Ontwikkelingsplan Vrijheidswijk
worden gebruikt. Behalve winkels - waaronder een grote supermarkt-
vinden we hier woningen voor 50-plussers en aanvullende
voorzieningen voor ouderen die zo lang mogelijk zelfstandig willen
blijven wonen. Ook heeft het centrum een buurtschool die een duidelijk
spilfunctie heeft in de wijk. Naast basisonderwijs biedt de school, met
het bijbehorend gymlokaal, ruimte aan een bibliotheek,
consultatiebureau en het verenigingsleven. Daarnaast worden er
cursussen en taallessen georganiseerd voor onder meer allochtone
vrouwen. Ook de zo node gemiste jeugdsoos en kinderopvang hebben
een plek in de school. Met als groot voordeel dat kinderdagverblijf,
peuterspeelplaats en basisscholen makkelijk kunnen samenwerken en
kinderen met achterstanden beter kunnen volgen en begeleiden. Ook
vinden we aan de rand van het centrum verblijfsvoorziemngen voor de
oudere jeugd en een basketbalveld.
Omdat de wijk relatief veel senioren telt, is er zorg in de wijk gebracht.
Zij kunnen in of dicht bij hun 'generatiewoning' een beroep doen op
zorg en voor hen interessante diensten als maaltijdservice en
klussendienst. Ook heeft het centrum een gezellige ontmoetingsruimte
voor ouderen.
Dankzij het gevarieerde aanbod van voorzieningen is de Vrijheidswijk
aantrekkelijk voor bezoekers van buiten. Daarnaast wordt in een aantal
faciliteiten - door flexibele ruimte gecombineerd te gebruiken - niet
permanent maar wel regelmatig voorzien. Zo is er een wekelijks
huisartsen spreekuur en kunnen bewoners en bezoekers op bepaalde
dagdelen bij de fysiotherapeut en kapper terecht.
Werkgelegenheid
In het centrum is ook de werkgelegenheid geconcentreerd. Hier, maar
ook elders in de wijk, zijn nieuwe mogelijkheden voor kleine
ondernemers en non-profit instellingen gecreëerd. Zo is in de
schoolgebouwen aan de Krijn van der Helmstraat een
bedrijvencentrum gevestigd waar ook cursussen en andere op
ondernemers gerichte activiteiten plaatsvinden De gevestigde
ondernemers hebben hun markt vooral buiten de wijk, wel is voorzien
in additionele werkprojecten.
Ook de nieuwe atelierwoningen en woon-werkhuizen bruisen van
ondernemersgeest. Door de werkgelegenheidsgroei en de veranderde
bevolkingssamenstelling, is het gemiddelde inkomen in 2007 een
afspiegeling van dat van Leeuwarden als geheel.
2.4 Op weg naar een aantrekkelijke en veilige wijk
Zwerfvuil, achterstallig onderhoud aan de woningen, bossages die het
zicht op de openbare ruimte beletten en caravans en aanhangers die
onnodig lang parkeerruimten bezetten maken dat bewoners de
openbare ruimte in de Vrijheidswijk anno 2002 als onprettig ervaren.
De dreiging die voor veel bewoners uitgaat van rondhangende
jongeren en drugsverslaafden, zorgt daarnaast voor een gevoel van
onveiligheid. Hoewel de criminaliteitscijfers in de Vrijheidswijk niet veel
afwijken van het gemiddelde in Leeuwarden (wat aangiftes voor
vandalisme en fietsendiefstal betreft staat de wijk op de zevende
plaats en met inbraken op de vijfde), voelt meer dan een kwart van de
inwoners zich 's avonds niet veilig in hun straat en buurt (gemiddeld in
Leeuwarden 9%).
Al enige tijd zetten gemeente, woningbouwcorporaties en andere
betrokkenen extra mensen en middelen (o.a. verbeterde signalering) in
om de problemen op het gebied van handhaving, beheer en veiligheid
te bestrijden. Zwerfvuil wordt structureel opgeruimd, de corporaties
hebben huismeesters en klussenteams aangesteld en het
wijkserviceteam verricht extra werk. De politie treedt streng op tegen
onder meer vandalisme en alcoholgebruik in het openbaar. De
handhaving is stevig, maar er blijven uitwassen in de vorm van
drugspanden en onderverhuur. Om de leefbaarheid in de wijk echt te
verbeteren, moet het accent verschoven worden van het aanpakken
van problemen naar het voorkomen van problemen.
