanpak van problemen op
het terrein van leefbaarheid en veiligheid;
De activiteiten en projecten in kaart gebracht die reeds zijn gestart dan wel gepland staan
bij de verschillende partijen;
Voorstellen gedaan voor nieuwe activiteiten en projecten in samenwerking met bewoners.
Niet alle problemen die zich op wijkniveau manifesteren zijn uitsluitend op dit niveau aan te
pakken. Bij een aantal problemen is een (gedeeltelijk) stedelijke benadering noodzakelijk. Wij
denken hierbij bijvoorbeeld aan drugsoverlast en zware criminaliteit.
Het wijkprogramma geldt in principe voor 3 jaar en zal na deze periode worden geëvalueerd en
indien noodzakelijk worden herzien.
Bij het aanpakken van de onveiligheid en het verhogen van de leefbaarheid in de Noordrand
hanteren wij de volgende uitgangspunten:
Zelfredzaamheid, betrokkenheid en participatie van bewoners en instellingen.
Het integraal benaderen van de veiligheids- en leefbaarheidsproblemen. Dit betekent ten
eerste dat de bewoners centraal staan. Datgene wat bewoners vinden is belangrijk..
Daarnaast moeten de maatregelen uit alle schakels van de keten optimaal worden ingezet
en niet alleen (semi)overheidsdiensten maar ook private partijen zoals winkels, bedrijven en
burgers zijn (mede)verantwoordelijk voor een bijdrage aan veiligheid. Zij spelen een
belangrijke rol bij het voorkomen en beheersen van onveiligheid;
Het centraal stellen van het terugdringen van gevoelens van onveiligheid. Concreet houdt
dit in dat bij de aanpak van een bepaalde vorm van onveiligheid de inzet van een grote
diversiteit aan maatregelen noodzakelijk is. Het aanpakken van de feitelijke (objectieve)
veiligheid leidt niet vanzelfsprekend tot vermindering van de onveiligheidsbeleving bij
bewoners en gebruikers van een wijk.
Om in een relatief korte tijd een wijkprogramma in samenwerking met bewoners van onderop
tot stand te laten komen zijn een aantal stappen ondernomen.
5
