Blad 2
De termijnen van de verordening "burgerinitiatief"
worden aangepast teneinde het college van burgemeester
en wethouders in de gelegenheid te stellen een voorstel
te formuleren.
In deze nota wordt u een voorstel gedaan hoe om te gaan met
het burgerinitiatief. Daarin zijn de door de raadsadvies-
commissie voorgestelde wijzigingen/aanvullingen meegenomen.
In paragraaf 2 wordt ingegaan op de achtergrond van de
gemeentelijke taak ten aanzien van de lijkbezorging. In
paragraaf 3 bevat onze reactie op het verzoek van het
burgerinitiatief alsmede een voorstel. In paragraaf 4 wordt
aangegeven wat de financiële consequenties van dit voorstel
zijn en wordt een voorstel t.a.v. de dekking gedaan.
1Achtergrond
Tot 1996 kon de gemeente op grond van artikel 84c van de
"oude" Abw bijstand verlenen in de kosten van lijkbezorging
ten behoeve van en op naam van de overledene aan wie tot
zijn overlijden algemene bijstand was verstrekt. Het ging
hier om "noodzakelijke" kosten. De term "noodzakelijke"
kosten werd onder de oude Abw tamelijk ruimhartig geïnter
preteerd. Zo werden, op verzoek van de nabestaanden, zaken
als rouwdrukwerk, volgauto's advertentie, bloemstuk
vergoed. De nabestaanden regelden de teraardebestelling/-
crematie en de gemeente vergoedde alleen de kosten.
Daarnaast had en heeft de gemeente op grond van de Wet op
de Lijkbezorging (WOL) (artikelen 18 en 20 t/m 22), de
opdracht tot bezorging van een stoffelijk overschot "indien
niemand daarin voorziet". De achtergrond van deze taak is
de bescherming van de volksgezondheid en de openbare orde.
In het kader van de WOL is het gebruikelijk dat wordt
gekozen voor de meest sobere en goedkope wijze van
lij kbezorgen
Bij de inwerkingtreding van nAbw is artikel 84c vervallen.
Op grond van artikel 1 nABW kunnen alleen nog erfgenamen
die de erfenis aanvaarden maar geen middelen hebben om in
de kosten van de lijkbezorging te voorzien, een beroep doen
op vergoeding uit de bijzondere bijstand.
De overledenen die voorheen op kosten van de bijstand
werden begraven of gecremeerd vallen nu onder de WOL. De
wetgever heeft de WOL niet aangepast met de invoering van
de nAbw.
Het aantal lijkbezorgingen in het kader van de WOL neemt in
Leeuwarden fors toe.
In 1996 ging het om 5 personen, in 2001 al om 18. De
toename wordt, behalve door het vervallen van artikel 84c
in de oude Abw, ook veroorzaakt doordat in Leeuwarden
relatief veel verslaafden en dak- en thuislozen zijn. Onder
deze categorie komt het veel voor dat er geen familieleden
en geen financiële middelen zijn.
Blad 3
Bepaalde maatschappelijke tendensen zoals een toename van
het aantal in een isolement verkerende alleenwonenden en
het gegeven dat mensen zich niet langer vanzelfsprekend
tegen de kosten van een begrafenis of crematie verzekeren,
spelen wellicht ook een rol bij de toename.
De gemeente heeft een contract gesloten met een uitvaart
verzorger die de lijkbezorgingen voor WOL uitvoert. Hierin
zijn tarieven opgenomen voor een sobere begrafenis of
crematie
2. Voorstel t.a.v. de inhoud van het burgerinitiatief
Het burgerinitiatief vraagt de gemeente enerzijds om een
uitbreiding van de nu sobere faciliteiten voor een
begrafenis of crematie. Genoemd worden een rouwadvertentie
en een aankleding van de plechtigheid met een speech,
bloemen en muziek. Anderzijds wordt de gemeente opgeroepen
beter met de omgeving van de overledene te communiceren
zodat informatie kan worden uitgewisseld over eventuele
wensen van de overledene ten aanzien van zijn eigen
uitvaart
In de huidige praktijk doet de gemeente na de melding van
een lijkbezorging vanwege de WOL een beperkt onderzoek naar
eventuele wensen van de overledene of diens nabestaanden.
Zo kan een keuze worden gemaakt voor begraven of cremeren,
en wordt binnen de mogelijkheden van het afgesloten
contract rekening gehouden met bekende religieuze en/of
culturele gebruiken. Bepaalde wensen ten aanzien van de
vorm en inhoud van de rouwplechtigheid kunnen worden
meegenomen, maar de nabestaanden zullen dit zelf moeten
regelen en financieren. Indien het onderzoek niets oplevert
wordt voor de goedkoopste lijkbezorging gekozen.
De eerste vraag is of de gemeente met de huidige praktijk
voldoet aan haar wettelijke plicht. Uit de tekst van de WOL
blijkt dat de gemeente geen andere taak heeft dan lijk
bezorging vanuit haar zorg voor de volksgezondheid en de
openbare orde.
Ook na het verdwijnen van het artikel 84c van de oude Abw
zag de wetgever geen aanleiding de WOL op dit punt aan te
passen. In artikel 18 van de WOL wordt gesteld dat de
lijkbezorging dient te geschieden "overeenkomstig de wens
of vermoedelijke wens van de overledene, tenzij dat rede
lijkerwijs niet kan worden gevergd".
In de WOL geldt een termijn van maximaal 5 dagen waarbinnen
de lijkbezorging moet zijn afgehandeld.
Wij concluderen dat de gemeente met haar huidige praktijk
aan haar wettelijke verplichtingen voldoet.