Minder toezicht nodig
Tijdens de herstructurering zijn alle betrokkenen er in geslaagd het
basisniveau van beheer vast te houden door goed lopende
mondelinge afspraken te formaliseren en hiaten op te vullen. Ook zijn
zij er in geslaagd flats snel te slopen en woningen beperkte tijd leeg te
laten staan, waardoor de overlast beperkt is gebleven. In 2007 biedt
de wijk door de getroffen stedenbouwkundige maatregelen een veel
opener en vriendelijker karakter. Ook de overlast door ongewenst
8
Ontwikkelingsplan Vrijheidswijk
gedrag van inwoners is verminderd. Het oneigenlijk gebruik van
(koop)woningen, zoals de verhuur van daarvoor niet bestemde
woningen aan studenten, is aan banden gelegd Doordat op nagenoeg
de hele wijk het Politiekeurmerk Veilig Wonen van toepassing is, is het
gevoel van veiligheid sterk toegenomen. De betere verlichting in de
wijk en de gerichte aanpak van plekken die als onveilig werden
ervaren, maken dat inwoners zich - ook 's avonds - niet onveiliger
voelen in de Vrijheidswijk dan in andere wijken van Leeuwarden.
Het tijdelijke strenge toezicht van de milieu- en wijkpolitie -
ondersteund door bewonersinitiatieven - heeft gewerkt en de
problemen zijn zodanig afgenomen dat de politie-inzet flink is
verminderd. De bewoners voelen zich betrokken bij hun buurt. Zij
signaleren problemen, spreken elkaar hierop aan en vinden zelf
oplossingen, eventueel met behulp van de professionals.
Ook het beheer vraagt aanzienlijk minder inspanning. Hieraan ligt een
aantal concrete maatregelen ten grondslag zoals het vervangen en
verwijderen van bossages, het aanbrengen van glooiingen in
gazonnen, de bouw van ondergrondse afvalcontainers bij flats,
bergingsruimten voor grofvuil en een strakker verbaliseringsbeleid door
de milieupolitie. Ook de veranderde mentaliteit werpt haar vruchten af.
Bewoners voelen zich medeverantwoordelijk voor de openbare ruimten
in de buurt. Zij zetten zich in voor de buurt door samen met een aantal
buurtbewoners het beheer van een speeltuin of plein voor hun
rekening te nemen Nu de wijk er goed uitziet, houden zij de eigen tuin
en directe omgeving op orde. De duidelijk voorschriften van de
woningbouwcorporaties over het gebruik van tuinen en hoe om te
gaan met afval, worden nageleefd.
2.5 Naar een duurzame leef- en woonomgeving
Hoe staat het met de duurzaamheid van de Vrijheidswijk? Deze vraag
staat centraal in deze paragraaf, waarin ook een beeld wordt geschetst
van de situatie over enkele jaren. Duurzaamheid staat dan ook voor
een goede milieuhygiëne en leefbaarheid in de toekomst. Het in 2001
opgestelde duurzaamheidplan zal zoveel mogelijk in de Vrijheidswijk
gestalte worden geven.
Het milieu in de Vrijheidswijk verschilt in weinig opzichten van andere
wijken die in deze tijd zijn gebouwd. Dit betekent bijvoorbeeld dat er
aan het energieverbruik van de meeste woningen en gebouwen nog
het nodige verbeterd kan worden. Een gepland energieonderzoek en
te maken afspraken met woningbezitters moet het energieverbruik
gaan terugdringen. De bodemverontreiniging lijkt beperkt te blijven tot
een aantal voormalige bedrijfslocaties. Nader onderzoek moet
uitwijzen of dit inderdaad het geval is. Dan zal ook blijken hoe een
aantal locaties rond de voormalige garage De Vrij gesaneerd moet
worden.
De kwaliteit van het water in de Bonkevaart en de Dokkumer Ee
voldoet aan de eisen. Dat geldt echter niet voor de, met slib,
verontreinigde waterbodem. De geluidsoverlast is beperkt tot de
woningen die direct aan de ringweg liggen. Hiervoor geldt wel dat de
overlast binnen de gestelde normen moet blijven, ook bij een toename
van het verkeer op de Rondweg.
Een duurzame wijk
Anno 2007 voldoet de wijk aan de gestelde milieu- en
duurzaamheideisen. Bij nieuwbouw en renovatie is zoveel mogelijk
gebruik gemaakt van duurzame materialen. Ook de bij sloop en
renovatie vrijkomende materialen zijn waar mogelijk hergebruikt.
De nieuwe en gerenoveerde woningen zijn goed geïsoleerd en
voorzien van energievriendelijke en duurzame verwarmingssystemen.
Samen met de aandacht voor milieuvriendelijk energieverbruik in de
openbare ruimte, heeft dit er voor gezorgd dat de Vrijheidswijk aan de
geldende Energieprestatienorm (EPN) voldoet.
Het beperkt aantal verontreinigde locaties is, voordat er nieuwbouw
plaatsvond, gesaneerd. Of de verontreinigde waterbodems van de
Dokkumer Ee en Bonkevaart inmiddels, in samenwerking tussen de
provincie en waterschappen, schoongemaakt zijn is nu niet te zeggen,
in ieder geval is het van het geen enkele invloed op het water en de
bodemkwaliteit in de wijk Dankzij de toepassing van nieuwe
waterzuiveringtechnologieën zijn de waterbodem en het water van de
nieuwe waterpartijen in de wijk van goede kwaliteit. De grond die